Καταδικασμένη η υγεία στις φυλακές

Eνας στους τέσσερις έχουν διαβήτη και ψυχικές διαταραχές. Εννέα στους δέκα καπνίζουν και οι μισοί είναι χρήστες ναρκωτικών…

Πρόκειται για ένα δραματικό επιδημιολογικό εύρημα, το οποίο καταγράφηκε στην Ελλάδα. Oχι στον γενικό πληθυσμό, αλλά σε δείγμα 100 φυλακισμένων στις φυλακές Κορίνθου. Η κατάσταση είναι εφιαλτική και οι ειδικοί καλούν την πολιτεία να πάρει μέτρα για την προστασία της υγείας σε αυτή την ευαίσθητη ομάδα.
Τα στοιχεία προέρχονται από μελέτη επιστημόνων του Τμήματος Κοινωνικών Επιστημών του Ανοικτού Πανεπιστημίου και του Τμήματος Υγείας του βρετανικού Πανεπιστημίου London School of Economics (LSE).
Αναλύοντας τα ευρήματα, οι ερευνητές Κωνσταντίνος Τόγκας, Μαρία Ράικου και ο καθηγητής Δημήτρης Νιάκας σχολιάζουν ότι οι φυλακισμένοι έχουν αυξημένες κοινωνικές και υγειονομικές ανάγκες, αλλά οι παρεμβάσεις είναι φτωχές.
Το δείγμα
Ο πληθυσμός που αξιολόγησαν αφορούσε στο σύνολό του άνδρες, με το 63% να είναι Ελληνες. Το 40% ήταν ηλικίας 21 έως 30 ετών, το 37% από 31 έως 40 ετών, το 15% από 41 έως 50 ετών και οι υπόλοιποι μεγαλύτεροι. Το 35% ήταν παντρεμένοι και το 5% χωρισμένοι.
Το 26% των φυλακισμένων αντιμετώπιζαν ένα πρόβλημα υγείας και το 19% δύο, ενώ το 4% είχαν περισσότερες από δύο παθήσεις. Το 25% είχαν ψυχικές διαταραχές, ενώ ίδιο ποσοστό εμφανίζει ηπατίτιδα C και το 10% ηπατίτιδα Α. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι στον γενικό πληθυσμό της Ελλάδας το ποσοστό των πασχόντων από ηπατίτιδα C είναι μόλις 2% και της ηπατίτιδας Α είναι απείρως μικρότερη (2,6 ανά 100.000).
Το 27% των φυλακισμένων λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Στη συντριπτική πλειονότητα χορηγούνται σκευάσματα για ψυχικές διαταραχές (60%) και το 30% ακολουθεί θεραπεία για μη ψυχιατρικά νοσήματα.
Τα περισσότερα από τα προβλήματα υγείας σχετίζονται με τη χρήση παράνομων ουσιών, δηλώνει στο «Εθνος» ο συντονιστής της μελέτης κ. Νιάκας. Το 47% δηλώνουν χρήστες, με κύρια ουσία εξάρτησης την κάνναβη, τα οπιούχα, τα διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος και τα ηρεμιστικά. Το 88% είναι καπνιστές και το 68% δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να διακόψει την επικίνδυνη αυτή συνήθεια.
Η ερευνητική ομάδα σημειώνει ότι -σε σύγκριση με προηγούμενη μελέτη- οι ψυχικές διαταραχές παραμένουν σταθερά στην πρώτη θέση της νοσηρότητας των εγκλείστων. Το 13% αντιμετωπίζουν, επίσης, κινητικά προβλήματα και το 6% προβλήματα αυτοεξυπηρέτησης. Το 9% έχουν δυσκολίες στις καθημερινές ασχολίες, το 18% έχουν πόνους και το 49% άγχος ή κατάθλιψη.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι συνθήκες κράτησης επιτείνουν τα προβλήματα ποιότητας ζωής, που πολλοί από τους φυλακισμένους αντιμετωπίζουν λόγω των παθήσεών τους. Ως «αντίδοτο» στις δυσχέρειες αυτές εμφανίζεται η απασχόληση κατά τη διάρκεια της διαμονής στο σωφρονιστικό ίδρυμα.
Θετική -αναφέρουν- είναι και η χορήγηση άδειας εξόδου, με το 7% των συμμετεχόντων στη μελέτη να έχουν κάνει χρήση της. Τα όποια θετικά στοιχεία που μπορούν να προκύψουν για την ποιότητα ζωής τους, ωστόσο, εξανεμίζονται με τη χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ Π.Ο.Υ.
Θερίζουν οι ασθένειες στις φυλακές της Ευρώπης
Σε δύο εκατομμύρια ανέρχονται οι φυλακισμένοι στις ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Αν συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι ο πληθυσμός των εγκλείστων εναλλάσσεται, εκτιμάται ότι -σε ετήσια βάση- περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι περιορίζονται σε κάποιο σωφρονιστικό ίδρυμα της γηραιάς ηπείρου.
Ο μέσος πληθυσμός των φυλακισμένων στην Ευρώπη εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 150 άτομα ανά 100.000 γενικού πληθυσμού. Ο μέσος όρος κυμαίνεται από 10 φυλακισμένους έως 600 φυλακισμένους ανά 100.000 πληθυσμού.
Αύξηση εγκλείστων
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παρατηρείται την τελευταία δεκαετία μία συνεχής αύξηση του αριθμού των εγκλείστων. Η πλειονότητά τους προέρχεται από φτωχές, στερημένες ή κοινωνικά ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και περίπου το 21% αφορά αλλοδαπούς.
Οι συνθήκες κράτησής τους ευνοούν τη διασπορά μεταδιδόμενων και μη ασθενειών, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό κάθε χώρας. Σειρά μελετών έχει δείξει ότι η συχνότητα απομόνωσης οροθετικών ατόμων (φορείς ή πάσχοντες από AIDS) ή ατόμων με ηπατίτιδα B και C και φυματίωση στις φυλακές είναι πολλαπλάσια από τον γενικό πληθυσμό.
Ειδικά η φυματίωση εντοπίζεται σε συχνότητα έως και 84 φορές μεγαλύτερη μεταξύ των φυλακισμένων στις ευρωπαϊκές χώρες! Παρατηρούνται, επίσης, υψηλοί δείκτες μετάδοσης των ιών του AIDS και του βάκιλου της φυματίωσης, ενώ σημαντικά περισσότερα είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος.