«Μακριά από κάθε κομματική τοποθέτηση, απώτερος στόχος της εμπλοκής της ψυχανάλυσης στην πολιτική είναι το ενδεχόμενο να ενωθούν εθνικές ατομικότητες με διαφορετικά ιδεώδη και παραδόσεις, έτσι ώστε η κάθε μία να συνεχίζει τη δική της ιδιαίτερη ζωή, ενώ συγχρόνως να είναι εφικτή η ειρηνική και αποτελεσματική διεθνής συνεργασία».
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Στο ντιβάνι της ψυχανάλυσης ήρθε η ώρα να ξαπλώσει η δημοκρατία. Μια δημοκρατία που βρίσκεται σε κρίση. «Με δεδομένες τις προκλήσεις που την απειλούν –εθνικισμό, λαϊκισμό, ταυτοτικούς λόγους, κυριαρχία των ΜΜΕ και εμπορευματοποίησής τους στην πολιτική, διάδοση fake news από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημοκρατικό έλλειμμα στην Ε.Ε.– κρίνεται απαραίτητη η παρέμβαση, αν στόχος μας είναι το ενδεχόμενο μιας ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης», τοποθετείται ο δρ Γιάννης Δημητράκος, ψυχίατρος-ψυχαναλυτής, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας της Νέας Λακανικής Σχολής (ΝΛΣ) Ψυχανάλυσης. Ο ίδιος προλογίζει και συντονίζει την αποψινή εκδήλωση με θέμα: «Δημοκρατική ή αντι-δημοκρατική; Η Ευρώπη σε κρίσιμο σταυροδρόμι», η οποία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του κινήματος Zadig, της ΝΛΣ και της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχανάλυσης.
Σε τι συνίσταται το συγκεκριμένο κίνημα; «Το Zadig (Zero Abjection Democratic International Group) δημιουργήθηκε από τον Ζακ-Αλέν Μιλέρ, με στόχο να συμβάλει στον δημόσιο διάλογο σχετικά με τα κρίσιμα προβλήματα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας, υποστηρίζοντας τη δημοκρατία, επάνω στην οποία θεμελιώνεται και η ελεύθερη άσκηση της ψυχαναλυτικής πρακτικής, άλλωστε. Δεν νοείται ψυχανάλυση χωρίς δημοκρατία», θα πει ο δρ Δημητράκος, ο οποίος προσθέτει: «Ο Φρόιντ δεν περιόριζε το έργο της ψυχανάλυσης σε θεραπευτικό επίπεδο, καθώς τόνιζε την ευθύνη της σε σχέση με την ανάγνωση των φαινομένων, εντός των οποίων διαπιστώνεται η δυσφορία των ανθρώπων απέναντι στον πολιτισμό». Στην αποψινή του ομιλία, με θέμα «Η δημοκρατία σε κρίση – Γιατί σήμερα η πολιτική χρειάζεται να διαφωτιστεί από την ψυχανάλυση;», ο ίδιος ενισχύει τα προαναφερθέντα με τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η λακανική ψυχανάλυση: «Ο Λακάν καλεί τους ψυχαναλυτές να σταθούν στο ύψος της υποκειμενικότητας της εποχής τους, διασφαλίζοντας με τη ζωντανή κοινωνικά παρουσία τους, ότι η ψυχανάλυση δεν θα περιορισθεί μόνο σε ένα κεφάλαιο της ιστορίας των τεχνικών της ανακούφισης της ψυχικής οδύνης αλλά αντίθετα θα αναλάβει έναν ενεργό κοινωνικά ρόλο. Η Ευρώπη κλονίζεται σήμερα συθέμελα. Ο Λακάν θεωρούσε σημαντικά τρία πάθη του είναι: την αγάπη, το μίσος και το πάθος της άγνοιας. Σήμερα θα κάνουμε μια προσπάθεια να αφήσουμε λίγο πίσω, να αντιπαρατεθούμε σε αυτό το τελευταίο».
Σημαντική συνεισφορά
Πράγματι, διαπιστώνεται ότι ο λαός δεν ψηφίζει με βάση τη γνώση αλλά την παρόρμηση. Επομένως, τι μπορεί να προσφέρει η ψυχανάλυση; «Η σημαντική συνεισφορά της ψυχανάλυσης αφορά την ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων, επιστρατεύοντας τα ψυχαναλυτικά εργαλεία. Αποτέλεσμα, όσοι έρχονται σε επαφή με αυτόν τον λόγο να μην έχουν άλλοθι ότι “δεν ήξεραν”. Μέσω της ψυχαναλυτικής ερμηνείας, επέρχεται η κατανόηση, και ενδεχομένως αυτό να λειτουργήσει ως ανάχωμα στο μίσος που διαπερνά την κοινωνία, αποφεύγοντας την εκτροπή στην οποία οδηγούν τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται από τους λόγους του ρατσισμού, του εθνικισμού και του λαϊκισμού. Ομως, τα ερωτήματα που τίθενται από την ψυχανάλυση, δεν οδηγούν σε μία προκαθορισμένη απάντηση – το υποκείμενο είναι ελεύθερο να επιλέξει κάθε φορά, ακόμη και αν αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ζωής του. Επιπλέον, εγείρεται η επιθυμία να ξεκινήσει μία αλληλεπίδραση με συνομιλητές από διαφορετικούς τομείς –οικονομία, φιλοσοφία, πολιτική–, πάντα όμως με επίκεντρο τη δημοκρατία στην Ευρώπη και το μέλλον της Ε.Ε.».
Ο ψυχαναλυτής «στρατεύεται» στην πολιτική ως «ψυχαναλυτής-ακτιβιστής», όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Ρεζινάλντ Μπλανσέ: «Πολιτικές του ψυχαναλυτή – Χρονογραφήματα της κρίσης (2011-2017)».
Οπως εξηγεί ο δρ Γιάννης Δημητράκος, «στην ψυχανάλυση προτάσσεται η λογική του υποκειμένου και όχι του ατόμου. Η δημοκρατία οφείλει να υποστηρίζει περισσότερο την ποικιλότητα παρά τον αριθμό. Και ο πολιτικός οφείλει να απελευθερωθεί από την επιδίωξη να πετύχει την “τέλεια αρμονία”. Ενσωματώνονται όλοι χωρίς να αποκλείεται κανείς. Στη δημοκρατία, όπως και στην ψυχανάλυση, υπάρχει χώρος για τη μοναδικότητα του καθενός. Μακριά από κάθε κομματική τοποθέτηση, απώτερος στόχος της εμπλοκής της ψυχανάλυσης στην πολιτική, είναι το ενδεχόμενο να ενωθούν εθνικές ατομικότητες με διαφορετικά ιδεώδη και παραδόσεις, έτσι ώστε η κάθε μια να συνεχίζει τη δική της ιδιαίτερη ζωή ενώ συγχρόνως να είναι εφικτή η ειρηνική και αποτελεσματική διεθνής συνεργασία. Ομως, το ερώτημα παραμένει: πώς είναι δυνατόν τόσες διαφορετικές απολαύσεις να βρουν έναν κοινό τρόπο συμπόρευσης και συνύπαρξης;».
Εκδήλωση
H Ελληνική Εταιρεία της Νέας Λακανικής Σχολής (http://www.hellenicsociety-nls.gr/) διοργανώνει σήμερα, 20 Μαρτίου 2019 (19.30-21.30), στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5), εκδήλωση με θέμα: «Δημοκρατική ή αντιδημοκρατική; Η Ευρώπη σε κρίσιμο σταυροδρόμι». Προλογίζει και συντονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας της ΝΛΣ δρ Γιάννης Δημητράκος, ψυχίατρος-ψυχαναλυτής, μέλος της New Lacanian School (NLS) και της Association Mondiale de Psychanalyse (AMP). Η εισήγησή του θα έχει θέμα: «Η ευρωπαϊκή δημοκρατία σε κρίση – Γιατί σήμερα η πολιτική χρειάζεται να διαφωτιστεί από την ψυχανάλυση;». Ακολουθεί ο Γιάννης Ιωαννίδης, δικηγόρος, πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη (ΕλΕΔΑ), πρώην γεν. γραμματέας υπουργείων Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, ο οποίος θα μιλήσει για τις «προκλήσεις για το δημοκρατικό κράτος δικαίου μετά το τέλος της Ιστορίας». «Η κρίση του νεοφιλελεύθερου υποκειμένου. Πολιτικά ερωτήματα προς την ψυχανάλυση», είναι το θέμα της ομιλίας του Γιάννη Κτενά, υποψηφίου διδάκτορος Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συνεργάτη του περιοδικού Kaboom. Τέλος, θα μιλήσει ο Ρεζινάλντ Μπλανσέ, ψυχαναλυτής, μέλος της NLS και της AMP και συγγραφέας του βιβλίου «Πολιτικές του ψυχαναλυτή – Χρονογραφήματα της κρίσης (2011-2017), Εκδ.Εκκρεμές, με θέμα: «Το αίτημα για αυταρχισμό σήμερα». Θα ακολουθήσει σχολιασμός από τους: δρα Γιάννη Γραμματόπουλο, ψυχολόγο μέλος της Ε.Ε.-ΝΛΣ, λέκτορα Ψυχοκοινωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Αν. Λονδίνου και δρα Νατάσσα Κατσογιάννη, ψυχολόγο, μέλος της Ε.Ε.-ΝΛΣ.
ΈντυπηΠηγή άρθρου – kathimerini.gr
Use Facebook to Comment on this Post
