Έστω και έναν χρόνο μετά ανακοινώθηκε ότι το περιβόητο και μεγαλειώδες ταφικό μνημείο της Αμφίπολης ήταν ένα αφιέρωμα στον επιστήθιο φίλο του Μ.Αλέξανδρου Ηφαιστίωνα προκαλώντας έναν πραγματικό πόλεμο ανάμεσα στους αρχαιολόγους και την Κ.Περιστέρη.Στις 30/9/2015 η ανασκαφική ομάδα του Τύμβου Καστά δια της επικεφαλής της κας Κατερίνας Περιστέρη έκανε την βαρυσήμαντη δήλωση την οποία αιτολόγησαν με την αποκάλυψη ότι ευρέθησαν τρεις επιγραφές που περιέχουν το λεγόμενο “μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα” δίπλα στην λέξη “ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ”.
Οι επιγραφές αυτές ευρέθησαν στην θέση που τώρα βρίσκεται ο Λέων της Αμφίπολης. Το μονόγραμμα ευρέθη επίσης και πάνω σε έναν εννεάφυλο ρόδακα εντός του ταφικού μνημείου.
Το μονόγραμμα αποτελεί φυσικά τον συνδετήριο “κρίκο” των επιγραφών και του ταφικού μνημείου και συνεπώς είναι λογικό να υποτεθεί σε στέρεα βάση ότι οι ανακαλυφθείσες επιγραφές σχετίζονται άμεσα με το ταφικό μνημείο, αφού ευρέθει και στο εσωτερικό του.
Φυσικά η κοινή τοποτθέτηση του μονογράμματος σε μνημείο και λέοντα επιβεβαιώνει και τον σκοπό της πλησίον παρουσία και του ίδιου του λέοντα.
Εν ολίγοι το “ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ” μετά του μονογράμματος “Η” προφανώς αποτελεί μια ένδειξη για την κυριότητα του μνημείου, εμφανίζοντας ως στέρεα την ανακοίνωση της ανασκαφικής ομάδας ότι αναφέρεται σε παραλαβή του Ηρώου του Ηφαιστίωνος.
Πρόκειται για λογικούς συλλογισμούς που τουλάχιστον εκ πρώτης αξιολογήσεως δεν αφήνουν κενά λογικής.
Όμως δεν συμφωνούν με την διαπίστωση αυτή όλοι οι αρχαιολόγοι.
Ο επίτιμος πρόεδρος αναστηλώσεων αρχαίων μνημείων Αθανάσιος Νακάσης αμφισβητεί ότι οι επιγραφές που βρέθηκαν δίπλα στο λιοντάρι αναγράφουν παρέλαβον και φέρουν το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα.
“Δεν πρόκειται για επιγραφές πρόκειται για χαράγματα αυτό που θα λέγαμε σήμερα γκράφιτι. Τίποτα δεν είναι αληθές από αυτά ούτε τα παρέλαβον ούτε τα περί Ηφαιστίωνος”, δηλώνει ο κ. Νακάσης.
Η προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη εξηγεί ότι το Η που ερμηνεύεται ως μονόγραμμα του Ηφαστίωνα από τους ανασκαφείς, μπορεί να είναι ο αριθμός οκτώ, ενώ αμφισβητεί και την χρονολόγηση του μνημείου θεωρώντας ότι είναι του 2ου αιώνα και αποδίδοντας στην ανασκαφική ομάδα εμμονή συσχέτισης με τον Μέγα Αλέξανδρο.
Ο καθηγητής Παναγιώτης Φάκλαρης υποστηρίζει πως ακόμη και το λιοντάρι δεν βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου και θεωρεί πως ο τάφος ανήκει σε Μακεδόνα στρατιωτικό. “Είναι ένας βετεράνος του πολέμου που πήγε στην Ασία με τον Αλέξανδρο είναι σαφές αυτό. Είναι μακεδονικός τάφος δεν είναι μνημείο για κάποιον. Ούτε Αντίγονος μονόφθαλμος ούτε Δεινοκράτης όλα αυτά είναι κάποιες ωραίες υποθέσεις που δεν στηρίζονται πουθενά”, επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Φάκλαρης, καθηγητής αρχαιολογίας.
Υπάρχει πράγματι μια σύγχυση μεταξύ των αρχαιολόγων. Ακόμα δε πολλά είναι τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα, με κορυφαίο το ποιοι ήταν τελικά οι πέντε νεκροί που βρέθηκαν εντός του μνημείου, αλλά και αν υπάρχει τελικά δεύτερη είσοδος στο μνημείο όπως υποστηρίζουν πολλές μελέτες.
Με τις πρόσφατες ανακοινώσεις της αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρη δεν φάινεται όμως να συμφωνεί ούτε η Λίνα Μενδώνη, πρώην γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, που δήλωσε στο ΒΗΜΑ 99.5 πως «χρειάζεται μεγάλη έρευνα για να οριστικοποιηθούν τα συμπεράσματα της Αμφίπολης».
Η μέχρι πρότινος συντονίστρια των ανασκαφών στο λόφο Καστά, ανέφερε πως η ανασκαφή έγινε με επιστημονικά σωστό τρόπο και συμφώνησε με τη χρονολόγηση που προτείνει η αρχαιολόγος, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
Ωστόσο, ανέφερε ότι η πρόταση πως το μνημείο κατασκευάστηκε για τον Ηφαιστίωνα, από τον αρχιτέκτονα Δεινοκράτη κατόπιν παραγγελίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα πρέπει να τεθεί στην κρίση της επιστημονικής κοινότητας.
«Τη συγκεκριμένη πρόταση τη θεωρώ υπόθεση εργασίας. Από κει και πέρα χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Υπογραφή αρχιτέκτονα δεν υπάρχει, ενώ και τα αρχικά που βρέθηκαν χρειάζονται μεγάλη έρευνα», ανέφερε μεταξύ άλλων. Η κ Μενδώνη τόνισε συγεγκριμένα:
«Η κυρία Περιστέρη παρουσίασε πολλά δεδομένα, τα οποία δεν τα είχε μέχρι σήμερα παρουσιάσει. Αυτό προφανώς είναι αποτέλεσμα της μελέτης, του χρόνου δηλαδή που ασχολήθηκε κι εκείνη και η ομάδα της και μελέτησε το υλικό, το οποίο είχε προέλθει από την ανασκαφή, όχι μόνο τις επιγραφές -εννοώ και την κεραμική. »
Έδειξε κεραμική, την οποία προχθές δεν την είχε ξαναδείξει. Διότι η κεραμική έπρεπε να συντηρηθεί, έπρεπε να συγκολληθεί, έπρεπε να μελετηθεί. Εάν πάμε στη συγκεκριμένη πρόταση που κάνει, εγώ θα θεωρούσα και τη θεωρώ ως μια υπόθεση εργασίας. Είναι μια πρόταση, έχει δώσει τα δεδομένα, έτσι όπως εκείνη και η ομάδα της αναγιγνώσκουν τα αρχαιολογικά δεδομένα.
Από εκεί και πέρα, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. » Πρέπει να ασχοληθούν ειδικά με τις επιγραφές, άνθρωποι επιγραφικοί κι έχουμε ένα πολύ καλό δυναμικό επιστημονικό που ασχολείται με την επιγραφική της Μακεδονίας. Υπογραφή αρχιτέκτονα δεν υπάρχει. Είναι μια υπόθεση, την οποία στηρίζουν σε πολύ συγκεκριμένα δεδομένα των γραπτών πηγών η κυρία Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής κι αποδίδουν το μνημείο στο Δεινοκράτη. »
Όμως, δεν υπάρχει η υπογραφή του Δεινοκράτη, όπως για π.χ υπάρχει στα αγγεία η υπογραφή του Εξηκία, ‘Εξηκίας έγραψε’. Οπότε εκεί, δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει. Εδώ, είναι ένα επιστημονικό συμπέρασμα. Αυτά όλα πρέπει να τεθούν στη κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Υπάρχει η φράση που είναι πολύ γνωστή: ‘και κεραμεύς κεραμεί κοτέει’, που έλεγαν οι αρχαίοι. Δηλαδή, καλό λόγο ο ένας κεραμέας για τον άλλο δεν πολυέλεγε…»
Εάν το “Η” είναι ο αριθμός οκτώ, τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Ποιος ο λόγος τοποθέτησής του εντός του μνημείου;
Μονογράμματα δεν έχουν ξαναβρεθεί ποτέ σε κατασκευή στη Μακεδονία. Χρονολογήσεις έχουν γίνει στο παρελθόν με πολύ λιγότερα δεδομένα σε άλλα μνημεία. Και όλοι είναι σίγουροι ότι είναι αυτό. Στον Τύμβο υπάρχουν πολύ περισσότερα.
Ακόμα όμως και εάν ήταν ένα έργο που παραγγέλθηκε από τον Μ.Αλέξανδρο για να ταφεί ο επιστήθιος φίλος του Ηφαιστέιωνας, δεν ξέρουμε εάν αυτή η εντολή τηρήθηκε μετά τον θάνατό του, όταν οι πόλεμοι τωνν Διαδόχων προκάλεσαν κενό εξουσίας.
Μπορεί το έργο, να ξεκίνησε έτσι αλλά την τελική του χρήση δεν την γνωρίζουμε τουλάχιστον ακόμα.
Όπως όμως και να το δει κανείς, το μνημείο φαίνεται πως είναι ότι πιο κοντά είχαμε μέχρι τώρα στον Μ.Αλέξανδρο, και αυτό από μόνο του το κάνει μια τεράστια ανακάλυψη.
pronews.gr