Στήλη της Λήμνου: Τριγύρω της είναι χαραγμένες βουστροφηδόν δύο επιγραφές. Η μία βρίσκεται γύρω από το κεφάλι του πολεμιστή και η άλλη στην πλάγια στενή πλευρά της. Η στήλη Είναι γραμμένη στο δυτικό ελληνικό αλφάβητο (χαλκιδικό)
Ανακαλύφθηκε στα χαλάσματα εκκλησίας του Αγίου Αλεξάνδρου στο χωριό Καμίνια το 1885 και δημοσιεύθηκε το 1886 στο Δελτίο της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών.
Επιγραφή Α (μπροστινή όψη)
HOΛAIEZ:ΝΑΦΟΘ:ΖΙΑΖΙΜΑΡΑΖ:ΜΑFΣΙΑΛΧFΕΙΖ:ΑFΙΖEFISΘΟ:ΖΕΡΟΝΑΙΘΖΙFΑΙΑΚΕΡ:ΤΑFΑΡΖΙΟΑΝΑΛΑΣΙΑΛ:ΖΕΡΟΝΑΙ:ΜΟΡΙΝΑΙΛ
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα, σημεία στίξης κλπ,οπότε γίνεται: ω λάιε ἀφ’ οὗ διά τῆς βίας ζῇς ο μαρασμός, ο λάσιος ιαλεμός αι ἰαχαῖ αεί είς τόν ἱερόν ναόν τοῦ Διός τόν ἀκέραιον τόν ἄρτιον. Λασιος Ιαλεμός είς τόν ἱερόν ναόν Μυρίνας
Ελεύθερη απόδοση: ω Λάιε αφού με την βία ζεις μαρασμός, πολυ θρήνος και φωνές ακούγονται πάντα στον έντιμο ιερό ναό του Δία. Πολυ θρήνος και στον ιερό ναό της Μυρίνας.
Ανάλυση : η (ω λαιε)ζ ν(αφο)θ Αρχική – Ριζική ἀφ’ οὗ το (ζιαζι) ανάλυση: Η μυθολογία( Ησίοδος) μας λέει ότι Η Βία και τα αδέλφια της ήταν μόνιμοι συνοδοί του Διός η Βία σαν μια από της ιδιότητες του Δία. Ο Σωκράτης στον Κρατύλο λέει πᾶσιν ὅστις ἐστὶν αἴτιος μᾶλλον τοῦ ζῆν ἢ ὁ ἄρχων τε καὶ βασιλεὺς τῶν πάντων δηλαδή Διότι αίτιος του ζην του δικού μας και του ζην όλων των άλλων όντων δεν είναι δυνατόν να’ ναι αλλος κανείς, πλην ο άρχων και ο βασιλιάς των πάντων, ο άρχων και ο βασιλιάς του σύμπαντος κόσμου (ο Δίας). Πλάτων «Κρατύλος» 396.a.2 – 396.b.3 Αντικαθιστούμε το ζιαζι με ιδιότητες τού δία στο κείμενο μας όπως θα δούμε και παρακάτω είναι (ο βιος ή ζώη και ή βια). οπότε το ζιαζι γίνεται (δια-ζι) οπότε (δια-βι) οπού βι=βια και βιος. Οπότε η μορφή που παίρνει η πρόταση μας είναι διά της βίας βίος=ζωή Αρχική – Ριζική της λέξης ζωή ειναι το ζῶ: ζῶ οταν το κλείνουμε το ζῶ θα γίνει η πρόταση ω λάιε ἀφ’ οὗ με βία ζῇς. υπαρχει και ενας 2ος τρόπος λεμε ζ(ια-ζι) δηλαδή φεύγει ότι είναι έξω από την παρένθεση και βάζουμε τα γράμματα δ και β στην θεση του ζ που φέυγει οπότε γίνεται (δ)ιά-(β)ίας ζης με την βοήθεια των ριζών βρίσκουμε της λέξεις. μπορούμε να βάλουμε στην θέση του δ και του β και τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου έτσι θα δούμε ότι δημιουργούνται οι λέξεις (δ)ιά-(β)ίας ζης ειναι και ο πιο απλός τρόπος Βία η [vía] είναι η (υλική ή ψυχική) πίεση που ασκεί κάποιος επάνω σε κπ. άλλο για να του επιβάλει τη δική του θέληση
Στο κείμενο παρακάτω θα δείτε ότι τα ζ,β,δ,ι, αντικαθίστανται είτε με φωνήεντα, είτε με σύμφωνα.
(μαρα)ζ:μαF ανάλυση: μαρα(σμος) οπότε μαρασμός
(σιαλχFει)ζ:(αFι)ζ ανάλυση: σιαλχει οπότε σια(λ)(χ)ει κοιτάζουμε της ρίζες στην λέξη σια(λ)(χ)ει και βλέπουμε τρεις λέξεις. Η πρώτη είναι η λέξη (λά)σι(ος) που σημαίνει πυκνός (μεταφορικά θα πούμε πολύ). (Κοιτάζουμε παρατήρηση 12) Η δεύτερη λέξη είναι ο ιαλε(μός) και η τριτη ἰαχ(α)ῖ. Ο ιαλεμός σημαίνει θλιβερό άσμα, και ἰαχαῖ σημαίνει φωνές. Υπάρχει. Και το (αFι)ζ γίνεται αι= αεί σημαίνει πάντα. f δίγαμμα δεν το χρησιμοποιώ πουθενά στο κειμενο η φωνητική αξία του f δίγαμμα, ήταν ένας ασθενής διχειλικός συμφωνικός φθόγγος, όπως το αγγλικό w ([w]). Ο φθόγγος αυτός υπέστη σίγαση νωρίς στην ελληνική γλώσσα πριν τον 8ο αιώνα π.χ. και πλήρης αποβολής του. εFισθο:ζεροναιθ ανάλυση: εfισθο γίνεται εισθο εις το(ν) ζεροναιθ γίνεται (ἱ)ερό(ν) να(όν).
ζιFαι ανάλυση: ζιαι (δ)ία με κλίση Διός το ακερ:ταFαρζιο ανάλυση: αρχαία κλίση τόν ἀκέρ(αιον) τόν ἄρ(τ)ιον δηλαδή το έντιμο.
ανα(λασιαλ) ζεροναι:μοριναιλ: λασ-ιαλ βλέπουμε 2 λέξεις η πρώτη είναι η λέξη λασ(ιος) και η δευτερη ιαλ(εμός) θρηνος στον ἱερόν ναό(ν) Μυρίνας
Επιγραφή Β (στο πλάι)
ΗΟΛΑΙΕΖ:ΦΟΚΙΑΣΙΑΛΕ:ΖΕΡΟΝΑΙΘ:ΕFΙΣΘΟ:ΤΟFΕΡΟΝΑΡΟΜ:ΗΑΡΑΛΙΟ:ΖΙFΑI:EΠTEZIO:AΡAI:ΤΙΖ:ΦΟΚΕΖΙFΑI:ΑFIZ:ΣΙΑΛΧFΙΖ:ΜΑΡΑΖΜ:ΑFΙΖ:AOME
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα σημεία στίξης κλπ, οπότε η απόδοση γίνεται: ω Λάιε είς τήν Φωκίδαν τόν λάσιον ιαλεμόν είς τόν ἱερόν ναόν είς τον ὁποῖον τόν φέροντα . Είς τόν ιερόν ναόν ῥώμην, χάριν αλιεύω ζεύς . O βίος, οι αραί είς τήν Φωκίδαν «ω Ζεῦ αεί λασιος ιαλεμός, ἰαχή, μαρασμός αεί ,οιμέ».
ή ω Λάιε είς τήν Φωκίδαν τόν λάσιον ιαλεμόν είς τόν ἱερόν ναόν, είς τόν ἱερόν ναόν τόν φέροντα. ῥώμην, χάριν αλιεύω ζεύς O βίος, οι αραί είς τήν Φωκίδαν «ω Ζεῦ αεί λασιος ιαλεμός, ἰαχή, μαρασμός αεί ,οιμέ».
Ελεύθερη απόδοση: ω Λάιε στην Φωκίδα πυκνό(μεταφορικά θα πούμε πολύ) θρήνο στον ιερό ναό φέρεις. Στον ιερό ναό δύναμη μαζέυω δία. ο βιος μου,
οι κατάρες μου στη Φωκίδα «ω δία για πάντα πολύ θρήνος, φωνή, μαρασμός αλίμονο».
Ανάλυση : η(ω Λάιε)ζ είς τήν Φωκί(δαν) τόν (λα)σιον ιαλε(μόν) είς τόν (ἱ)ερό(ν) να(όν) έις τό(ν), (ακολουθεί το αρχικό (το) της επιγραφής, γίνεται τ-ο(ν) λόγω κλίσης). οπότε θα πούμε είς τόν (ὁποῖ)ον τόν (φ)έρον(τ)α όπως βλέπουμε υπάρχουν 2 λέξεις στο αρχικο fερονα η πρωτη είναι (φ)έρον(τ)α και η δεύτερη (ι)έρο(ν)να(όν) η * βλέπουμε κάτω,,,
ρομ:hαραλιο:ζιFαι:επτεζιο:αραι:τιζ:φοκε ανάλυση: ρομ= ῥώμην,(χ)ά ρ(ιν) αλιο = αλιεύω δια με κλίση ζεύς ζιο = βιο ο βίος αραί = οι κατάρες μου είς τήν Φωκ(ίδαν).
(ζιFα)ι(αFι)ζ:(σιαλχFι)ζ:μαραζμ:(αFι)ζ:αομαι ανάλυση: δία με κλίση Ζεῦ αεί σια(λ)(χ)ι τρεις λέξεις ή πρωτη ειναι λασιος(πυκνός μεταφορικά θα πούμε πολλή) η δεύτερη είναι ο ιαλ(εμός) δηλαδή (ο θρήνος), και η τρίτη είναι η ιαχή (φωνη), μαρασμός αεί= για πάντα οιμε =αλίμονο
Στήλη Ηφαιστίας:
ανακαλύφθηκε πρόσφατα κατά την ανασκαφή του αρχαίου ιερού στην Εφεστιά στη Λήμνο. διαβάζεται βουστροφηδόν όπως δείχνουν τα βελάκια.
Επιγραφή:
HKTAONOΣI:ΗΕΛΟΚΕ →
ΣΟΡΟΜΣ:ΑΣΛΑΣ ←
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα σημεία στίξης κλπ, οπότε η απόδοση γίνεται: οἰκτρῶς ἐνόσησε ἔδωκε τήν σορόν είς τόν Ἄτλαντα
Ελεύθερη απόδοση: οικτρώς νόσησε, έδωσε την σορό στον Ατλαντα
Ανάλυση: οἰκτρῶς ἐνόσησε το ελοκε “ακούγεται” σαν το ἔδωκε (αφιέρωσε) τήν σορόν (νεκρό σώμα στόν Άτλατα…. Ἄτλαντα μεταφορικά θα πούμε στον ουρανό.
Ετεοκρητική γλωσσά
1η Επιγραφή: βρέθηκε τον Ιούνιο του 1901, στην τρίτη ακρόπολη της Πραισού από τον Αγγλο R.C. Bosanquet (Ann.Brit.Shool VIII 1901-1902 σελίς 142-143) είναι γραμμένη από τα αριστερά προς τα δεξιά με το ιωνικό αλφάβητο διαβάζεται ως εξής:
Επιγραφή: ΟΝΑΔΕΣΙΕΜΕΤΕΠΙΜΙΤΣΦΑΔΟΦΙΑΡΑΛΑΘΡΑΙΣΟΙΙΝΑΙΡΕΣΤΝΜΤΟΡΣΑΡΔΦΣΑΝΟΣΑΤΟΙΣΣΤΕΦΣΙΑΜΥΝΑΝΙΜΕΣΤΕΠΑΛΥΝΓΥΤΑΤΕΑΝΟΜΟΣΣΕΛΟΣΦΡΑΙΣΟΝΑΤΣΑΑΔΟΦΤΕΝΟΗΑΠΡΑΙΝΑΙΡΕΡΓΗΡΕΙΡΕΙΕΤΝΤΙΡΑΝΟΙΑΣΚΕΣΙΟΤ
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα, σημεία στίξης κλπ, οπότε η απόδοση γίνεται: εἶδες ὑγιαίνετε, ὦ σοφή Παλλάς Ἀθηνᾶ Αίσονα είς τόν ναόν ηὗρες, τώρα φθάνω ἀπό τις στεναχωρίες ἰάμην ἄν εἷμαι πάλιν είς Γῆν τάυτην. ἐὰν ὅμως τέλος αίσονος εἴδω, πρέπει στον ναόν ἐργάzομαι ταῖς Ἐρινύσιν ὑγιαίνω, ἀσκῶ .
Ελεύθερη αποδοση : είδες υγιαίνετε, ω σοφή Παλλάς Αθηνά τον Αισωνα στον ναό βρήκες, τώρα φθάνω (στην κοιτιδα), από τις στεναχώριες θεραπέυτηκα αν είμαι πάλιν στην γήν τάυτη(πίσω στήν κοιτίδα). Εάν όμως δώ το τέλος του Αίσωνα θα πρέπει στον ναό να εργάστω τις ερινύες να υγιάνω με άσκηση.
Ανάλυση:
ονα (δες) (ιεμετε) πιμιτσφα μετάφ: Το δες γίνεται εἶδες ιεμετε το ιε(μ)ετε γίνεται ὑγιαίνετε το (μ) σε (ν) κοιτάζω την ρίζα της λέξης
(δοφι) α(ραλα) (αισοιιναιρ) μεταφ: δοφι η δοθι “ακούγεται” σαν το σοφή α(ραλα) σαν το παλλάς (αισοιιναι) έχουμε 3 λέξεις 2 ονόματα 1ο όνομα είναι του αίσονα και το δεύτερο αισοι(ινα) όνομα είναι της αθηνάς… Ο R.C. Bosanquet λόγω φθοράς στο αισοι(ινα) έχει αποδόση το Η σαν ΙΙ ενω κανονικά ειναι (αισοηναι)
Και έχουμε και το ναιρ που το κανω να(ον).. (ρες) τνμ (τορ) σαρδο (φσανο) μεταφ: ηὗρες τώρα φθάνω
σ(ατοις) (στε) φσ (ιαμυν) μεταφ: το σ(ατοις) η ατοις ακούγεται σαν ἀπό τις στε(στεναχώριες)<στενοχωρία < στενοχωρέω ἰάμην
αν ιμε στε παλυν γυ τατ μεταφ: αν εἷμαι πάλιν είς γήν τάυτην.
(εάν) (ομος) (σελος) φρ (αισονα) .μεταφρ: ἐὰν όμως σελος ακούγεται σαν τέλος αίσονα… με κλίση αίσονος
τσαα (δο) φτεν ο μεταφρ: εἴδω(ίσως πρώτη φορά απαντάται στο γραπτό λόγο).
η α(πραι) (ναιρ) (εργ) μεταφρ: πραι γίνεται πρέπει ναιρ στον ναόν ἐργάzομαι ηρειρειετ μεταφρα: ηρειρειες ακούγεται σαν ερινυες ….Ἐρινύσιν
ντιρανο γίνεται ὑγιανῶ
ιασκες γίνεται ἀσκω.. ασκηση
ιοτ
2η Επιγραφή: Το 1958 Ο Αρχαιολόγος Καθηγητής Δρ Σπ. Μαρινάτος αναφέρεται στην ύπαρξη μιας επιγραφής από Ψυχρό (Κρήτη), που ανήκει στον ιδιωτική συλλογή του δρ. Σ. Γιαμαλάκη είναι γραμμένη σε ιωνικό αλφάβητο και θεωρείται δίγλωσση. Η επιγραφή έχει ως εξής:
Επιγραφή:
ΕΠΙΟΙ ΖΗΦΑΝΘΗ ΕΝΕΤΗ ΠΑΡΣΙΦΑΙ
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα σημεία στίξης κλπ, οπότε η απόδοση γίνεται: ποιῶ ο,τι (ἀπε)φάνθη εν έτει παμψηφεί
Μετάφραση: εκτελώ ότι αποφάσισε το έτος παμψηφεί
Ανάλυση: Επιο-ι γίνεται ποιῶ ο,τι ζηφανθη σε (ἀπε)φάνθη ενετη σε εν έτει(δοτική) παρσιφαι σε πα(ρσι)φ(ι) οπότε πα(μψη)φ(εί) ….από την λέξη παρσιφαι το (ι) σε γίνεται (η) και (ει), και τα συμφωνά (ρσ) τα μετατρέπουμε σε (μψ) το α από την λέξη παρσιφ(α)ι το μεταθέτουμε στην λεξη α+ζηφανθη που γίνεται α+πεφάνθη για την μετάφραση μια πρότασης έχει σημασία η ρίζα της λέξεως όπως και η προηγούμενες και η επόμενες λέξεις της πρότασης.
3η Επιγραφή Βρέθηκε από τον καθηγητή Halbherr το 1893 κατά τις ανασκαφές στην Πραισό. Οι στίχοι χωρίζονται μεταξύ τους με οριζόντιες, αλλά όχι ακριβώς παράλληλες γραμμές. Η επιγραφή είναι βουστροφηδόν γραμμένη με αρχαϊκά γράμματα του ιωνικού αλφαβήτου και διαβάζεται από δεξιά στα αριστερά .
Επιγραφή:
Ν ΚΑΛ ΜΗΤΚΕΟΣΙΒΑΡΞΕΙΑ..ΟΑΡΚΑΠΣΕΤΙΜΕΓΝΑΡΚΑΚΟΚΛΕΣΙΓΕΠΑΣΕΠΓΝΑΝΑΙΤ
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα σημεία στίξης κλπ, οπότε η απόδοση γίνεται: είς τήν καλήν μητέρα κλέος……είς τήν Αρχίαν τίθησιν είς τόν γνάθον. Ο αρχαϊκός είς γαῖαν πᾶσαν σεπτός είς τόν γνάθον ναόν.
Ελεύθερη απόδοση:
Στην καλή μητέρα δοξά. Στην θαλάσσια θέση στον πορθμό, ο αρχαϊκός(αρχαίος), σε όλη την γη ιερός, στον πορθμό ναός.
Αναλυση: (είς τή)ν καλ(ήν) μητ(έρα) κεος γίνεται κλέος (ιβαρξεια).. αρκα γίνεται αρκ(ι)α γιατί υπάρχει φθορά στην στήλη.. γίνεται στην αρχίαν (κόρη του ωκεανού μεταφορικά εννοούμε την θάλασσα) (εις) σετι (θ)έσ(ι)ς αρχικό ριζικό τίθησιν είς τόν γνά(θον) σημαίνει πορθμός αρκακοκλεσι= αρκακο φωνητικά ταιριάζει στο αρχαϊκό αρχαϊκός( αρχαίος ) Γ(ε) πασ(ε) σε (α ) γίνεται σε γαία γή όλη σέπ(τος) σημαίνει θαυμάσιος η ιερός , γνα(θο) ναιτ σε να(όν).
ο Αντώνης Βασιλάκης ( αρχαιολόγος) του οποίου είναι η συγκεκριμένη μετάφραση για της λέξεις που εγώ θεωρώ αβέβαιης ετυμολογίας, προτείνει ιβαρία κλειστή θάλασσα ξεια ξειτανο και το μετατρέπει σε ιτάνο η λέξη ιβαρία θεωρείται πως προέρχεται από την λατινική λέξη vivarium ίσως όμως προυπήρχε της λατινικής.
Η μετάφραση του Αντώνη Βασιλάκη διαφέρει σε μερικά σημεία από την μετάφραση του κειμένου μας γιατί δεν έχει βάλει την αρχαία κλίση στις λέξεις.
4η Επιγραφη: από την ιστοσελίδα του Βρετανού γλωσσολόγου Raymond ArmarIgnatius Brown (1939-). Αυτή η επιγραφή βρέθηκε 1936 από τους P. Demargne και H.van Effenterre στον ανατολικό τοίχο του ναού του Απόλλωνα στην Δρήρο, εκλάπει κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διαβάζεται σύμφωνα με τα βελάκια
Επιγραφή:
PMAF/ ΕΤ/ ΙΣΑΛΑΒΡΕ/ ΚΟΜΝ ←
Δ/ ΜΕΝ/ ΙΝΑΙ/ ΙΣΑΡΥΡΙΑ/ ΛΜΟ ←
ΣΤΟΝ ΤΥΡΟΝ ΜΥΑ/ ΟΑΟΙΕFΑΔ ←
ΕΤΥΡΟ…ΜΥΝΑ/ ΟΑ ΣΕΝΗ →
ΜΑΤΡΙΤΑΙΑ ←
Μεταγραφή: Στην μεταγραφή βάζω προθέσεις, τόνους, πνεύματα σημεία στίξης κλπ οπότε η απόδοση γίνεται: Άρμα αἰτ(εῖται) ἴσα λαβεῖν κόμ(ιστα) μεν εἶναι ἴσα λυρια (μονάδα μέτρησης) των τηρουμένων του μηνός. τηρῶ τόν μῆνα ὅλα τα μετρητά.
Μεταφραση: Άρμα αιτείται για να λάβει ίσα κόμιστρα, μάλιστα είναι ισότιμα των τηρουμένων του μηνός. Τηρώ τον μηνά όλα τα μετρητά.
παρατηρήσεις στο κείμενο: Το η και το ο αποδίδονται σαν υ και ο. και εδώ ο γράφων της στήλης έχει επιλέξει τα φωνήεν (υ κύριο φωνήεν όπως το ι στην στήλη της Λήμνου) και το φωνήεν ο και πρέπει να τα αντικαταστήσουμε με αλλά φωνήεντα οπού υ με το η και οπού ο με το ω σε μερικά σημεία του κειμένου.
Αρμα Ετ σε αι μεταθέτουμε τα γράμματα από το ματριταια δηλαδή φεύγει το (α ) από τα ματριταια και το (αι) και τα μεταθέτω στο ρμα ετ.
Λυρια: προελληνική μονάδα μέτρησης με την πρόθεση ίσα θα πούμε (ισοτιμία) .
Αναλυση : Άρμα αἰτεῖται (ετ) ίσα λαβεῖν κόμιστρα, μάλιστα η τοὐλάχιστον εἶναι ίσο λυρια(μονάδα μέτρησης) σ(των) τυρον (τηρουμένων) του μηνός . Ετυρο( τηρέω-τηρῶ) τόν μῆνα ο-α ὅ(λα) (τ)α μετρητά.
Γενικες Παρατήρησεις:
- Η γλώσσα των επιγραφών είναι κωδικοποιημένα αρχαία ελληνικά. Μπορούμε να δούμε λέξεις προελληνικές και πως εξελιχθήκαν στα αρχαία ελληνικά. Για να μεταφράσουμε τα κείμενα πρέπει να κοιτάζουμε να «βρίσκουμε» τις ρίζες των λέξεων και πως “ακούγεται” μια λέξη προελληνική και μετά πρέπει να την μεταφέρουμε στην αρχαία ελληνική γλωσσά με την βοήθεια της ρίζας.
2. Στην στήλη της Λήμνου όπως και στις ετεοκρητικές γραφές σε μερικές προτάσεις ο γράφων επιλέγει ένα βασικό φωνήεν κυρίως και πρέπει να το αντικαταστήσουμε με σύμφωνο η φωνήεν στην στήλη της Λήμνου το βασικό είναι το ι πχ (αιζ)= α(ι)= γίνεται αεί το ζ φεύγει και φοκε= Φωκίδα η ρομ= ρωμ η μαραζ μαρα(σμός) Η και το αντίθετο ένα σύμφωνο βασικό το ζ πχ αρζιο ἄρ(τ)ιον …… Επίσης παρατηρήσουμε πως στα κείμενα δεν υπάρχει ορθογραφία.
3. στην στήλη της Λήμνου όταν το ζ είναι στην αρχή μιας λέξης συνδέεται με ιδιότητες του Δία η τόπο λατρείας. Και όταν το ζ και το ι είναι στο τέλος της λέξης δεν το χρησιμοποιώ. - Στην στήλη της Λήμνου βλέπουμε ότι οι συγγενείς του Χρύσιππου τον μοιρολογούν στον ναό του Δια, πιθανώς στην Ηλεία, (βασιλιάς της Ηλείας ήταν ο πατέρας του Χρύσιππου Πέλοπας). Πιστεύω πως η επιγραφή είναι αναθηματική προσκυνηματική με την ιδιαιτερότητα ότι βλέπουμε στοιχειά της Ελληνικής μυθολογίας σε αυτή. Ο Λάιος παρακαλεί τον Δία να του δώσει δύναμη να αντιμετωπίσει την κατάρα του. Ο μύθος του Λάιου του Λάμβακος χρησιμοποιούταν σαν διδασκαλία ανά την Ελλάδα .
5. θα ήθελα να πω δυο λόγια για τις αποδόσεις μου. Βλέπουμε “κωδικοποιημένα κείμενα” . Η γλώσσα τον Ετρούσκων εχει μια συγγένεια με τα ελληνικά, πχ οι λέξεις ati, ματηρ, μητέρα στην δωρική γλωσσά. η η ετρ λεξη apa απο το πατερ η πατήρ. Άλλη λέξη η ετρούσκικη rumon- ποτάμι προέρχεται από την ελληνική ρώμη που σημαίνει ορμή, δύναμη, όπως και τα λατινικά με την ελληνική έχουν μια συγγένεια έτσι και η ετρούσκικη έχει με την ελληνική. Από τις αποδόσεις μου θεωρώ ότι η συγγενική γλώσσα τον προελληνικών λαών, τουλάχιστον σε περιοχές όπως η Κρήτη και η Λήμνος είναι τα αρχαία ελληνικά. Η μετακίνηση των Ετρούσκων στην Ιταλία έγινε πρίν την κάθοδο των Δωριέων και η Λημνος απο τον 13ο αιώνα πχ και πιό πριν είχε αποικιστεί από ελληνικά φύλα και έρχομαι και σε αυτό που λέει ο Διόδωρος Σικελιώτης. Αναφέρει ότι σύμφωνα με το Διονύσιο Σκυτέα, ένα αρχαιότερό του ιστορικό, στην Ελλάδα πριν από τη σημερινή ελληνική γραφή(φοινικικό αλφάβητο) υπήρχε μια άλλη, η Πελασγική, άρα η γραφή αυτή είναι εκείνη που ο Έβανς ονομάζει Γραμμική. Διόδωρος Σικελιώτης-βιβλίο βίβλος (3,67, 5 – 57 και 5, 74) . Η γραμμική β μέχρι πριν λίγα χρόνια θεωρούνταν μη ελληνική. Θέλω να πω με αυτό γιατί υπάρχει σύγχυση στης αρχαίες πηγές λόγω του ότι οι προελληνικές αυτές φυλές μιλούσαν μια γλώσσα αρχέγονη (πρώιμη) Ελληνική που την διατήρησαν με μικρότερες αλλαγές με την πάροδο του χρόνου σε σχέση με αλλά ελληνικά φύλα (παράδειγμα το ετεοκρητικό ζηφανθη που σημαίνει απεφάνθη η το παρσιφαι σε παμψηφεί η το ιεμετε υγιαίνεται) έφερε αυτή την σύγχυση στους αρχαίους συγγραφείς). - Η βία όπως είπα είναι (υλική ή ψυχική) πίεση που ασκεί κάποιος επάνω σε κπ. άλλο για να του επιβάλει τη δική του θέληση. Aπό την Ελληνική μυθολογία ξέρουμε πως ο Χρύσιππος είχε βιαστεί από τον Λάιο. Αφού αποκωδικοποιήσουμε την λέξη «ζιαζι»με την βοήθεια της ελληνικής μυθολογίας, η απλά αντικαθιστώντας το γράμμα ζ με τα γράμματα δ και β, κάτι που στην αρχαία Ελληνική γλωσσά συμβαίνει δηλαδή να παριστάνεται ένα γράμμα με ένα άλλο, λεμέ ζια-ζι δια-βι υπάρχει και ο παρακάτω τροπος ζ(ιαζι) δηλ.. φεύγει ότι είναι έξω από την παρένθεση και βάζουμε τα γράμματα δ και β οπότε (δ)ιά-(β)ίας ζης με την βοήθεια των ριζών βρίσκουμε της λέξεις. μπορούμε να βάλουμε στην θέση του δ και του β που βάζουμε στην θέση του ζ στην λεξη (ζ)ια-ζι και τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου έτσι θα δούμε ότι δημιουργούνται οι λέξεις (δ)ιά-(β)ίας ζης…
- Στην Κώ έχουμε το χωριό Ζια το όνομα το πηρέ γιατί βρέθηκε τόπος λατρείας του Δία στο βουνό Δίκαιο. Άλλη παραλλαγή του ονόματος του δια είναι το όνομα Ζα η Ζας στην Νάξο, ο Δίας Σύμφωνα με τη μυθολογία μεγάλωσε στη Νάξο, όπου λατρεύτηκε από τους κατοίκους, οι οποίοι έδωσαν και το όνομά του Ζεύς (Ζας) στο ψηλότερο βουνό τους.
- 8. Λίγα λόγια για την επιγραφή που βρέθηκε στον τοίχο του ναού του Απόλλωνα στην Δρήρο. Από πολύ νωρίς, πιθανότατα από τον 6ο κιόλας αι. π.Χ., ορισμένοι ιδιώτες συνήθιζαν να καταθέτουν σε αρχαία ελληνικά ιερά (και ιδιαίτερα σ’ αυτά με πανελλήνια αναγνώριση, όπως λόγου χάρη τα ιερά του Απόλλωνος στους Δελφούς και στη Δήλο) διάφορα ποσά για φύλαξη. Το φαινόμενο αυτό γνώριζε ιδιαίτερη έξαρση κυρίως σε περιόδους αναταραχών και πολεμικών συρράξεων.
Σε δυο επιγραφές βλέπουμε στοιχειά από ελληνικούς μύθους. Η μια μιλάει για την κατάρα του βασιλιά Λάιου του λάμβακος (στήλη της Λήμνου) που έχω αναλύσει πιο πάνω και στην άλλη βλέπουμε στοιχεία από την αργοναυτική εκστρατεία (στην επιγραφή που βρέθηκε τον Ιούνιο του 1901 από τον Αγγλο R.C. Bosanquet) . - Η επιγραφή που ανήκει στον ιδιωτική συλλογή του δρ. Σ. Γιαμαλάκη είναι μια δημόσια επιγραφή. Για τη χάραξη των δημόσιων επιγραφών η εντολή προέρχεται από την πόλη, τη βουλή, τον δήμο, ή τους κατά τόπους άρχοντες και βασιλείς.Οι δημόσιες επιγραφές είναι τα αντίγραφα των δημοσίων εγγράφων που φυλάσσονταν στο δημόσιο αρχείο κάθε πόλης.
- Η Επιγραφή που βρέθηκε στην Ηφαιστιά της Λήμνου έχει μια ιδιαιτερότητα. Έχει επιτύμβια στοιχεία (αν και δεν έχουμε το όνομα του νεκρού μιας και όπως φαίνεται είναι σπασμένη στο πάνω μέρος της) και αναθηματικό χαρακτήρα, μπορούμε να δούμε πολλές τέτοιες επιγραφές στην Θεσσαλία.
- Στην Στήλη της Λήμνου με τέχνασμα ο γραφών μας δίνει το ναφοθ στην αρχή του κειμένου και το κάνουμε ἀφ’ οὗ …όμως μπορούμε να δούμε με αυτό το τέχνασμα ταυτόχρονα και την λέξη ναοθ(ναιθ)… ναόν.την λεξη (λάσι)ος μας το δίνει ο γράφωνστην λεξη ΑΝΑΛΑΣΙΑΛ οπότε με αυτό το τέχνασμα μπορούμε να συμπληρώσουμε την λέξη στο κείμενο μας.
Πηγές
1. Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 22
2. https://teicrete.gr/daida…/documents/labyrinth_book/Eteo.pdf
3. Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος.
4. Ησίοδος Θεογονία
5. Εγκ.Παπυρος-Λαρους-Μπριτάννικα
6. 2.Λεξικά της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης: α. Ι.Σταματάκου β.Liddell-scott
7. 3.Ι.ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ: <<Ομηρικόν Λεξικόν>>
8. 4.Jan de Groot: <<Ομηρικό Λεξιλόγιο>>
9. 5.ΛΕΞΙΚΑ ΡΗΜΑΤΩΝ: 1.Π.Διαμαντάκου, 2.Κονταίος 3. Ι.Ρώσση 4.Β.Π.Βλάχου
10. 5.Στ.Πατάκης-Μιχ.Τζιράκης.
11. Ι.ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΥ: <<ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ>>
12. 7.Χριστ. Μπουοντελμόντι: <<ΕΝΑΣ ΓΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΑ 1415>>
13. 8.Ιωσήφ Χατζιδάκης: <<ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ ΕΙΣ ΚΡΗΤΗΝ>>
14. 9.Ν.Ψιλάκη: <<ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΡΗΜΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ>>
15. 10.Β.Ψιλάκη: <<ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ>>
16. 11.ΠΩΛ ΦΩΡ: (άρθρο) .ΚΡΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ τόμος ΚΗ-ΚΘ ,1988-1989
17. 12.Στέργιος Σπανάκης : ΚΡΗΤΗ (ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ-ΑΡΧΑΟΛΟΓΙΑ)
18. http://viagallica.com/grece/lang_el/village_zia.htm
19. de Simone, Carlo. 2009. La nuova iscrizione tirsenica di Efestia. Tripodes 11.3–58.
20. Eteocretan Language Pages – Dreros #1″, από την ιστοσελίδα του Βρετανούγλωσσολόγου Raymond Armar Ignatius Brown (1939-).
21. http://www.kairatos.com.gr/myweb/epigrafespraisoy.htm
23 http://ancdialects.greeklanguage.gr/books/eisagogi-stin-elliniki-epigrafiki/eidi- epigrafon
- ΕΡΜΗΙΧΘΟΝΙΩΙ: Θρησκεία και άνθρωπος στη Θεσσαλία Της Αφροδίτη Α. Αβαγιανού Ph.D. Πανεπιστημίου Ζυρίχης Ιστορικός Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας.
* συνεχεια εδω… η(ω Λάιε)ζ είς τήν Φωκί(δαν) τόν (λα)σιον ιαλε(μόν) είς τόν (ἱ)ερό(ν) να(όν), είς τόν (ἱ)ερό(ν) να(όν) τόν (φ)έρον(τ)α όπως βλέπουμε υπάρχουν 2 λέξεις στο αρχικο fερονα η πρωτη είναι (φ)έρον(τ)α και η δεύτερη (ι)έρο(ν)να(όν).
αποδοσεις: Μιχαλοπουλος Νικολαος