Μωυσής και Ακενατόν

Ο Μωυσής μεγαλώνει μέσα στο παλάτι σαν πρίγκιπας, γνωρίζει τα μυστικά της Αιγυπτιακής λατρείας και «μυείται» στην σοφία των Αιγυπτίων, εισχωρώντας στα άδυτα του μακραίωνου Αιγυπτιακού παρελθόντος!

Το ίδιο έκανε και η σύζυγος του βασίλισσά Νεφερτίτη. Ήταν τόσο ανατρεπτική η θρησκευτική μεταρρύθμιση του Ακενατόν που σε αντίθεση με όλους τους προηγούμενους Φαραώ, ο Ακενατόν θεωρούσε τον εαυτό του προφήτη, και όχι ως την προσωποποίηση του Θεού Ώρου στην Γη.

Εισήγαγε τη λατρεία του Θεού ήλιου Aτόν Ρα ως μοναδικού ύψιστου Θεού-δημιουργού. Έδρα της λατρείας υπήρξε αρχικά η πόλη Αννού, ή όπως οι αρχαίοι Έλληνες την αποκαλούσαν, η Ηλιούπολη, όπου ο Ακενατόν μεγάλωσε.

Ο Aτόν δεν αντιπροσώπευε πλέον μόνο τον Ήλιο ως ηλιακό ουράνιο σώμα, αλλά και τη Μονάδα τη Μία ζωοδόχο πηγή που συντηρεί τη δημιουργία με το φως της. Οι Θεοί δεν λατρευόταν πιά στο μισοσκόταδο των άδυτων των ιερών όπου είχαν πρόσβαση μόνο οι ιερείς, αλλά κάτω από το φως του ήλιου, σε τεράστιους υπαίθριους χώρους ανοιχτούς σε όλους τους πιστούς. Η λατρεία επίσης στον Θεό δεν απαιτούσε πλέον τη μεσολάβηση ενός πολυπληθούς ιερατείου όπως γινόταν παλαιότερα, και αυτή ήταν η πιο επαναστατική από όλες τις μεταρρυθμίσεις, ξεσηκώνοντας τις μεγαλύτερες αντιδράσεις από το ιερατείο.

Λόγο των αντιδράσεων στις μεταρρυθμίσεις του αυτές, στον ένατο χρόνο περίπου της βασιλείας του, ο Ακενατόν έδωσε διαταγή να κλείσουν όλοι οι ναοί των άλλων θεών, και εξαπέλυσε σκληρές διώξεις κατά των ιερέων του Άμμωνα.

Το ότι το όνομα είναι Αιγυπτιακό θα ήταν εξάλλου λογικό, εφόσον η Αιγύπτια πριγκίπισσα που υιοθέτησε και έδωσε το όνομα αυτό στο βρέφος, δεν θα του έδινε Εβραϊκό όνομα εφόσον οι Εβραίοι ήταν επί διωγμό σύμφωνα με την Βίβλο.

Σύμφωνα λοιπόν με την εκδοχή του ιστορικού Ιώσηπου που βασίζεται στον Μανέθωνα, ο Μωυσής ήταν ένας Αιγύπτιος ιερέας ονόματι Οσαρσήφ που οργάνωσε ανταρσία ανάμεσα σε καταπιεσμένους Αιγυπτίους. Αφού άρπαξε την εξουσία από τον Φαραώ, με την βοήθεια των Χαναανιτών συμμάχων του, επέβαλε μία βασιλεία τρόμου στην χώρα, καταστρέφοντας τους ναούς της, βεβηλώνοντας τα ιερά της και λεηλατώντας την χώρα. Μετά ο Οσαρσήφ κυβέρνησε επί δεκατρία χρόνια προτού ο εξόριστος Φαραώ σχηματίσει νέο στρατό και κυνηγήσει αυτόν και τους οπαδούς του στην Χαναάν.

Το όνομα Οσαρσήφ το άλλαξε σε Μωυσής όταν υπηρετούσε ως αρχιερέας υπό τον Ακενατόν, καθώς αυτό είχε προέλευση το όνομα της Οσίριδος, γεγονός που δεν θα ήταν αποδεκτό εκείνη την εποχή. Στην αφήγηση του Μανέθωνος, ο Οσαρσήφ κάνει αυτό ακριβώς επιλέγοντας το «Μς» ως ενός στοιχείου του ονόματος του, που θα το προλόγιζε με το όνομα ενός αποδεκτού Θεού του Ρα συνεπώς το όνομα ίσως ήταν «Ρά-μωσις». (Στα αιγυπτιακά το όνομα θα αποδιδόταν ως «Ρμς», δίχως φωνήεντα).

Σύμφωνα με ην Βίβλο, ο Μωυσής έφυγε από την Αίγυπτο διότι καταδικάστηκε σε θάνατο, καθώς είχε επιτεθεί σε έναν Αιγύπτιο επιστάτη ο οποίος είχε χτυπήσει έως θανάτου έναν Ισραηλίτη εργάτη. Για να σωθεί ο Μωυσής διέφυγε στα βουνά του Σινά όπου έζησε σαράντα χρόνια ως κτηνοτρόφος, βοσκώντας τα κοπάδια του και καθαρίζοντας την ψυχή του. Μία μέρα ο Θεός αποκαλύφθηκε στον Μωυσή με το Θαύμα της καιγόμενης βάτου και τον διέταξε να ελευθερώσει τα τέκνα του Ισραήλ από την αιχμαλωσία.

Σε αυτό το σημείο στην ιστορία της εξόδου, φαίνεται πως εμπλέκεται ο Ελληνικός μύθος του Δαναού και του Αιγύπτου. Ίσως αυτούς αφορά λοιπόν η αναφορά στους «λαούς της θάλασσας».

Σύμφωνα λοιπόν με τον Εκαταίο (Έλληνας συγγραφέας του 4ου αιώνα π.χ, – συνεπώς προηγείται του Μανέθωνα -) η Αίγυπτος υπέφερε από πανώλη, και οι αρχές το απέδιδαν στην παρουσία αλλότριων ατόμων ξένων προς τις παγιωμένες θρησκευτικές τελετές, γεγονός που έκανε τους Θεούς να εξοργιστούν. Για να επανέλθουν οι Αιγύπτιοι Θεοί, διώχθηκαν οι ξένοι αναφέρει ο Εκαταίος, κάτι που είχε ως συνέπεια ο Δανός και ο Κάδμος να πάνε στην Ελλάδα, και ο Μωυσής στην Ιερουσαλήμ.
Η αναφορά αυτή συμπίπτει με τα γεγονότα της εποχής Ακενατόν, γεγονός που ενισχύεται από την αναφορά πως ο Δαναός έφυγε ταυτόχρονα με τον Μωυσή.

Τη νύχτα όμως του γάμου ο Δαναός, έδωσε σε κάθε κόρη του ένα εγχειρίδιο με την εντολή να θανατώσουν τους συζύγους στον ύπνο τους. Οι Δαναΐδες υπάκουσαν και πραγματοποίησαν την πατρική διαταγή εκτός από δύο, την Ρόδη (ή Βεβρύκη) σύζυγος του Ιππόλυτου και την Υπερμνήστρα Από το χέρι του Λυγκέα βρήκε τελικά τον θάνατο ο Δαναός, και έτσι επαληθεύτηκε ο χρησμός του Αιγύπτιου μάντη. Ο Δαναός όρισε με νόμο, οι Αργείοι από Πελασγοί στο εξής να λέγονται Δαναοί, ονομασία που στα Ομηρικά έπη συμπεριλαμβάνει το σύνολο των Ελλήνων της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας τους Έλληνες ως μίαν ολότητα: «κατ’ Ευριπίδην, Πελασγιώτας δ’ ονομασμένους το πριν, Δαναούς καλείσθαι νόμον έθηκαν Ελλάδα».