Μένουν μαζί μας όλο τον χρόνο. Δεν μεταναστεύουν, δεν βυθίζονται σε χειμερία νάρκη, δεν κάνουν κανένα διάλειμμα. Πετούν από πάνω μας και βάζουν στόχο ό, τι αγαπάμε. Αυτοκίνητα, ποδήλατα, τραπέζια, κεφάλια…
Αν και πυκνοκατοικημένη μεγαλούπολη, όπως διαβάζουμε στο άρθρο του Δημήτρη Κυριαζή, με ελάχιστους χώρους πρασίνου, η Αθήνα συγκεντρώνει έναν σημαντικό αριθμό ορνιθοπανίδας. Ο Λυκαβηττός φιλοξενεί 65 είδη πουλιών (γεράκια και κιρκινέζια, κουκουβάγιες, χουχουριστές, τσαλαπετεινούς, σπίνους, τσίχλες), ενώ τα Τουρκοβούνια 100 είδη (γεράκια και κιρκινέζια, πετρίτες, κοτσύφια, γκιώνηδες). Στη λοφοσειρά Ακρόπολης-Φιλοπάππου μπορούμε να βρούμε κούκους, καρδερίνες, αηδόνια, χρυσοβασιλίσκους, φλώρους, στον Εθνικό Κήπο κοκκινολαίμηδες, μπούφους, μυγοχάφτες, ψαρόνια, χελιδόνια, ενώ πλήθη πτηνών διαβιούν στον λόφο του Στρέφη και στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Τα περιστέρια είναι μια άλλη συζήτηση. Σύμβολο της ειρήνης από τη μια, σύμβολο αστικής ενόχλησης από την άλλη. Η μεγάλη συγκέντρωσή τους αποτελεί πρόβλημα για τη ζωή στην πόλη, τους δημόσιους χώρους και τα μνημεία της. Έχει υπολογιστεί ότι στις μεγάλες πόλεις αντιστοιχεί ένα περιστέρι ανά είκοσι κατοίκους και ότι το καθένα από αυτά μας αφήνει περίπου 12 κιλά «απορριμμάτων» τον χρόνο. Επίσης, ένα ζευγάρι περιστεριών μπορεί να αφήσει ως και 12 απογόνους τον χρόνο. Οπότε, αν βάλουμε στην εξίσωση και τη μικρή διάρκεια ζωής τους –λιγότερο από πέντε χρόνια–, θα έπρεπε να βλέπουμε πολύ περισσότερα νεκρά περιστέρια γύρω μας απ’ όσα σκοτώνουν τα αυτοκίνητα.
Μια εξήγηση στο αστικό μυστήριο δίνει το οικοσύστημα της πόλης. Ένα νεκρό περιστέρι θα εκτιμηθεί δεόντως από αδέσποτες γάτες, σκύλους και άλλα μέλη της τροφικής αλυσίδας. Η πιθανότερη, όμως, εξήγηση που δίνουν ειδικοί της άγριας ζωής είναι ότι τα περιστέρια, όπως και άλλα ζώα, τείνουν να πεθαίνουν σε απομακρυσμένα μέρη. Δεν «σβήνουν» ξαφνικά στον δρόμο αλλά πηγαίνουν να πεθάνουν κάπου ήρεμα, όπου δεν θα ενοχληθούν και δεν θα κινδυνεύσουν να κατασπαραχθούν τις τελευταίες τους στιγμές.
Πολλοί θα μιλήσουν για την ανάγκη μείωσης του πληθυσμού τους στις μεγάλες πόλεις, όμως λίγοι θα βρουν έναν υπεύθυνο τρόπο. Η καλύτερη αποκομιδή των απορριμμάτων, η αυστηρότερη τήρηση των κανόνων της καθαριότητας, το σφράγισμα εγκαταλελειμμένων κτιρίων και η αποφυγή ταΐσματός τους αποτελούν κομμάτια μιας συνολικής αντιμετώπισης. Κάποιες πόλεις στο εξωτερικό έχουν χρησιμοποιήσει και γεράκια, τον μεγάλο εχθρό των περιστεριών, όμως την καλύτερη ιδέα μάλλον την είχε η Βασιλεία της Ελβετίας και αφορούσε τον περιορισμό των επωάσεών τους. Στη Βασιλεία, λοιπόν, δημιούργησαν τεχνητούς περιστερώνες και παρατήρησαν ότι εφόσον τους παρεχόταν καταφύγιο και τροφή, τα περιστέρια προτιμούσαν να φωλιάζουν εκεί, αντί στα γειτονικά κτίρια. Στη συνέχεια, απομάκρυναν τα αυγά τους τελείως ή τα αντικαθιστούσαν με άλλα, όμοια, αλλά μη γόνιμα, και έτσι περιόριζαν τις επωάσεις, από έξι έως οκτώ τον χρόνο, σε μία για κάθε ζεύγος.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι ανάμεσά μας υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μας που τα λατρεύουν, τα εκτρέφουν και μαζεύονται συχνά για να τα συγκρίνουν. Πρόκειται για τους λεγόμενους «περιστεράδες», που μόνο στην Αττική διαθέτουν 11 συλλόγους. Κάποια καλοκαιρινά βράδια, λίγο πριν πέσει ο ήλιος, μπορείς να παρατηρήσεις, ακόμα και στο κέντρο της πόλης, τις «κόντρες» τους. Ο καθένας τους οδηγεί το σμήνος του ψηλά στον ουρανό που, μετά, προσγειώνεται ξαφνικά πάλι δίπλα τους…