«Ισοπεδώστε τους»: Το χωριό που ο Χίτλερ εξαφάνισε από το χάρτη

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο κόσμος γνώρισε δύο άλλα είδη «ανθρώπων» σε τέτοια (πρωτόγνωρη) έκταση και ένταση. Από τη μία το αποκτηνωμένο, κατ’ εικόνα της επίγειας μορφής του διαβόλου και από την άλλη αυτό του αθλίου, του ανά πάσα ώρα και στιγμή μελλοθάνατου, που το δικαίωμα στη ζωή κρεμόταν από ένα νεύμα του κατακτητή.

Η επινοητικότητα των Ναζί στις μεθόδους φρίκης και αρρωστημένης επιβολής στον άμαχο πληθυσμό ήταν ανεξάντλητη. Εκατοντάδες μικρά ολοκαυτώματα διενεργήθηκαν από το 1939 έως το 1945, στο φόντο του μαζικού κατά των Εβραίων. Το πιο θηριώδες ίσως όλων ήταν αυτό που συνέβη στο χωριό Λίντιτσε τις Τσεχίας, τον Ιούλιο του 1942.

Αυτό που όρισε τη μαρτυρική μοίρα του Λίντιτσε ήταν μία από τις πιο διάσημες πράξεις αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Πολέμου. Τσέχοι αντιστασιακοί που είχαν εκπαιδευτεί στη Βρετανία έστησαν ενέδρα στον Ράινχαρντ Χάιντριχ, τον οποίο ο Χίτλερ είχε διορίσει «Προστάτη του Ράιχ» στην Τσεχοσλοβακία.

Ο Νο. 2 των SS, πίσω από τον Χάινριχ Χίμλερ, είχε ανταμειφθεί για το ζήλο που επέδειξε στην παράνοια του μίσους, πρωτοστατώντας στη σύλληψη του σχεδίου της Τελικής Λύσης για το εβραϊκό ζήτημα. Ήταν αυτός που κατόπιν εντολής του Χέρμαν Γκέρινγκ συγκάλεσε τη Διάσκεψη της Βάνζεε, που θεωρείται η απαρχή του Ολοκαυτώματος.

Με την μετακόμιση του στην Πράγα, ο Χάιντριχ ξεκίνησε ένα ανηλεή διωγμό κατά της Τσεχικής αντίστασης. Εκεί το «ξανθό κτήνος» απέκτησε και το προσωνύμιο ο «χασάπης της Πράγας». Όταν πια πίστεψε ότι η Γκεστάπο την είχε καταστείλει οριστικά και αμετάκλητα, το χαρακτηριστικό που τον συνόδευε μόνιμα ήταν η άγνοια κινδύνου.

Ο Χάιντριχ απολάμβανε να επιδεικνύει την υπεροψία του, έχοντας τη συνήθεια να μετακινείται από την Πράγα στη γενέτειρά του, το Χάλε, με μια ανοιχτή πράσινη Μερσέντες, χωρίς ένοπλη συνοδεία.

Στις 27 Μαΐου 1942 η συνήθεια αυτή αποδείχτηκε θανάσιμη. Σε μια μετακίνηση του στην Πράγα, δύο Τσέχοι αντιστασιακοί, οι Γιαν Κούμπις και Γιόζεφ Γκάμπτσι, τον περίμεναν σε μια κλειστή στροφή. Αρχικά τον πυροβόλησαν χωρίς επιτυχία, του έριξαν όμως και μια χειροβομβίδα. Βαριά τραυματισμένος στη σπλήνα, ο Χάιντριχ μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της Πράγας, όπου οι γιατροί δεν κατάφεραν να τον σώσουν από τη σηψαιμία.

Τα αντίποινα των Ναζί ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Εξοργισμένος από την απώλεια ενός αγαπημένου συνεργάτη του, ο Χίτλερ διατάζει μια μικρή γενοκτονία. Έως και την ημέρα της κηδείας του Χάιντριχ εκτελέστηκαν πάνω από 3.000 Εβραίοι της πόλης, οι δράστες όμως δεν είχαν εντοπιστεί.

Μετά την Πράγα, οι Γερμανοί ξεκίνησαν να ψάχνουν στα γύρω χωριά και η Γκεστάπο είχε την πληροφορία ότι οι κάτοικοι του Λίντιτσε, 20 χλμ. έξω από την πρωτεύουσα είχαν βοηθήσει τους αντάρτες.

Μόλις το πληροφορήθηκε και ο Χίτλερ, έδωσε μια αδιανόητη – ακόμα και για τα τα δικά του δεδομένα – εντολή. «Να διαγραφεί από το χάρτη»!

Και δεν είχε καθόλου μεταφορική έννοια.

Το πρώτο σκέλος της επιχείρησης προέβλεπε την εκτέλεση όλων των ανδρών, τη μεταφορά των γυναικών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και την υιοθεσία από γερμανικές οικογένειες SS όσων παιδιών είχαν χαρακτηριστικά «Αρείου».

Στις 10 Ιουνίου το χωριό περικυκλώθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή.

Μέχρι το απόγευμα της ίδιας μέρας, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ 198 άνδρες και έφηβοι άνω των 15 χρόνων. Κάποιες γυναίκες μεταφέρθηκαν στην Πράγα για ανάκριση κι εκτελέστηκαν. Οι υπόλοιπες γυναίκες, 184 τον αριθμό, μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου περίπου το 1/3 εξ’ αυτών αφέθηκαν να πεθάνουν από ασθένειες.

Τα 105 παιδιά του χωριού οδηγήθηκαν σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο όπου έγινε ο διαχωρισμός ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους. Τα 82 από αυτά δεν είχαν τα απαιτούμενα «άρια» χαρακτηριστικά και μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Γκνάιζεναου.

Εκεί λήφθηκε αργότερα μιας από τις πιο κτηνώδεις αποφάσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τα παιδιά βρήκαν φριχτό θάνατο σε θαλάμους αερίων. Η καταδίκη τους ήταν ότι δεν είχαν τα χαρακτηριστικά που οι Γερμανοί θεωρούσαν ότι στοιχειοθετούν τον ανώτερο άνθρωπο…

Τα υπόλοιπα παιδιά μεταφέρθηκαν σε ορφανοτροφεία του Ράιχ ή δόθηκαν για υιοθεσία σε οικογένειες των SS.

Το δεύτερο σκέλος ήταν το «να σβηστεί από το χάρτη». Το χωριό πυρπολήθηκε, τα ερείπια καταστράφηκαν με δυναμίτη και την υπόλοιπη δουλειά ανέλαβαν οι μπουλντόζες, ισοπεδώνοντας το. Το χωριό διαγράφηκε από το χάρτη, καθώς διατάχθηκε η εκτύπωση νέων χαρτών χωρίς το όνομα του!

Μαθητές του Λίντιτσε, λίγο καιρό πριν από τη σφαγή

Στο χωράφι που δημιουργήθηκε οι Ναζί έσπειραν σιτάρι. Την ίδια τύχη έχει και το παρακείμενο χωριό Λέζακι, όπου οι Ναζί ανακάλυψαν τον ασύρματο επικοινωνίας των εκτελεστών. Όλοι οι ενήλικες κάτοικοι εκτελέστηκαν. Τον Οκτώβριο της ίδια χρονιάς ο Χίμλερ έδωσε εντολή να εκτελεστούν με αέρια 242 συγγενείς και φίλοι των κατοίκων του Λίντιτσε, που ήταν κρατούμενοι στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν.

Μετά τον Πόλεμο, το Λίντιτσε ανοικοδομήθηκε λίγο πιο μακριά από το παλαιό και ονομάστηκε Νόβο Λίντιτσε (Novo Lidice). Ποτέ δεν αποδείχθηκε ότι υπήρχε κάποια σχέση μεταξύ του Λίντιτσε και της δολοφονίας του Χάιντριχ, πέραν του ότι εκεί ζούσαν κάποιοι συγγενείς των δύο εκτελεστών.

Ο επικεφαλής της σφαγής του, Λίντιτσε Συνταγματάρχης των SS Μαξ Ρόστοκ συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε το 1951.

Το 1969 η Τσέχα γλύπτρια Μαρί Ουχιτίλοβα, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής, άρχισε να φιλοτεχνεί μπρούτζινα αγάλματα των παιδιών, σε φυσικό μέγεθος, στον χώρο που κάποτε υπήρχε το χωριό. Δούλεψε το έργο, αφιλοκερδώς, μαζί με το σύζυγο της, ενώ αποφάσισε να μην δημιουργήσει πιστά αντίγραφα των παιδιών που πέθαναν, θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη όλων των θυμάτων – παιδιών του πολέμου.

Η Ουχιτίλοβα πέθανε το 1989 και η δουλειά της έμεινε ανολοκλήρωτη. Ωστόσο η δανέζικη πόλη Άλμπερστλουντ και άλλοι ξένοι επενδυτές δώρισαν το χρηματικό ποσό που χρειαζόταν για να συνεχιστεί το έργο.

Τα πρώτα 35 αγάλματα αποκαλύφθηκαν το 1995 και μέχρι το 2000, τα 40 αγόρια και 42 κορίτσια είχαν «επιστρέψει» στο σπίτι τους. Στέκονται το ένα δίπλα στο άλλο, τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται ότι κοιτούν τους τάφους των οικογενειών τους.

Το θλιμμένο βλέμμα τους θα μαρτυρά πάντα ότι κάποτε σε αυτή την κουκίδα του χάρτη το ανθρώπινο είδος αποποιήθηκε περισσότερο από οπουδήποτε αλλού τη φύση του.