Ο μύθος του Ιξίονα

Στην Ελληνική μυθολογία, ο Ιξίων (Ιξίωνας) ήταν ένας από τους Λαπίθες, βασιλιάς της Θεσσαλίας (με έδρα πιθανόν την Ιωλκό) και γιος του Φλεγύα. Γιος του ήταν ο Πειρίθους. Έλαβε ως σύζυγο τη Δία, θυγατέρα του Δηιονέα ή Δηίονα, υιού του Αιόλου, βασιλέα της Φωκίδας. Υποσχέθηκε στον πεθερό του ένα πολύτιμο δώρο, αθέτησε όμως την υπόσχεσή του. Ο Δηϊονεύς σε αντίποινα έκλεψε μερικά από τα άλογα του Ιξίονα. Ο τελευταίος απέκρυψε την οργή του και προσκάλεσε τον πεθερό του σε εορταστικό γεύμα στη Λάρισα.

Μόλις έφτασε ο Δηϊονέας, ο Ιξίωνας τον δολοφόνησε, σπρώχνοντάς τον στην πυρά. Με τη φρικτή αυτή πράξη, ο Ιξίωνας παραβίασε τον ιερό για τους Έλληνες νόμο της φιλοξενίας, προστάτης του οποίου ήταν ο Ξένιος Ζεύς. Οι γειτονικοί άρχοντες, προσβεβλημένοι, αρνήθηκαν να του προσφέρουν άσυλο ή να εκτελέσουν τα τελετουργικά που θα του επέτρεπαν να αποκαθαρθεί από την ενοχή του. Έκτοτε, ο Ιξίωνας κηρύχθηκε εκτός νόμου, έζησε ως απόβλητος και τον απέφευγαν οι πάντες. Σκοτώνοντας τον πεθερό του, έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην Ελληνική μυθολογία που σκότωνε συγγενή του. Η τιμωρία που επέσειε κάτι τέτοιο ήταν τρομερή.

Κάποτε, ο Ιξίωνας, για να ξεφύγει από τους διώκτες του, κατέφυγε ικέτης σε ναό του Δία. Εκείνος συμπόνεσε τον Ιξίωνα, για την κατάσταση και τον έφερε στον Όλυμπο μαζί του.

Ο Ιξίονας λοιπόν από τη μια στιγμή στην άλλη βρέθηκε ανάμεσα στους 12 Θεούς του Ολύμπου, έλαβε την αθανασία τρώγοντας την θεϊκή τροφή τους, την αμβροσία, και πίνοντας το νέκταρ και ζούσε ανάμεσα τους. Σύντομα άρχισε να ποθεί την Ήρα, την βασίλισσα των υπολοίπων Θεών και την προστάτιδα του γάμου. Αρχικά η Ήρα προσπάθησε να τον αποκρούσει διακριτικά, σύντομα όμως οι βλέψεις του Ιξίονα έγιναν εμφανείς και στους υπόλοιπους Θεούς, ακόμα και στον Δία. Για αυτό το λόγο κάλεσε κοντά του μια νύμφη του ουρανού, τη Νεφέλη, και της έδωσε τη μορφή της Ήρας. Ο Ιξίονας λοιπόν πέφτοντας στην πλάνη αυτή ενώθηκε με τη Νεφέλη κι από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο πρώτος Κένταυρος. Εξοργισμένος όμως ο Δίας με την αισχρότητα αλλά και την ασέβεια που του επέδειξε ο Ιξίονας, του επέβαλε ένα τρομερό αιώνιο μαρτύριο, μιας κι εκείνος δε μπορούσε να πεθάνει αφού είχε γίνει αθάνατος.

Ο Ιξίωνας κεραυνοβολήθηκε και αποβλήθηκε από τον Όλυμπο. Ο Δίας διέταξε τον Ερμή να δέσει τον Ιξίωνα σ’ έναν τροχό. Έτσι δεμένος, ο Ιξίωνας περιφέρεται αιώνια στον Τάρταρο.

Το όργανο της τιμωρίας του Ιξίονα, ο τροχός, σπάνια περιγράφεται. Κατά τον Σχολιαστή των “Φοινίκων” του Ευριπίδη (1185), ο τροχός αποτελούνταν από φλεγόμενες ακτίνες. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος (3,62) παραδίδει πως ο Ιξίονας συγκρατούνταν στον τροχό από χάλκινα δεσμά, ενώ κατά τον Βιργίλιο (Γεωργικά 3, 38 και Myth. Vat. I 14, II 106) από φίδια. Επίσης και πάλι κατά τον Βιργίλιο (Γεωργικά 4, 484) τον τροχό με τον Ιξίονα κατεδίωκαν δύο φίδια – σε σχέση ίσως με το πρώτο έγκλημα, καθώς η τιμωρία για την παρενόχληση της Ήρας ήταν ο αέναα σε κίνηση τροχός.