Άλωση της Πόλης 1453: Η πρώτη εβδομάδα της κοσμογονικής πολιορκίας

Στις 6 Απριλίου του 1453, ανήμερα Πάσχα εκείνης της χρονιάς, άρχισε η κοσμογονική πολιορκία της βασιλεύουσας της Οικουμένης Νέας Ρώμης – Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους του σουλτάν Μωάμεθ Β’.
Η τελική άλωση της βασιλεύουσας Πόλης έμελλε να αλλάξει για πάντα την παγκόσμια Ιστορία από τότε μέχρι σήμερα.
Το κέντρο βάρος της ανθρωπότητας θα μεταφερθεί μόνιμα πλέον από την Ανατολή στη Δύση.
Μετά την τελική πτώση της αυθεντικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που συνέχιζε την ιστορική παράδοση των αρχαίων Αυτοκρατοριών της Ανατολής, η Ανατολή δεν θα ξαναβγάλει ποτέ Μεγάλη Δύναμη.
Αυτές, οι νέες “μεγάλες δυνάμεις” θα είναι πλέον τα δυτικά ευρωπαϊκά κράτη και αργότερα τα αποικιακά κράτη της Αμερικής, τα οποία επωφελούμενα απο την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, άρπαξαν τα σκήπτρα της κυριαρχίας και ηγεμονίας στην υφηλίο από τον Ελληνορωμαϊκό κόσμο.
Από τότε μέχρι και σήμερα. Αυτό είναι το μετά-ελληνικό παγκόσμιο γεωπολιτικό καθεστώς το οποίο υφιστάμεθα ακόμα.
Να λοιπόν, περιληπτικά, οι τελευταίες σκηνές του δράματος το οποίο κατέληξε στο τέλος του Ελληνισμού όπως υπήρξε κάποτε.
Παρασκευή 6 Απριλίου 1453
Η πολιορκία ξεκινά με τις πρώτες εχθροπραξίες και ισχυρό κανονιοβολισμό των τειχών. Ένα τμήμα των τειχών κοντά στη Χαρσία πύλη παθαίνει ισχυρές ζημιές. Όταν πέφτει η νύχτα, όπως θα γίνεται πάντα από δω και πέρα, οι πολιορκημένοι με πέτρες, ξύλα και δέρματα θα προσπαθούν να αποκαθιστούν τις ζημιές.
Ο σουλτάνος περιμένει να τοποθετηθούν όλα τα κανόνια του σε θέση μάχης, ειδικοί σκαπανείς αρχίζουν ανασκαφές για να υπονομεύσουν τα θεμέλια του κάστρου, αλλά και να γεμίσουν την τάφρο με διάφορα υλικά, για να γίνει εύκολη η προσπέλασή της.
Ο Ιουστινιανός επιχειρεί εξόδους και στήνει ενέδρες για να αντιμετωπίσει τις κινήσεις των εχθρών. Ο πόλεμος γύρω από την τάφρο θα είναι σκληρός και κρίσιμος, προοδευτικά όμως οι υπερασπιστές θα σταματήσουν τις εξόδους, καθώς η παραμικρή απώλεια, έστω κι ενός μαχητή, ήταν σημαντική, σε αντίθεση με τους Τούρκους που είχαν πολλές δυνάμεις.
Σάββατο 7 Απριλίου 1453
Οι προσπάθειες των Τούρκων να γεμίσουν την τάφρο, ώστε να μπορέσουν γρήγορα να την περάσουν, μόλις προκληθούν μεγάλα ρήγματα σε κάποιο σημείο του τείχους, συνεχίζονται.
Τα λαγούμια που ανοίγονται από Τούρκους μηχανικούς, αντιμετωπίζονται με την διάνοιξη άλλων λαγουμιών από τους αμυνόμενους, που με τις οδηγίες του ειδικού μηχανικού Ιωάννη Γκραντ εντοπίζουν τα τουρκικά, ρίχνουν υγρό πυρ κατακαίοντας ζωντανούς τους εισβολείς.
Δευτέρα 9 Απριλίου
Στο μέτωπο της θάλασσας, που ο σουλτάνος έδινε ιδιαίτερη σημασία, τρεις ήταν οι στόχοι του: να αποκλείσει την Πόλη, να προσπαθήσει να εισβάλλει στον φυλασσόμενο με την αλυσίδα Κεράτιο και να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε στόλο ανεφοδιασμού επιχειρούσε να ανέβει το Μαρμαρά.
Ο επικεφαλής του τουρκικού στόλου ναύαρχος Μπαλτόγλου, κάνει την πρώτη επίθεση εναντίον του φράγματος στον Κεράτιο, επιχειρώντας να διασπάσει την αλυσίδα. Η προσπάθεια είναι ανεπιτυχής και αποσύρεται περιμένοντας ενισχύσεις.
Τρίτη 10 Απριλίου
Ο Μωάμεθ διατάζει να γίνουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις σε δυο μικρά φρούρια που βρίσκονταν έξω από τα τείχη, στα Θεραπειά, σε ένα λόφο πάνω από το Βόσπορο και σε ένα άλλο, στο χωριό του Στουδίου, κοντά στην ακτή της Προποντίδας.
Και τα δυο καταλαμβάνονται και όσοι συλλαμβάνονται σκοτώνονται με ανασκολοπισμό, σε ορατή απόσταση από τα Τείχη, με τους πολιορκημένους να βλέπουν το φριχτό μαρτύριο. Ο Μπαλτόγλου καταλαμβάνει τα Πριγκιπόνησα.
Είναι φανερό ότι ο σουλτάνος θέλει να παρουσιάσει επιτυχίες, για να ενισχύσει τη ψυχολογία του στρατού του.
Τετάρτη 11 Απριλίου
Όλη τη μέρα οι Τούρκοι ασχολούνται με τη διάταξη και το στήσιμο των κανονιών σε όλο των μήκος των Χερσαίων τειχών, και ιδιαίτερα στα ευάλωτα σημεία, στο μονό τείχος των Βλαχερνών που δεν προστατευόταν ούτε από τάφρο ούτε από εξωτερικό τείχος, στην ορθή γωνία που συναντιούνται το μονό με το Θεοδοσιανό τείχος, σε ζωτικά σημεία κατά μήκος της κοιλάδας του Λύκου, ενώ το υπερόπλο του Ουρβανού τοποθετείται κοντά στη σκηνή του σουλτάνου, απέναντι από την πύλη του Αγίου Ρωμανού.
Η εγκατάσταση και η προετοιμασία των 70 κανονιών του Μωάμεθ ήταν μια κοπιαστική διαδικασία, με τους Οθωμανούς όμως να αρχίζουν να αποκτούν την τεχνογνωσία τους.
Πέμπτη 12 Απριλίου 1453
Τα κανόνια αρχίζουν να βροντούν…
Όταν οι τεράστιες κανονιές χτυπούσαν τα τείχη σε κατάλληλα σημεία, τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά.
«Μερικές φορές γκρέμιζε όλο το τμήμα, και άλλες φορές το μισό, μερικές φορές ένα μεγάλο ή μικρό τμήμα ενός πύργου ή προμαχώνα. Και δεν υπήρχε μέρος του τείχους αρκετά γερό, για να αντέξει ή να αντισταθεί σε τέτοια ορμή και τέτοιο χτύπημα της πέτρινης μπάλας του κανονιού».
Το τείχος που έστεκε απόρθητο για μια χιλιετία άρχισε να καταρρέει. Τα βλήματα των κανονιών εκσφενδονίζονταν με δύναμη και μερικές φορές περνούσαν πάνω από τα τείχη και έπεφταν μέσα στην πόλη, πάνω σε σπίτια ή εκκλησιές.
Οι θόρυβοι από τις εκρήξεις, οι εικόνες με γκρεμισμένα μέρη του τείχους, είχαν άσχημη ψυχολογική επίδραση στους πολιορκημένους που για πρώτη φορά βίωναν μια τέτοια εμπειρία.
Ωστόσο το θάρρος, η αντίσταση και η εφευρετικότητα ήταν κι αυτή ισχυρή. Με ένα μείγμα σκόνης από κιμωλία και τούβλα δημιουργούσαν ένα σκληρυντικό επικάλυμμα για την εξωτερική επιφάνεια του τείχους.
Για να μειώσουν την ταχύτητα της πρόσκρουσης, κρεμούσαν κομμάτια από δέρμα και μπάλες από μαλλί, τα αποτελέσματα όμως ήταν περιορισμένα. Μια άλλη άσχημη εξέλιξη ήταν ότι τα τείχη και οι πύργοι ήταν ακατάλληλα μέρη για τη χρήση έστω και των μικρών κανονιών που είχαν στη διάθεση τους οι Βυζαντινοί.
Από τις δονήσεις που προκαλούνταν, τα τείχη ταρακουνιούνταν και πάθαιναν μεγαλύτερη ζημία από αυτή που έκαναν οι ίδιοι οι εχθροί. Η τεχνολογία, έστω και σε αυτό το πρώιμο στάδιό της, είχε ξεπεράσει το Θεοδοσιανό τείχος που ήταν κατασκευασμένο για να αντέχει σε άλλου είδους πολιορκία.
Βέβαια και οι Τούρκοι είχαν προβλήματα από τη χρήση των κανονιών. Ήταν βαριά δύσχρηστα, και γλιστρούσαν στο λασπωμένο έδαφος από τις καταρρακτώδεις βροχές του Απριλίου.
Μπορούσαν να ρίχνουν μέχρι εφτά φορές την ημέρα. Δεν έλειπαν τα ατυχήματα και οι θάνατοι των χειριστών τους. Ωστόσο μέσα σε μια εβδομάδα το εξωτερικό τείχος στην κοιλάδα του λύκου είχε καταστραφεί σε πολλά σημεία.
Κάθε βράδυ, συνεργεία από άνδρες και γυναίκες έκαναν επισκευές, ενώ σηκώθηκε και ένας πρόχειρος φράχτης από ξύλα και βαρέλια γεμισμένα με χώμα, για να παρέχει προστασία στους αμυνόμενους.