ΗΠΑ: Προεδρικές χάρες που άφησαν εποχή

Οι εφημερίδες «New York Times» και «Guardian» κάλεσαν στα editorials τους τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να δείξει επιείκεια στον Έντουαρντ Σνόουντεν, ζητώντας του ακόμα και να του χορηγήσει πλήρη χάρη για τις διαρροές της NSA.Κι αυτό γιατί οι ΗΠΑ έχουν μακρά ιστορία με τις προεδρικές χάρες, αν και όχι πάντα με τους καλύτερους οιωνούς και προϋποθέσεις.

Προσωπικές χάρες, πολιτικές σκοπιμότητες και άλλες τέτοιες κατηγορίες έχουν περιβάλλει πολλές από τις πράξεις επιείκειας των αμερικανών προέδρων, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που τόσο η κοινή γνώμη όσο και ο Τύπος θεώρησαν πως δεν έπρεπε το επίμαχο πρόσωπο να λάβει τη χάρη του πλανητάρχη.

Υπάρχουν ακόμα και περιπτώσεις με ανθρώπους που συνέχισαν την εγκληματική τους δράση και επανήλθαν στην παραβατική συμπεριφορά παρά το γεγονός ότι είχαν λάβει χάρη για το βρόμικο παρελθόν τους, φέρνοντας έτσι ντροπή και απογοήτευση στον μεγαλόκαρδο πρόεδρο.

Κι αν τα περιστατικά με ύποπτες προεδρικές χάρες παραείναι πολλά στην αμερικανική ιστορία, αυτά είναι αναμφίβολα στα πλέον διαβόητα…

Ο Κλίντον συγχωρεί τη συνεργάτιδά του (2001)

Καταδικασμένη σε 18 μήνες φυλάκιση για το ζοφερό σκάνδαλο Whitewater που έφερε μπλεξίματα στον Μπιλ Κλίντον, η Susan McDougal αρνήθηκε να καταθέσει κατά του προέδρου και φυλακίστηκε για περιφρόνηση του δικαστηρίου. Κι έτσι, όταν ο πρόεδρος Κλίντον της έδωσε χάρη κατά την τελευταία του μάλιστα μέρα στο ύπατο αξίωμα της Αμερικής(!), όλοι έκαναν λόγο για προεδρική επιβράβευση της σιωπής της…

Η Εξέγερση του Ουίσκι (1791)

Ο πρόεδρος Τζορτζ Ουάσιγκτον αναγκάστηκε να κινητοποιήσει κάπου 13.000 στρατιώτες για να καταστείλει την εξέγερση των ιδιοκτητών αποστακτηρίων, που έπιασαν τα όπλα όταν η φορολογία του αλκοόλ ξέφυγε. Οι εξεγερμένοι ποτοποιοί πιάστηκαν και καταδικάστηκαν για πολιτειακά εγκλήματα και εθνική προδοσία, με το τελευταίο κακούργημα να επισύρει τη θανατική ποινή. Παρά τις αναταραχές, την καταστροφή και τα ασύλληπτα έξοδα για την καταστολή της εξέγερσης, ο πρόεδρος Ουάσιγκτον έδωσε χάρη στους ιδιοκτήτες αποστακτηρίων το 1794, η πρώτη μάλιστα στην ιστορία των ΗΠΑ που ανέτρεπε κακουργηματική καταδίκη. Ο Τύπος πάντως έκανε λόγο για επιβεβλημένη επιείκεια, καθώς το αλκοόλ παραήταν πολύτιμο για να εκλείψει…

Ο Τζίμι Χόφα και οι περιπέτειές του (1971)

Το νευρικό αφεντικό της Ένωσης των Φορτηγατζήδων ήταν αγαπημένος πολιτικός στόχος της οικογένειας Κένεντι, καταδικασμένος τελικά σε 13 χρόνια κάθειρξη για απάτη και απόπειρα παραπλάνησης των ενόρκων. Ο πρόεδρος Νίξον του έδωσε ωστόσο χάρη το 1971, με αντάλλαγμα να μείνει εκτός συνδικαλιστικών φορέων μέχρι το 1980. Ο Χόφα συμφώνησε και ξεπληρώνοντας τη χάρη, υποστήριξε την υποψηφιότητα Νίξον στις εκλογές του 1972! Όλοι έκαναν λόγο για παρασκηνιακή συμφωνία, αν και ο Χόφα έμελλε να εξαφανιστεί από προσώπου γης το 1975…

Ο «βρόμικος» γενικός εισαγγελέας (1924)

Ο γενικός εισαγγελέας των ΗΠΑ στα χρόνια του προέδρου Χάρντινγκ κατηγορήθηκε για σωρεία υποθέσεων απάτης και διαφθοράς, περιλαμβανομένης της «πώλησης» των προεδρικών χαρών σε φίλους και ισχυρούς παράγοντες της χώρας. Αφού λοιπόν απολύθηκε από τα καθήκοντά του από τον διάδοχο του Χάρντινγκ, τον Calvin Coolidge, ο Daugherty αθωώθηκε ως διά μαγείας από τις βαρύτατες κατηγορίες που τον βάρυναν, αγοράζοντας προφανώς για πάρτη του αυτή τη φορά την προεδρική χάρη. Ο ίδιος ο Χάρντινγκ άφησε να εννοηθεί ότι ο Daugherty είχε κάνει πράγματι τις προεδρικές χάρες αντικείμενο αγοραπωλησίας…

Οι αρνητές στράτευσης του Πολέμου του Βιετνάμ (1977)

Ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ, στην πρώτη του μάλιστα μέρα στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ το 1977, προσπάθησε να κλείσει τις πληγές του έθνους από το φιάσκο του Βιετνάμ δίνοντας σε όλους τους αρνητές στράτευσης άνευ όρων χάρη. Το μόνο που κατάφερε βέβαια ήταν να εξαγριώσει τη Δεξιά, επειδή έδωσε χάρη στους αρνητές, αλλά και την Αριστερά, καθώς απέκλεισε κάποιους από την πράξη επιείκειας, όπως τους λιποτάκτες. Και βέβαια τόσο οι βετεράνοι του πολέμου όσο και το στρατιωτικό προσωπικό δεν ήταν καθόλου χαρούμενοι από την προεδρική αβρότητα.

Εσωκομματικές χάρες (2007)

Καταδικασμένος από την υπόθεση των ντροπιαστικών αποκαλύψεων της κατασκόπου της CIA, Valerie Plame, για παρεμπόδιση δικαιοσύνης, ψευδορκία και αλλαγή κατεύθυνσης των ομοσπονδιακών ερευνών, ο Lewis «Scooter» Libby είδε την ποινή του να κουτσουρεύεται δραστικά λαμβάνοντας χάρη από τον πρόεδρο Μπους.

Οι εισαγγελείς και δικαστές της πολύκροτης υπόθεσης εξέφρασαν μάλιστα την έκπληξή τους που δεν κατηγορήθηκε και ο αντιπρόεδρος Ντικ Τσέινι, καθώς ο Libby ήταν ο εξ απορρήτων του! Ο Τύπος μιλούσε για χάρη του προέδρου στον αντιπρόεδρό του, την ίδια ώρα που υπήρξε γκρίνια στους Ρεπουμπλικάνους που ο Μπους δεν συγχώρεσε πλήρως τον Libby…

Τρομοκράτες πέφτουν στα μαλακά (1999)

Η αυτονομιστική οργάνωση του Πουέρτο Ρίκο, Fuerzas Armadas de Liberacion Nacional (FALN), φύτεψε πάνω από 120 βόμβες στις Ηνωμένες Πολιτείες, σκοτώνοντας και 6 ανθρώπους στην πορεία. Παρά το γεγονός λοιπόν ότι καταδικάστηκαν σε κάθειρξη 35-105 χρόνων ο καθένας, ο πρόεδρος Κλίντον μείωσε δραστικά τις ποινές σε 18 από τους τρομοκράτες! Η μετατροπή της ποινής υποστηρίχθηκε ενεργά από 10 βραβευμένες με Νόμπελ προσωπικότητες, αλλά και την καθολική εκκλησία, αν και οι πολέμιοι ήταν εξίσου ισχυροί: το σύνολο του Κογκρέσου, το FBI, η ένωση των σωφρονιστικών, ακόμα και η σύζυγός του Χίλαρι!

Αδελφική χάρη (2001)

Σε άλλη μια αμφιλεγόμενη χάρη του Κλίντον κατά την τελευταία μέρα της θητείας του, ο απερχόμενος πρόεδρος συγχώρεσε τον ετεροθαλή αδελφό του, Ρότζερ Κλίντον, για την καταδίκη του 1985 για διακίνηση κοκαΐνης. Στον σάλο που ξέσπασε, ο Κλίντον ισχυρίστηκε ότι ο άλλος Κλίντον είχε εκτίσει πλήρως την ποινή του…

Κληρονόμος δυναστείας σε διπλή προεδρική χάρη (1975, 2001)

Θεωρούμενη συχνά από την αμερικανική κοινή γνώμη ως άλλο ένα κακομαθημένο πλουσιοκόριτσο, κόρη καθώς ήταν κροίσου του Τύπου, η Patty Hearst προσχώρησε στην εξτρεμιστική τρομοκρατική οργάνωση Symbionese Liberation Army (SLA), μετά την απαγωγή της από τους ακραίους φανατικούς, παίρνοντας μέρος σε ουκ ολίγες ληστείες τραπεζών.

Καταδικασμένη σε κάθειρξη 35 ετών, η ποινή της έπεσε μόλις στα 2 χρόνια μετά τη χάρη του προέδρου Κάρτερ (1975) και βγήκε τελικά έπειτα από 22 μήνες στη στενή. Σειρά είχε κατόπιν ο Κλίντον, ο οποίος την απάλλαξε εντελώς από τις κατηγορίες με νέα χάρη το 2001, πάλι στο photo-finish της θητείας του. Όλοι βέβαια έκαναν λόγο για προεδρικές χάρες στη γνωστή δυναστεία του Τύπου…

Ο Φορντ δίνει χάρη στον Νίξον (1976)

Το να πάρεις χάρη από τον άνθρωπο που διορίζεις διάδοχό σου μόνο ύποπτο μπορεί να φανεί στην κοινή γνώμη και αυτό ακριβώς συνέβη με τα πολιτικά παιχνίδια Νίξον και Φορντ: ο Νίξον επέλεξε τον Φορντ στο ύπατο αξίωμα της Αμερικής με αντάλλαγμα την προεδρική χάρη για τη μη δίωξη του απερχόντος προέδρου για το σκάνδαλο Watergate και τα εγκλήματα που διέπραξε εκεί.

Η παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον και η χάρη του Τζέραλντ Φορντ στις 8 Σεπτεμβρίου 1974, που τον έριξε στα μαλακά και ποτέ δεν διώχθηκε, παραμένει το ξακουστότερο παράδειγμα πολιτικής σκοπιμότητας πίσω από τον θεσμό της προεδρικής επιείκειας…