Η μεταπτυχιακή και συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα πάσχει σοβαρά. Ο ειδικευόμενος γιατρός που δεν έχει εκπαιδευθεί σωστά και δεν συνεχίζει την ιατρική διά βίου εκπαίδευσή του είναι ένας επικίνδυνος γιατρός για τον Ελληνα ασθενή.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Η προπτυχιακή εκπαίδευση των γιατρών στην Ελλάδα ρυθμίζεται από το υπουργείο Παιδείας. Oι νέοι γιατροί, όμως, μόλις πάρουν το πτυχίο τους, τρέχουν κυριολεκτικά στο υπουργείο Υγείας να πάρουν σειρά για το επόμενο βήμα στην εκπαίδευσή τους, που είναι η λήψη της ειδικότητας (μια διαδικασία που δεν τιμά τη χώρα μας). Μετά την ειδικότητα, οι γιατροί σε όλο τον κόσμο ακολουθούν υποχρεωτικά διά βίου συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση. Ο σημαντικός σχετικός νόμος για την υγεία του ελληνικού λαού έχει ψηφισθεί αλλά, όπως και εκείνος για το κάπνισμα, δεν εφαρμόζεται.
Στην Ελλάδα, τα δημόσια νοσοκομεία και μόνον έχουν την άδεια για να χορηγούν ιατρική ειδικότητα. Τα μεγάλα ιδιωτικά νοσοκομεία, που πολλές φορές έχουν και πιο σύγχρονο εξοπλισμό και έμπειρους γιατρούς και καθηγητές ξένων πανεπιστημίων με όρεξη για εκπαίδευση των νεότερων συναδέλφων τους, δεν έχουν το δικαίωμα για χορήγηση μέρους ή ολόκληρης της ιατρικής ειδικότητας. Εχουμε έτσι το φαινόμενο να λαμβάνει κάποιος την ειδικότητα της ακτινολογίας χωρίς να έχει εκπαιδευθεί σε μαγνητικό ή αξονικό τομογράφο ή PET, διότι απλούστατα το δημόσιο νοσοκομείο δεν έχει αυτήν ή την ακόμη πιο σύγχρονη απεικονιστική τεχνολογία. Για να μην αναφερθώ στον νέο καρδιοχειρουργό που πήρε την ειδικότητα της καρδιοχειρουργικής χωρίς να έχει εκπαιδευθεί στις επεμβάσεις αυτές ούτε και στις νέες τεχνικές της ειδικότητας, διότι στο δημόσιο νοσοκομείο που εκπαιδεύθηκε δεν πραγματοποιούνται αυτές οι επεμβάσεις.
Στην Ελλάδα ο απόφοιτος της Ιατρικής επιλέγει σε ποιο κρατικό νοσοκομείο θα αρχίσει την οποιαδήποτε ειδικότητα που επιθυμεί. Ούτε οι ανάγκες του κράτους για ορισμένες ιατρικές ειδικότητες που βρίσκονται σε έλλειψη, ούτε η δυνατότητα αξιοκρατικής επιλογής του υποψηφίου από τα δημόσια νοσοκομεία που δίνουν ειδικότητα λαμβάνονται υπ' όψιν.
Στις ΗΠΑ ισχύει το λεγόμενο Μatching Program, όπου ο κάθε υποψήφιος στέλνει σε ένα κεντρικό φορέα μια φόρμα με τα εκπαιδευτικά προγράμματα/νοσοκομεία με τη σειρά κατάταξης που επιθυμεί ο ίδιος. Αντιστοίχως, το κάθε εκπαιδευτικό πρόγραμμα/νοσοκομείο στέλνει στον ίδιο φορέα μια φόρμα όπου έχουν καταγράψει τη δική τους σειρά προτιμήσεως των υποψηφίων (τους οποίους ήδη γνωρίζει από προηγούμενο έλεγχο των δικαιολογητικών τους και προσωπική συνέντευξη). Με το αντικειμενικό αυτό σύστημα τα καλά προγράμματα επιλέγουν τους καλύτερους υποψηφίους και έχουν μεγαλύτερη κρατική επιχορήγηση, ενώ τα κακής ποιότητας προγράμματα προοδευτικά σταματούν να προσφέρουν τις μέτριες υπηρεσίες τους στην εκπαίδευση των γιατρών.
Για τη λήψη ειδικότητας υπάρχουν και στην Ελλάδα ορισμένες προϋποθέσεις (όπως π.χ. ο ελάχιστος αριθμός επεμβάσεων για τον ειδικευόμενο στη χειρουργική), οι οποίες όμως σπάνια τηρούνται. Για τους εκπαιδευτές και για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα δεν υπάρχουν κανονισμοί και προϋποθέσεις. Το μόνο κριτήριο είναι το νοσοκομείο να είναι δημόσιο, αδιαφορώντας αν στα μεγάλα σύγχρονα ιδιωτικά νοσοκομεία θα ήταν ποιοτικά καλύτερη η εκπαίδευση.
Επιπλέον, στις ανεπτυγμένες ιατρικά χώρες οι προϋποθέσεις για τους εκπαιδευτές καθηγητές και διευθυντές των εκπαιδευτικών κέντρων είναι αυστηρές. Εάν δεν εξυπηρετούνται τα ακαδημαϊκά συμφέροντα των εκπαιδευόμενων νέων γιατρών, χάνουν το δικαίωμα για χορήγηση ειδικότητας, που είναι σοβαρό οικονομικό και ηθικό πλήγμα για το νοσοκομείο.
Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης για ειδικότητα στο εξωτερικό, η πρόοδος του ειδικευόμενου ελέγχεται κατά χρονικά διαστήματα με εξετάσεις (in training exams). Επίσης, οι τελικές εξετάσεις, γραπτές και προφορικές, για τη λήψη της ειδικότητας αποτελούν μια αυστηρή μεν αλλά δίκαιη διαδικασία στην οποία συμμετέχουν τόσο οι εκπαιδευτές του προγράμματος όσο και προσκεκλημένοι εξεταστές από το εξωτερικό που αξιολογούν το πρόγραμμα.
Σε όλα τα κράτη του κόσμου τηρείται με αυστηρότητα η διαδικασία για την πιστοποίηση της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης όλων των γιατρών, όλων των ειδικοτήτων. Η συγκέντρωση των απαραίτητων μορίων από διάφορες πηγές συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης, όπως συμμετοχή σε ομιλίες και συνέδρια, μελέτη ιατρικών περιοδικών κ.λπ. είναι υποχρεωτική για κάθε γιατρό. Εάν δεν μαζέψει τον απαιτούμενο αριθμό μορίων συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης, κινδυνεύει να χάσει την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματός του!
Στην Ελλάδα, παρόλο που έχει ψηφισθεί εδώ και πολλά χρόνια ο νόμος για τη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση, δεν εφαρμόζεται. Ετσι έχουμε το φαινόμενο πολλοί γιατροί να έχουν να ανοίξουν ιατρικό βιβλίο ή περιοδικό από τότε που τελείωσαν την ειδικότητά τους. Δυστυχώς στην ιατρική, επειδή η γνώση και η τεχνολογία αλλάζουν πολύ γρήγορα, ο καλός γιατρός για να παραμείνει καλός απαιτείται να εκπαιδεύεται συνεχώς. Η προστασία της υγείας των Ελλήνων επιβάλλει την υποχρεωτική εφαρμογή του νόμου για όλους τους Ελληνες γιατρούς.
Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι η μεταπτυχιακή και συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα πάσχει σοβαρά. Ο ειδικευόμενος γιατρός που δεν έχει εκπαιδευθεί σωστά και δεν συνεχίζει την ιατρική διά βίου εκπαίδευσή του είναι ένας επικίνδυνος γιατρός για τον Ελληνα ασθενή. Να τονίσω ότι για την αναβάθμιση της μεταπτυχιακής συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης θα χρειασθεί να γίνει επιπλέον και ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση των ιατρικών συλλόγων και των ιατρικών εταιρειών των επιμέρους ειδικοτήτων.
Σήμερα, τα θέματα αυτά ρυθμίζονται από το υπουργείο Υγείας. Μήπως είναι καιρός οι αρμοδιότητες αυτές να μεταφερθούν στο υπουργείο Παιδείας, που θεσμικά ασχολείται με την εκπαίδευση;
* Ο κ. Δημήτρης Λινός, M.D, Ph.D., είναι καθηγητής Χειρουργικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
ΈντυπηΠηγή άρθρου – kathimerini.gr