Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ότι ο καρκίνος προσβάλλει μέρη του σώματος, όπως οι πνεύμονες και το στήθος. Λίγοι γνωρίζουν ότι καρκίνος μπορεί να προσβάλλει και το στόμα και κυρίως τα χείλη την γλώσσα τα μάγουλα και τον λαιμό.
Ποιος μπορεί να προσβληθεί από καρκίνο του στόματος;
Όλοι μπορεί να προσβληθούν από καρκίνο στο στόμα ακόμη και αν φορούν οδοντοστοιχίες. Είναι πιο συχνός σε ηλικίες άνω των 40 ετών. Οι άνδρες προσβάλλονται λίγο συχνότερα από τις γυναίκες. Παρόλα αυτά όμως πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι ο καρκίνος του στόματος γίνεται ολοένα και συχνότερος σε νεώτερους ανθρώπους και στις γυναίκες.
Στην Ελλάδα έχουμε κάθε χρόνο 600-700 καινούργια περιστατικά καρκίνου του στόματος. Ο αριθμός των νέων περιστατικών κάθε χρόνο αυξάνει ανησυχητικά.
Πεθαίνει κανείς από καρκίνο του στόματος;
Ασφαλώς. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πεθαίνουν περίπου 200 ασθενείς. Παγκοσμίως δε, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κάθε ώρα, κάθε μέρα πεθαίνει ένας άνθρωπος από καρκίνο του στόματος. Πολλοί από αυτούς τους θανάτους θα είχαν αποφευχθεί, αν είχε γίνει γρήγορα η διάγνωση. Ο καρκίνος του στόματος λόγω της αμέλειας και της άγνοιας είναι σήμερα πιο θανατηφόρος από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ή του μελανώματος του δέρματος.
Τι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του στόματος;
Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του στόματος, σύμφωνα με την οδοντίατρο-στοματολόγο κ. Ελεάνα Στουφή, σχετίζονται με το κάπνισμα (τσιγάρα, πούρα, πίπα) και την κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου στο στόμα. Ο κίνδυνος δε πολλαπλασιάζεται σημαντικά, αν γίνεται χρήση καπνού μαζί με κατανάλωση αλκοόλ.
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι ένας ακόμη προδιαθεσιακός παράγοντας εμφάνισης καρκίνου στα χείλη. Τα τελευταία χρόνια πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι ο καρκίνος του στόματος συνδέεται και με τον HPV (ιός θηλωμάτων του ανθρώπου), που είναι κύρια αιτία και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η αύξηση των περιστατικών καρκίνου του στόματος που σχετίζονται με τον ιό HPV, κυρίως σε νεώτερα άτομα που δεν καπνίζουν, οφείλεται στο στοματογεννητικό σεξ.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο καρκίνος του στόματος λόγω του ιού σύντομα θα είναι η κύρια αιτία, συχνότερη από αυτή του καπνού και του αλκοόλ. Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό το ασφαλές σεξ και η αποφυγή πολλών ερωτικών συντρόφων, ούτως ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό.
Ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου του στόματος;
Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να έχει διάφορες μορφές και μπορεί να εντοπισθεί οπουδήποτε μέσα στο στόμα. Μπορεί να είναι ανώδυνος στην αρχή ή και επώδυνος. Εμφανίζεται σαν έλκος (πληγή) που όμως δεν επουλώνεται, σαν λευκή ή κόκκινη πλάκα με λεία ή τραχιά υφή, σαν μελανή κηλίδα ή σαν ογκίδιο. Αν μια τέτοια ή άλλη βλάβη δεν υποχωρήσει μέσα σε 2-3 εβδομάδες πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείτε στον Οδοντίατρο ή στον ειδικό Στοματολόγο ή Γναθοχειρουργό.
Πως θα γίνει έγκαιρα η διάγνωση του καρκίνου του στόματος;
Ο τακτικός έλεγχος του στόματος από τον Οδοντίατρο ανά 6μηνο μας διασφαλίζει να εντοπισθεί ο καρκίνος το στόματος σε πρώϊμο στάδιο. Η εξέταση γίνεται προσεκτικά σε όλη την στοματική κοιλότητα ακόμη και σε σημεία που δεν μπορούμε να δούμε μόνοι μας. Επίσης απαραίτητη είναι και η αυτοεξέταση του στόματος τουλάχιστον μια φορά τον μήνα. Η έγκαιρη διάγνωση θα έχει καλύτερη πρόγνωση για τον ασθενή. Αν η νόσος αντιμετωπισθεί άμεσα το ποσοστό θεραπείας φθάνει έως και ποσοστό 85%. Δυστυχώς πάνω από το 50% των ασθενών με καρκίνο στο στόμα έρχονται στον οδοντίατρο ή τον γιατρό πολύ αργά.
Τι κάνουμε αν εντοπισθεί κάποιο πρόβλημα;
Αν εντοπισθεί κάποια βλάβη στο στόμα από τον Οδοντίατρο, ο ασθενής θα παραπεμφθεί στον ειδικό Στοματολόγο ή Γναθοχειρουργό. Αν χρειασθεί θα γίνει βιοψία δηλαδή θα πάρει ένα μικρό κομμάτι της βλάβης και τα κύτταρα αυτά θα εξετασθούν μικροσκοπικά σε ειδικό εργαστήριο για να τεθεί η διάγνωση και να αποφασισθεί η σωστή θεραπεία.
Θεραπεύεται ο καρκίνος του στόματος;
Αν ο καρκίνος του στόματος εντοπισθεί έγκαιρα υπάρχουν πολλές ελπίδες πλήρους ίασης. Η θεραπεία είναι έργο πολλών ιατρικών ειδικοτήτων, Στοματολόγου, Γναθοχειρουργού, Ακτινοθεραπευτή, Χημειοθεραπευτή, ανάλογα με το στάδιο, την εντόπιση και το είδος του καρκίνου. Απαραίτητη είναι και η παρακολούθηση του ασθενή σε τακτά χρονικά διαστήματα μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, ώστε να αποφευχθεί υποτροπή της νόσου ή εμφάνιση νέας εστίας.
Τι προληπτικά μέτρα μπορώ να πάρω;
– Είναι πολύ σημαντικές οι τακτικές επισκέψεις στον Οδοντίατρο για έλεγχο, ακόμη και αν δεν έχουμε δόντια ή φοράμε οδοντοστοιχίες, ιδίως αν καπνίζουμε ή καταναλώνουμε αλκοόλ (πάνω από 3 ποτήρια).
– Ελέγχουμε το στόμα μας, όταν βουρτσίζουμε τα δόντια μας και ψάχνουμε να δούμε αν υπάρχουν αλλαγές. Αν δούμε λευκή ή κόκκινη πλάκα, ή κάποια πληγή που δεν κλείνει σε 2-3 εβδομάδες ζητάμε την βοήθεια ειδικού.
– Όταν εκτιθέμεθα στον ήλιο συχνά ή παρατεταμένα πρέπει να χρησιμοποιούμε πάντα αντί – ηλιακή κρέμα και για τα χείλη μας.
– Ακολουθείστε υγιεινή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες A, C και Ε που προστατεύουν από τον καρκίνο του στόματος. Φρούτα, λαχανικά, και δημητριακά θωρακίζουν μεταξύ άλλων τον οργανισμό από τον
καρκίνο.
– Διακοπή καπνίσματος και ελάττωση κατανάλωσης αλκοόλ.