Πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα απομάκρυνσης από το μεταπολεμικό ειρηνισμό της χώρας, βάζοντας τέλος σε μια απαγόρευση που εμπόδιζε εδώ και 60 χρόνια το στρατό της να πολεμήσει στο εξωτερικό.
Η απόφαση αυτή συνιστά μια πολιτική νίκη για τον πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε, αλλά ταυτόχρονα είναι και μια κίνηση που έχει εξοργίσει την Κίνα, γεγονός που ανησυχεί πολλούς Ιάπωνες ψηφοφόρους.
Η αλλαγή θα διευρύνει τις στρατιωτικές επιλογές της Ιαπωνίας τερματίζοντας την απαγόρευση της άσκησης «συλλογικής αυτοάμυνας», δηλαδή της προσφοράς βοήθειας σε φιλική χώρα που δέχεται επίθεση.
Η σύμπτωση είναι μάλιστα πως η ημέρα ψήφισης της αλλαγής είναι η 60ή επέτειος από τη δημιουργία των «Δυνάμεων Αυτοάμυνας» (SDF), όπως είναι η επίσημη ονομασία των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων.
Το υπουργικό συμβούλιο του Άμπε υιοθέτησε μια απόφαση που περιγράφει τις γενικές γραμμές της στροφής αυτής, με την οποία χαλαρώνονται επίσης οι περιορισμοί στις δραστηριότητες σε υπό τον ΟΗΕ επιχειρήσεις διατήρησης της ειρήνης και περιλαμβάνει στην «γκρίζα ζώνη» όσα επεισόδια δεν συνιστούν πόλεμο σε πλήρη κλίμακα, δήλωσε προς τους δημοσιογράφους ο υπουργός Άμυνας Ιτσουνόρι Ονοντέρα.
Οι ιαπωνικές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες περιορίζονταν από το μεταπολεμικό σύνταγμα της χώρας, θα ευθυγραμμισθούν τώρα περισσότερο με τις ένοπλες δυνάμεις άλλων προηγμένων χωρών, όσον αφορά τις επιλογές που θα έχουν, αλλά η κυβέρνηση τονίζει πως θα είναι επιφυλακτική στην αποστολή στρατιωτών επί του πεδίου σε πολυεθνείς επιχειρήσεις όπως η υπό τις ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003.
Ο Άμπε επανέλαβε σήμερα τη θέση αυτή, ενώ υπογράμμισε πως η Ιαπωνία οφείλει να ανταποκριθεί σε ένα ολοένα και πιο δύσκολο περιβάλλον ασφαλείας.
«Δεν υπάρχει αλλαγή στη γενική αρχή ότι δεν μπορούμε να στέλνουμε στρατεύματα στο εξωτερικό», δήλωσε ο Άμπε σε συνέντευξη Τύπου η οποία μεταδόθηκε τηλεοπτικά, έχοντας δίπλα του μια αφίσα που έδειχνε γιαπωνέζες μητέρες και νήπια να διαφεύγουν από μια ζώνη μάχης πάνω σ’ ένα αμερικανικό σκάφος.
Η νέα πολιτική έχει εξοργίσει την Κίνα, οι σχέσεις της οποίας με την Ιαπωνία έχουν ενταθεί εξαιτίας μιας θαλάσσιας διένεξης, δυσπιστίας και της κληρονομιάς του μιλιταριστικού παρελθόντος της Ιαπωνίας.
«Η Κίνα αντιτίθεται στην ιαπωνική κατασκευή της κινεζικής απειλής για την προώθηση της εσωτερικής πολιτικής ατζέντας της», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο Πεκίνο ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Χονγκ Λέι.
«Ζητούμε να σεβαστεί η Ιαπωνία τις εύλογες ανησυχίες των ασιατών γειτόνων της για την ασφάλεια και να χειριστεί με σύνεση το θέμα».
Η Νότια Κορέα που, όπως και η Ιαπωνία, είναι σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά κατά τον 20ό αιώνα η κορεατική χερσόνησος είχε αποικηθεί από το Τόκιο, δήλωσε ότι δεν θα δεχθεί οποιαδήποτε αλλαγή στην πολιτική που αφορά την ασφάλεια παρά μόνον εφόσον συμφωνήσει σ’ αυτή.
Οι σύμβουλοι του Άμπε έχουν δηλώσει πως το Τόκιο δεν πρέπει να αναλάβει δράση που να αφορά μια φιλική χώρα χωρίς τη συγκατάθεση της χώρας αυτής.
Η στροφή ωστόσο είναι ευπρόσδεκτη από την Ουάσινγκτον, η οποία καλεί από καιρό το Τόκιο να γίνει ένα πιο ισότιμος εταίρος της συμμαχίας, καθώς και από χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας που έχουν επίσης διενέξεις με την Κίνα.
Οι συντηρητικοί λένε πως το Άρθρο 9 του Συντάγματος έχει περιορίσει την ικανότητα της Ιαπωνίας να αμύνεται και πως η αλλαγή στην περιφερειακή ισορροπία ισχύος, περιλαμβανομένης της ανόδου της Κίνας, σημαίνει ότι οι πολιτικές πρέπει να είναι περισσότερο ευέλικτες.
Μερικοί ψηφοφόροι εκφράζουν την ανησυχία τους ότι η Ιαπωνία μπορεί να εμπλακεί σε ξένους πολέμους και άλλοι είναι οργισμένοι για το γεγονός ότι το Άρθρο 9 αλλάζει χωρίς να γίνονται σεβαστοί οι επίσημοι κανόνες για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Το Σύνταγμα δεν έχει ουδέποτε αναθεωρηθεί αφότου υιοθετήθηκε μετά την ήττα της Ιαπωνίας το 1945.