Ασήμαντοι λόγοι που πυροδότησαν πολέμους

Στην ακάματη ανθρώπινη οδύσσεια του πολέμου, αίτια και αφορμές έχουν ανακαλυφθεί σωρηδόν, καθώς τις περισσότερες αυτές αυτά λειτουργούν ως φτηνές δικαιολογίες για τη συνήθη επεκτατική πολιτική και τον ιμπεριαλισμό. Κι αν οι καταστροφικές συνέπειες του πολέμου έχουν πια καταγραφεί με εξαντλητική λεπτομέρεια, το μεγάλο ζητούμενο γιατί ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες παραμένει. Και πολλές φορές είναι εξίσου σημαντικό με τη συνέχεια της σύρραξης.

Και από όλους τους λόγους που έχει σκαρφιστεί ποτέ ο άνθρωπος για να δοκιμάσει τις στρατιωτικές του δυνάμεις, οι παρακάτω στέκουν μνημειώδεις για την προχειρότητα της δικαιολόγησης ή την παντελή ανοησία!

Όταν μάλιστα συνδυαστούν με τον συνήθη εγωισμό του ισχυρού, τότε τα πράγματα γίνονται εκρηκτικά φονικά…

Ο Μεγάλος Πόλεμος του Guano
Απώλειες: 13.000+

Ο Πόλεμος του Ειρηνικού έλαβε χώρα μεταξύ Περού, Βολιβίας και Χιλής από το 1879-1883. Το «Guano» είναι στα ισπανικά η κουτσουλιά των πουλιών και αυτό μας εισάγει κατευθείαν στην καρδιά του προβλήματος: χάρη στην υψηλή συγκέντρωση φωσφόρου και αζώτου, η κουτσουλιά ήταν βασικό συστατικό στην παραγωγική διαδικασία λιπασμάτων αλλά και πυρίτιδας, κάνοντάς τη να αξίζει το βάρος της σε χρυσό. Και βέβαια το μεγαλύτερο «απόθεμα» κουτσουλιάς ήταν κατά μήκος της ακτογραμμής της Ερήμου Ατακάμα, κάτι που την έκανε μήλο του έριδος για τις τρεις χώρες: η Βολιβία αύξησε τους φόρους στην εκμετάλλευση της περιοχής, η Χιλή την κατέλαβε στρατιωτικά για να προστατεύσει τα συμφέροντά της, κάνοντας Βολιβία και Περού να της κηρύξουν τον πόλεμο, αν και θα έχαναν χάρη στην ανωτερότητα του χιλιανού ναυτικού…

Ο Πόλεμος των Dahis και Ghabra
Απώλειες: Άγνωστες

Δύο αραβικές φυλές (Αbs και Dhubhiyan) επιδόθηκαν σε μια αιματηρή διαμάχη για 40 ολόκληρα χρόνια, κι αυτό για μια ύποπτη ιπποδρομία! Ο ηγέτης των Abs προκάλεσε τον ομόλογό του των Dhubhiyan σε αγώνα δρόμου με άλογα, καθώς ο περίφημος επιβήτορας των Abs, Dahis, μια ράτσα γνωστή για την ταχύτητά της, θα εξαφάνιζε υποτίθεται από τον χάρτη τον Ghabra του αρχηγού των Dhubhiyan. Όπως και θα γινόταν δηλαδή αν δεν παρενέβαινε η απατεωνιά των Dhubhiyan, που έστησαν ενέδρα στο άτι των Abs, καταλήγοντας στην αιματοβαμμένη σύγκρουση των ιππέων…

Ο Γαλλο-Μεξικανικός Πόλεμος
Απώλειες: 300+

Η Γαλλία κήρυξε τον πόλεμο στο Μεξικό το 1838, αποκλείοντας ναυτικά μια σειρά από λιμάνια και καταλαμβάνοντας το περίφημο οχυρό της Βερακρούζ. Η σύρραξη έληξε την επόμενη χρονιά με την παρέμβαση των Βρετανών, αν και το πλέον ηχηρό στοιχείο του πολέμου δεν ήταν άλλο από τον λόγο για τον οποίο ξεκίνησε: κατά τη διάρκεια των μεξικανικών εμφύλιων αναταραχών του 1828, γάλλος ζαχαροπλάστης ισχυρίστηκε ότι το μαγαζί του βανδαλίστηκε από μεξικανικό όχλο, ζητώντας επί ματαίω αποζημίωση. Αφού πέρασαν 10 χρόνια και δεν πήρε μία από τις μεξικανικές Αρχές, στράφηκε στον βασιλιά του, τον Λουδοβίκο-Φίλιππο της Γαλλίας, ο οποίος βρήκε έτσι την αφορμή που έψαχνε για να εισβάλει στη χώρα της Κεντρικής Αμερικής…

Η γαλλική εισβολή στην Αλγερία
Απώλειες: Άγνωστες

Η Αλγερία ήταν κάτω από γαλλικό ζυγό από το 1830-1960, καθώς πριν ήταν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι σχέσεις Γάλλων και οθωμανού αντιβασιλέα ήταν τεταμένες, καθώς το γαλλικό χρέος είχε αγγίξει επίπεδα ρεκόρ, και όταν ο αντιβασιλέας ζήτησε τον λόγο από τον γάλλο πρόξενο και δεν ικανοποιήθηκε από την απάντησή του, του έριξε λέει μια ξανάστροφη. Το γεγονός το πήρε πολύ στα σοβαρά ο Κάρολος Ι’ της Γαλλίας, ο οποίος διέταξε αμέσως μπλόκα στα αλγερινά λιμάνια, κάτι που κράτησε τρία ολόκληρα χρόνια, μέχρι να βομβαρδίσουν οι Αλγερινοί το πλοίο που μετέφερε τον γάλλο διαπραγματευτή, δίνοντας έτσι την αφορμή στους Γάλλους να κηρύξουν τον πόλεμο. Το ποιος κέρδισε το ξέρουμε όλοι καλά: οι Γάλλοι απέκτησαν την πλήρη κυριότητα της Αλγερίας το 1834…

Ο πόλεμος των 301 ετών για ένα ξυρισμένο μούσι
Απώλειες: Άγνωστες

Ο γενειοφόρος βασιλιάς Λουδοβίκος Ζ’ της Γαλλίας παντρεύτηκε το 1137 την Ελεονόρα, δούκισσα της Ακιτανίας, παίρνοντας προίκα δύο επαρχίες. Αργότερα βέβαια ο μονάρχης έφυγε για τις Σταυροφορίες και όταν επέστρεψε εμφανίστηκε μπροστά στην καλή του με δέρμα μωρού! Η βασίλισσα δεν εκτίμησε τον ξυρισμένο εαυτό του Λουδοβίκου και απαίτησε να καλλιεργήσει και πάλι το πλούσιο μούσι στο πρόσωπό του. Ο βασιλιάς αρνήθηκε φυσικά και το διαζύγιο ήταν πια γεγονός, όταν και θα ξεκινούσαν οι περιπέτειες: η Ελεονόρα πήγε στην Αγγλία και παντρεύτηκε τον Ερρίκο Β’, απαιτώντας μετά την ένωση να της επιστραφεί η προίκα από τον αποτυχημένο γαλλικό γάμο. Ο Λουδοβίκος αρνήθηκε για άλλη μια φορά και ο πόλεμος Αγγλίας-Γαλλίας εγκαινιάστηκε με πάσα επισημότητα. Η φονική περιπέτεια θα κρατούσε περισσότερα από 300 χρόνια (1152-1453), αναδεικνύοντας νικητή τη Γαλλία τελικά, αν και η οικονομική καταστροφή ήταν πραγματικότητα και για τις δύο αυτοκρατορίες…

Ο Πόλεμος Al Basoos
Απώλειες: Άγνωστες

Άλλες δύο αραβικές φυλές δοκίμασαν τον δρόμο της σύρραξης, που διάρκεσε και πάλι κάπου 40 χρόνια (494-534) και πήρε το όνομά της από μια γυναίκα… καμήλα! Οι φυλές των Thaglib και Bakr είχαν καμήλες φυσικά και όταν η θηλυκή καμήλα μιας γυναίκας επ ονόματι Al Basoos μπερμπάντισε και ζευγάρωσε με τον επιβήτορα του Kulyab, αρχηγού των Thaglib, ο μεγάλος ηγέτης δεν αναγνώρισε την περίφημη καμήλα και τη σκότωσε. Ο ανιψιός της γυναίκας με την καμήλα, που τύχαινε να είναι και ηγέτης της φυλής των Bakr, πληροφορήθηκε τα τραγικά νέα και ψάχνοντας εκδίκηση σκότωσε τον Kulyab: ο πόλεμος ήταν γεγονός. Η σύρραξη συνεχίστηκε για 4 δεκαετίες και όταν κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν οι αντιμαχόμενοι το παράλογο του πράγματος, έθαψαν τα τσεκούρια του πολέμου…

Οι Πόλεμοι του Μπακαλιάρου
Απώλειες: Καμία

Με το παιγνιώδες αυτό όνομα έμειναν γνωστές οι συγκρούσεις Ισλανδίας και Βρετανίας για τα δικαιώματα αλιείας στις θάλασσες του Βορρά. Όλα ξεκίνησαν το 1958, όταν η Ισλανδία αποφάσισε να αυξήσει τα όρια αλιείας σε μερικά ακόμα χιλιόμετρα, και το 1972 το παράκανε με τα νέα αλιευτικά της σύνορα. Τα πολύτιμα ψαράκια μπήκαν έτσι στο στόχαστρο των δύο χωρών και η συμφωνία που κατέληξαν έμελλε να παραμείνει ενεργή μόλις για 2 χρόνια: τον Νοέμβριο του 1975 θα ξεσπούσε ο τρίτος Πόλεμος του Μπακαλιάρου, με τους Ισλανδούς να επεκτείνουν για μια ακόμη φορά τη θαλάσσια ζώνη αλιευτικής εκμετάλλευσης και τους Βρετανούς να παρατάσσουν τις φρεγάτες για να προστατεύσουν τους ψαράδες τους. Με την παρέμβαση όμως ΗΠΑ και ΝΑΤΟ το θέμα λύθηκε, προς όφελος μάλιστα της Ισλανδίας, όταν η τελευταία απείλησε τη Βορειοατλαντική Συμμαχία να κλείσει τη νατοϊκή βάση στο Keflavik, που ήταν στρατηγικής συμμαχίας για τους Δυτικούς στο ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής…

Ο Πόλεμος του Μελιού
Απώλειες: Καμία

Εδώ μιλάμε για εδαφικές διεκδικήσεις του 1830 μεταξύ Αϊόβα και Μισούρι. Μια στενή λωρίδα γης μεταξύ των συνόρων των δύο πολιτειών ήταν αντικείμενο διαμάχης και ένοπλες περίπολοι επιφορτίστηκαν πια να φυλούν τα σύνορα, όταν ο σερίφης του Μισούρι πιάστηκε να συλλέγει φόρους στην Αϊόβα και το πράγμα εκτροχιάστηκε. Ο πόλεμος πήρε μάλιστα το όνομά του από τρία επίμαχα δέντρα που ήταν στη ζώνη της διαμάχης και περιείχαν μέλι, τα οποία και πετσοκόφτηκαν από τις αντιμαχόμενες πλευρές! Το πράγμα ήταν έτοιμο να ξεφύγει, αν και επενέβη τελικά το Ανώτατο Δικαστήριο δίνοντας την περιοχή στην Αϊόβα…

Ο Πόλεμος του Χρυσού Σκαμνιού
Απώλειες: 3.000+

Όταν οι Βρετανοί βρήκαν τελικά τον δρόμο τους στην Αφρική, η ανωτερότητα της πυρίτιδας έναντι του τόξου έκαμψε κάθε αντίσταση, αν και το περήφανο βασίλειο των Ασάντι (σημερινή Γκάνα) δεν έλεγε να καταθέσει έτσι εύκολα τα όπλα. Οι βρετανικές δυνάμεις εξόρισαν όμως τον βασιλιά των Ασάντι, ενώ ο βρετανός κυβερνήτης της περιοχής απαίτησε το 1900 να κάθεται πάνω στο χρυσό σκαμνί που έβλεπε συνεχώς στο κατασχεμένο σπίτι του βασιλιά. Μόνο που το χρυσό σκαμνί ήταν ο θρόνος των Ασάντι και ιερό σύμβολο του λαού, κάτι που τους ανάγκασε να πάρουν τα όπλα! Κι αν οι Άγγλοι κέρδισαν τελικά τον πόλεμο, ήταν οι Ασάντι που θα νικούσαν πραγματικά, καθώς ο πόλεμος έγινε για το χρυσό σκαμνί, το οποίο εξαφάνισαν οι Ασάντι και δεν βρήκε ποτέ ξανά ο άγγλος κατακτητής…

Ο Πόλεμος της Γούνας
Απώλειες: 21 άνθρωποι και ένας κυβερνήτης

Τον είπανε Pemmican War και ήταν μια σοβαρή στρατιωτική σύρραξη μεταξύ δύο βρετανικών εταιριών επεξεργασίας γούνας με έδρα τον Καναδά. Οι Hudson’s Bay Company και North West Company μπήκαν σε εμπόλεμες περιπέτειες όταν ο επεκτατισμός της Hudson’s Bay κατάλαβε εδάφη της αντίπαλης εταιρίας, καθώς ήταν πια σαφές ότι η HBC ήθελε το μονοπώλιο στην περιοχή. Σύντομα ο κυβερνήτης πήρε το μέρος της HBC και έβαλε πλαφόν στους βούβαλους που εξόντωνε η NWC, κάτι που εξόργισε τους εργάτες της φίρμας και πήραν τα όπλα! Έκαψαν, λεηλάτησαν και έσφαξαν, με τον εμπορικό ανταγωνισμό να μετατρέπεται σε αντάρτικο πόλεων, καθώς σύντομα στο παιχνίδι μπήκαν και τα στελέχη της HBC! Πώς κατέληξε η περιπέτεια; Το βρετανικό Στέμμα, αηδιασμένο από την εμφύλια σύρραξη, επέβαλε τη συγχώνευση των δύο κολοσσών…