«Έχουμε τις παλλακίδες για την απόλαυση και τις συζύγους για να μας δίνουν νόμιμα τέκνα»

έτσι αντιμετώπιζαν οι Αθηναίοι τις γυναίκες της πόλης. Είχαν όμως διαφορετική άποψη για τις εταίρες…

Ποια ήταν θέση της γυναίκας στην Αρχαία Αθήνα; Η πατριαρχική κοινωνία της εποχής είχε πολλές ελευθερίες για στους άντρες και περιόριζε σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο της γυναίκας. Σε αντίθεση με τη Σπάρτη, στην Αρχαία Αθήνα οι γυναίκες ήταν κλεισμένες στο σπίτι και δεν συμμετείχαν στη κοινωνική ζωή.
Η Αθηναία δεν είχε πολιτικά δικαιώματα, δεν είχε το δικαίωμα να κατέχει ιδιοκτησία και στο μόνο γεγονός που συμμετείχε ήταν οι θρησκευτικές τελετές. Σε όλη της τη ζωή βρισκόταν υπό τη κηδεμονία του πατέρα και αφότου παντρευόταν, υπό τη κηδεμονία του συζύγου.

Ακόμα και εάν πέθαινε ο σύζυγος δεν ελευθερωνόταν. Την κηδεμονία της αναλάμβανε το πιο κοντινό αρσενικό μέλος της οικογένειας. Η επιλογή του γαμπρού γινόταν από τον πατέρα και σκοπός του γάμου ήταν η τεκνοποίηση. Στην αρχαία Αθήνα η γυναίκα μπορούσε να παντρευτεί από την ηλικία των δεκαπέντε, τον θείο ή άλλον συγγενή της, εκτός από αδερφό που προερχόταν από την ίδια μητέρα.

Οι ασχολίες των γυναικών περιοριζόταν στην παρακολούθηση του υπηρετικού προσωπικού, τη φροντίδα του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών. Στο μεγάλωμα των αγοριών όμως, δεν είχαν λόγο καθώς μετά τα εφτά του χρόνια, το αγόρι απομακρυνόταν από τη μητέρα για να μην επηρεαστεί από την ατμόσφαιρα του γυναικωνίτη.

Η μητέρα αναλάμβανε να αναθρέψει τις κόρες και να τους μεταλαμπαδεύσει όλες τις αρετές της σωστής Αθηναίας. Να υποτάσσεται δηλαδή στον σύζυγο να έχει διακριτική παρουσία και να μην προκαλεί το ανδρικό φύλο. Παλλακίδες «Έχουμε τις παλλακίδες για την απόλαυση και τις συζύγους για να μας δίνουν νόμιμα τέκνα και να είναι πιστοί φύλακες του οίκου», η φράση του Αθηναίου ρήτορα περικλείει με απόλυτο τρόπο τις απόψεις που κυριαρχούσαν στην αγορά της Αθήνας για τις γυναίκες.

H πιο γνωστή εταίρα που εξόργιζε τους Αθηναίους, σε σημείο που πίστευαν ότι εξαιτίας της κηρύχτηκε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ήταν η Ασπασία του Περικλή. Ο Περικλής για χάρη της χώρισε τη νόμιμη σύζυγό του και όλοι τη μισούσαν, γιατί θεωρούσαν ότι τον επηρέαζε αρνητικά. Οι παλλακίδες προερχόταν από τους μετοίκους ή τις αγόραζαν ως δούλες στα σκλαβοπάζαρα. Οι «αγοραίες» γυναίκες, σε αντίθεση με τις συζύγους και τις κόρες των Αθηναίων, κυκλοφορούσαν ελεύθερα στην αγορά και συμμετείχαν στα συμπόσια.

Είχαν τη δυνατότητα να μάθουν μουσική και χορό και να γνωρίσουν σπουδαίους σοφιστές και φιλοσόφους.

Οι Αθηναίοι γοητευόταν από την ευφυΐα και το πνεύμα των εταίρων, αν διέθεταν αυτά τα προσόντα και πολύ συχνά έκαναν κανονικό δεσμό μαζί τους. Οι νόμιμες σύζυγοι κατά τη διάρκεια της ζωής τους δεν μορφωνόταν και δεν μπορούσαν να συζητήσουν για φιλοσοφία, πολιτική και τέχνες, θέματα που απασχολούσαν τους άντρες. Σταδιακά, η ύπαρξη μορφωμένων γυναικών έκανε τους Αθηναίους να καταλάβουν ότι οι γυναίκες δεν ήταν κατώτερες λόγω φύλου, αλλά επειδή τους στερούσαν την εκπαίδευση.

Μετά τον 5ο αι., πολλοί ποιητές αρχίζουν να παρουσιάζουν στα έργα τους γυναίκες με έντονη προσωπικότητα, με πρόδρομους τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη.  …

mixanitouxronou.gr