ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Πότε και πού τελείωσε η ελληνική κρίση;
Ο ιστορικός του μέλλοντος θα κληθεί κάποτε να απαντήσει και δεν αποκλείεται να αναφερθεί στη βραδιά της 17ης Δεκεμβρίου του 2019 στη Φρανκφούρτη. Εκεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έβδομος Ελληνας πρωθυπουργός μετά το ξέσπασμα της κρίσης δέκα χρόνια νωρίτερα, στάθηκε μπροστά σε ένα ιδιαίτερο ακροατήριο. Γιατί στο αποχαιρετιστήριο δείπνο για το τέλος της θητείας του Μπενουά Κερέ που έγινε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσεκλήθη και προσήλθε ένα εκλεκτό –ελίτ– κοινό, που είχε ανάμεσά του και όλους εκείνους που ενεπλάκησαν στην υπόθεση της Ελλάδας την τελευταία δεκαετία.
Στα τραπέζια μπορούσε κανείς να δει τον Πόουλ Τόμσεν και τον Ολι Ρεν, τον Λουκά Παπαδήμο και τον Γιάννη Στουρνάρα, αλλά και τον Γεργκ Ασμουσεν, τη Λοράνς Μπουν, τον Μάριο Ντράγκι και, βεβαίως, την Κριστίν Λαγκάρντ. Ηταν όλοι εκεί ανάμεσα σε πολλούς άλλους για να τιμήσουν τον Κερέ που, όταν ανέβηκε στο βήμα, επικαλέστηκε μια αισθαντική δαιδαλώδη φράση του Μαρσέλ Προυστ για τα νήματα που συνδέουν πρόσωπα και γεγονότα δημιουργώντας ένα διαχρονικό σύνολο εμπειρίας. Ο,τι ξεκίνησε με όρους θεσμικής συνεργασίας, εξήγησε, δημιούργησε τελικά δεσμούς και φιλίες. Διεισδυτικός και ευφυής οικονομολόγος, άνθρωπος με πολιτική ευαισθησία, προοδευτική ματιά και τη βαθιά κουλτούρα που μόνο ένας Γάλλος μπορεί να έχει, ο Κερέ ήταν και παραμένει αγαπητός και δημοφιλής σε όλους – με τα μέλη των ελληνικών κυβερνήσεων από το 2012 και μετά να μην αποτελούν εξαίρεση.
Μοναδικός πολιτικός σε ένα κοινό από στελέχη τραπεζών, κυβερνητικών επιτελείων και κορυφαίους οικονομολόγους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πήρε τον λόγο μετά τον οικοδεσπότη και πριν από τον ομιλητή της βραδιάς, τον Καναδό διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας, Μαρκ Κάρνεϊ. Μίλησε ως εκπρόσωπος μιας Ελλάδας που επιστρέφει, αλλά χωρίς να αρνηθεί ότι είναι πρωθυπουργός μιας χώρας που βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού της οικονομικής καταστροφής και στα πρόθυρα του εξοστρακισμού από την Ευρωζώνη.
Αν η Ελλάδα έμεινε όρθια είναι χάρη στις θυσίες και στη στωικότητα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και στη στήριξη θεσμών όπως η ΕΚΤ – κάτι που ο Μητσοτάκης δεν είχε δυσκολία να αναγνωρίσει δημοσίως. Ασφαλώς, τα προγράμματα διάσωσης δεν ήταν τέλεια – αυτό είναι κάτι που το αναγνωρίζουν σήμερα όσοι ενεπλάκησαν στην ελληνική τραγωδία της τελευταίας δεκαετίας. Αλλά η Ελλάδα βρήκε τελικά τον δρόμο της κι από τα σταυροδρόμια της κρίσης βρέθηκε στο ξέφωτο του μεταλαϊκισμού. Βοήθησε και η στρατηγική υπομονή ανθρώπων όπως ο Κερέ – κυρίως σε φάσεις που η χώρα μας φαινόταν να παλινδρομεί σε ένα αδιέξοδο χωρίς ορατό τέλος, όπως συνέβη το 2015. Η παρέμβαση του Μητσοτάκη ήταν σύντομη, αλλά στο τέλος έφερε ένα μακρύ και παρατεταμένο χειροκρότημα από όλα τα τραπέζια της μεγάλης αίθουσας. Λύτρωση και κάθαρση μαζί σε αυτόν τον τελευταίο σταθμό μιας δεκαετούς πορείας από την απομόνωση στην αναγνώριση.
Στην πραγματικότητα, η έξοδος από την κρίση ήταν, πέρα και πάνω από οικονομικά μοντέλα και θεωρίες, μια επιβεβαίωση της δημοκρατικής διαδικασίας. Για να φτάσει στο τέρμα, η Ελλάδα πέρασε από έξι εκλογές και ένα δημοψήφισμα. Περισσότερο από το πρόγραμμα, η χώρα βγήκε από την κρίση χάρη σε ένα μακρύ μάθημα δημοκρατίας. Οι πολίτες ψήφισαν και ξαναψήφισαν, δοκίμασαν όλους και όλα στην εξουσία, ενώ έβαλαν προσωρινά στη Βουλή ακόμη και ακραίους πολιτικούς σχηματισμούς, που βγήκαν από το περιθώριο για να επιστρέψουν σε αυτό. Ηταν μια πολιτική άσκηση που επιβεβαίωσε ότι υπήρχε τελικά μόνο ένας οδυνηρός δρόμος για να ξαναπάρει μπροστά η οικονομία – και είναι κρίμα που δεν τον ακολουθήσαμε αποφασιστικά, ταχύτερα και νωρίς. Γιατί; Γιατί, όπως είπε κάποιος στα τραπέζια, «καμία ελληνική κυβέρνηση δεν ανέλαβε την πολιτική ιδιοκτησία του προγράμματος και δεν μίλησε με την ειλικρίνεια που έπρεπε για αυτό στον ελληνικό λαό».
Το 2019 οι πολίτες ψήφισαν έχοντας άποψη και εμπειρία και έδωσαν απόλυτη πλειοψηφία στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κάπως έτσι, η Ελληνική Δημοκρατία έκανε γκελ στην άβυσσο και βρίσκεται ενώπιον ενός νέου πολιτικού κύκλου. Αποτελεί πρόδρομο δείκτη και αχτίδα φωτός σε μια Ευρώπη που απειλείται από τη στασιμότητα και σκιάζεται από τους εθνολαϊκισμούς. Κάτι που εξηγεί το χειροκρότημα. Αλλά ο τροχός της Ιστορίας δεν σταματάει. Καθώς στέκεται μπροστά σε μια νέα δεκαετία, η Ελλάδα αντιμετωπίζει πλέον σημαντικές γεωπολιτικές προκλήσεις. Κάτι που έχει κινδύνους, αλλά προσφέρει και ευκαιρίες.
* Ο κ. Δημήτρης Μητρόπουλος είναι προϊστάμενος Ευρωπαϊκών Θεμάτων στο Γραφείο Πρωθυπουργού.
Έντυπηkathimerini.gr