Ελληνικός Ποιμενικός: Ο ηγεμόνας της υπαίθρου σε κρίσιμο σταυροδρόμι…

Ο Ελληνικός Ποιμενικός μοιάζει να γεννήθηκε από την ελληνική πέτρα. Η επιβλητική του μορφή κρύβει μια ήπια ιδιοσυγκρασία και μια ακούραστη φύση. Είναι ο αγαθός γίγαντας της υπαίθρου και κάτι ακόμα: απειλούμενο είδος.

Της Αλεξάνδρας Ράπτη

Απειλούμενο είδος; Πώς είναι δυνατόν θα αναρωτηθεί κανείς να απειλείται με εξαφάνιση το πιο συνηθισμένο είδος τσοπανόσκυλου που συναντάμε στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι τόσο εύκολη όσο και περίπλοκη! Μπορεί να είναι μια από τις πιο αρχαίες φυλές στον κόσμο με 2.500 χρόνια ιστορικών στοιχείων καταγεγραμμένα, αλλά τόσο η αδιαφορία όσο και η τάση των ανθρώπων να θεωρούν την αλυσίδα της φύσης δεδομένη, έφερε στο τέλος του 20ου αιώνα τον Ελληνικό Ποιμενικό ένα βήμα πριν τη λήθη.

Και ύστερα ήρθε ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ…

Η συστηματική αποδόμηση της ελληνικής υπαίθρου ήταν πλέον εμφανής την δεκαετία του 80. Λάθος έργα και πολιτικές, πυρκαγιές, παράνομη υλοτόμηση και λαθροθηρία εξαφάνιζαν με φρενήρεις ρυθμούς βιότοπους και δάση και μαζί με αυτά όλη την χλωρίδα και πανίδα της χώρας. Ο λύκος και η αρκούδα ήταν τα πλέον απειλούμενα είδη στις αρχές του 90. Η οργάνωση Αρκτούρος κάνει την εμφάνιση της το 1992 και πολεμάει για το αδιανόητο, την διάσωση των δύο μεγαλύτερων θηρευτών των ελληνικών δασών. Όταν προς το τέλος της δεκαετίας τα πρώτα αποτελέσματα στη διάσωση των πληθυσμών αυτών έκαναν την εμφάνιση τους, γεννήθηκε και το εύλογο ερώτημα: Πως περιορίζεται η ακτίνα θήρευσης τους ; Επόμενος κρίκος στην φυσική αλυσίδα ήταν ο Ελληνικός Ποιμενικός.

Ένα βήμα πριν το τέλος…

Ανάμεσα στις απειλές της άγριας ελληνικής φύσης και τον άνθρωπο έστεκε πάντα πιστός σύντροφος, ως σκύλος εργασίας. Παραγνωρισμένος, παραμελημένος και υπό συνεχή αμφισβήτηση, ο ανθεκτικός και άοκνος εργάτης Ελληνικός Ποιμενικός είχε αναπαραχθεί με τρόπο αφύσικο, αντικατασταθεί από άλλες ξενόφερτες φυλές λιγότερο αποδοτικές και προσαρμόσιμες, μεταλλαγμένος σχεδόν σε μια σκιά του παρελθόντος. Τα πρώτα στοιχεία της έρευνας ήταν ανησυχητικά. Ευτυχώς όμως η «εξέλιξη» δεν είχε φτάσει παντού. Στα πιο απομακρυσμένα ορεινά σημεία, κάποιοι κτηνοτρόφοι διατηρούσαν ακέραια την φυλή με τα ποιοτικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά που τη διέκριναν και με πλήρη επίγνωση του «θησαυρού» με τα εξαιρετικά φυσικά ένστικτα που είχαν στα χέρια τους. Ο αγέρωχος γίγαντας προστάτευε ευλαβικά, αδιαμαρτύρητα και με πολύ λίγες απαιτήσεις αυτούς και τα κοπάδια τους για χρόνια. Δεν δίσταζε να επιτεθεί και να απομακρύνει τους λύκους, που θηρεύουν με την μέθοδο του αντιπερισπασμού, να παλέψει με την τριπλάσια σε μέγεθος αρκούδα, να ορίσει με την οξυδέρκεια, την ευαίσθητη ακοή και όρασή του και την γρήγορη απόκρισή του στις απειλές, ένα φυσικό σύνορο μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Και ήταν το τέλειο δείγμα μιας σχεδόν χαμένης φυλής.

Τελευταίος κρίκος : Ο Άνθρωπος…

Η συνεργασία μεταξύ των «θεματοφυλάκων» κτηνοτρόφων και του Αρκτούρου κρίθηκε επιβεβλημένη. Έπρεπε να εκπονηθεί ένα πρόγραμμα ποιοτικά ελεγχόμενης εκτροφής, που σκοπό είχε την διαιώνιση της φυλής , την επανεισδοχή της στην ελληνική κτηνοτροφία και την ποιοτική διαβίωση για να αποκατασταθεί η ευαίσθητη ισορροπία. Από το 1998 μέχρι σήμερα, με αργά αλλά σταθερά βήματα και μεγάλη προσπάθεια ο Αρκτούρος κατάφερε να αναπαράγει 1.000 και πλέον κουτάβια Ελληνικού Ποιμενικού και τα διαθέτει επιλεκτικά με την αποδοχή ενός «κοινωνικού συμβολαίου». Οι ενδιαφερόμενοι συμπληρώνουν την αίτηση ενδιαφέροντος, αλλά τα κριτήρια επιλογής τους είναι αυστηρά και ο έλεγχος τους πριν και μετά εξονυχιστικός.  Τα ζώα παραμένουν στην ιδιοκτησία της οργάνωσης και αν παρατηρηθεί η παραμικρή απόκλιση από την συμφωνία, θα απομακρυνθούν για να διατεθούν σε υπεύθυνους κηδεμόνες. Η ευζωία, η προσεκτική αναπαραγωγή τους και η υποχρεωτική καταγραφή τους στα μητρώα του Κ.Ο.Ε. (Κυνολογικός Όμιλος Ελλάδας) είναι μόνο μερικά από τα κριτήρια που ελέγχονται.

Οι νέοι «κηδεμόνες» αναγνωρίζοντας το ρόλο τους σε αυτή την «φυσική» αλυσίδα πρέπει να φροντίσουν για όλα αυτά και κάτι παραπάνω, την διαιώνιση. Αυτή τη στιγμή στο χώρο αναπαραγωγής του Αρκτούρου διαβιούν 4 ζευγάρια γεννητόρων. Τα κουτάβια μεγαλώνουν δίπλα στην μητέρα τους, παίζουν, δέχονται όλα τα αναγκαία ερεθίσματα, αναπτύσσουν δεσμούς με τους φροντιστές, τους εθελοντές τους εκπαιδευτές και κτηνιάτρους που φροντίζουν για την ευημερία τους και έρχονται σε επαφή με τα ζώα που πρέπει να προστατέψουν. Όμως ο αριθμός τους είναι  μικρός για να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο της διατήρησης.  Έτσι οι μοιρασμένοι ανά την επικράτεια συμμετέχοντες στο πρόγραμμα, διευρύνουν την βάση με πιστοποιημένες αναπαραγωγές από τον Κ.Ο.Ε. για να έρθει επιτέλους κάποια στιγμή και η ώρα της διεθνούς αναγνώρισης από την F.C.I. (Federation Cynologique Internationale). Και ευτυχώς δεν παρατηρείται απόκλιση  από αυτήν την δέσμευση – μέχρι στιγμής τουλάχιστον.

Από το σήμερα στο αύριο…

Μετά από 18 χρόνια συνεχούς προσπάθειας το πρόγραμμα διάσωσης έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό. Πολλά πράγματα αλλάζουν στην προσπάθεια να επιζήσουν αρκετές φυλές και είδη ζώων ενδημικών στην Ελλάδα. Δημιουργείται  συνείδηση συνεπών συνεχιστών της ελληνικής πανίδας και από αυτή την αλλαγή δεν θα μπορούσε παρά να ωφεληθεί και ο αγαθός «τσοπανάκος» γίγαντας με τα κρυμμένα «όπλα». Όμως τα 3.000 καθαρόαιμα αδέρφια του δεν είναι ακόμα αρκετά για να μιλάμε με σιγουριά για διάσωση. Τα δηλητήρια (φόλες), η διροφιλαρίωση, η λεϊσμανίαση και η πιθανή επαφή του με ζώα μολυσμένα με τον ιό της λύσσας (αλεπούδες, λύκοι κ.λ.π.), που κάνει ξανά την εμφάνιση της μετά από 30 χρόνια απουσίας, αποτελούν νέες και όλο αυξανόμενες απειλές κατά του είδους, με κίνδυνο την ανατροπή του μέχρι στιγμής αποδοτικού έργου. Λίγο μετά την διάσωση ίσως έρθει η οριστική εξαφάνιση. Και τότε ο Ελληνικός Ποιμενικός θα περάσει για πάντα στα κατάστιχα της ιστορίας ως ένα είδος που κάποτε υπήρξε…

Για τις πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους:

Μελίνα Αυγερινού –Υπεύθυνη Προγράμματος Αναπαραγωγής Ελληνικού Ποιμενικού

Πάνος Στεφάνου- Υπεύθυνος Επικοινωνίας του Αρκτούρου

Μάθε πώς μπορείς να βοηθήσεις και εσύ στα προγράμματα του Αρκτούρου:

Τηλέφωνο: + 30 23860 41500

http://www.arcturos.gr

Use Facebook to Comment on this Post