Βίντεο: Το “Mακεδονία ξακουστή” από την μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού
Το εμβατήριο “Μακεδονία ξακουστή” είναι ένα πατριωτικό τραγούδι για τη Μακεδονία που ακούγεται σε εορτές και εθνικές επετείους και καθιερώθηκε ως ύμνος της Μακεδονίας. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε λίγα λόγια σχετικά με την προέλευση του τραγουδιού και να το ακούσετε όπως το εκτέλεσε η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού τον Οκτώβριο του 2017 για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Κρίναμε σκόπιμο να αναδημοσιεύσουμε την ιστορία πίσω από το εμβατήριο “Μακεδονία Ξακουστή”, με αφορμή το συλλαλητήριο που πραγματοποιείται σήμερα 4.2.2018 στην Αθήνα για τη Μακεδονία.
Το τραγούδι συμπεριλαμβάνεται συνήθως σε παραστάσεις ή ανεπίσημες παρουσιάσεις μακεδονικών παραδοσιακών χορών στην περιοχή της Μακεδονίας ή ευρύτερα.. Ενώ τοπικές κοινωνίες της ελληνικής Μακεδονίας του αποδίδουν κεντρική θέση στο τοπικό μουσικοχορευτικό σύνολο, δεν είναι λειτουργικά δεμένο με την κοινωνική ζωή, μη χρησιμοποιούμενο σε περιστάσεις που συνδέονται με τον κύκλο της ζωής, π.χ. γάμους. Από μουσικολογική και κινησιολογική άποψη η μελωδία και τα βήματά του δεν αντιστοιχούν στην παραδοσιακή τοπική μουσική, ενώ ο στίχοι του από άποψη μορφής δεν αντιστοιχούν στα δημοτικά τραγούδια και από άποψη περιεχομένου αναπαράγουν αποκλειστικά την εθνική ιδεολογία..
Η προέλευση του τραγουδιού
Η ακριβής προέλευση του τραγουδιού δεν είναι γνωστή. Σύμφωνα με εθνογραφική έρευνα σε χωριά των Σερρών και της Δράμας, παλαιότερα το τραγούδι δεν ήταν γνωστό ούτε χορευόταν στην περιοχή. Γυναίκες από την την Άνω Ορεινή και την Πετρούσα αποδίδουν τους ελληνικούς στίχους και τη διδασκαλία του χορού σε κάποιον ανώνυμο δάσκαλο μετά τον Πόλεμο. Γυναίκες της Πετρούσας, πρώην εξαρχικού χωριού, ισχυρίζονται πως η μελωδία του τραγουδιού αποτελεί διασκευἠ μιας δικής τους τοπικής μελωδίας, που έγινε «κάπου πιο κεντρικά», και χορεύουν μία συγγενή μελωδία με σλαβικούς στίχους και διαφορετικά βήματα, όμοια με εκείνα άλλων τοπικών παραδοσιακών χορών.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο χορός εντάχθηκε στον κατάλογο των ελληνικών εθνικών χορών, διδασκόταν σε σχολεία πολλών περιοχών της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων, και συνδέθηκε με εορτασμούς εθνικών επετείων.. Δεν υπάρχουν λεπτομερείς πληροφορίες για το πώς έγινε μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος. Απουσιάζει η αναφορά σε αυτό στους Ελληνικούς Χορούς του χοροδιδάσκαλου Χαράλαμπου Σακελλαρίου, βιβλίου του 1940 που χρησιμοποιήθηκε από το Λύκειο Ελληνίδων, τις Γυμναστικές Ακαδημίες κ.ά φορείς. Στην ελληνική εθνική ιδεολογία το τραγούδι έχει γίνει σύμβολο της τοπικής ελληνικής μακεδονικής ταυτότητας εξυμνώντας μία άχρονη ελληνική Μακεδονία, συνδέοντας τη σύγχρονη ελληνική Μακεδονία με το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Από την εποχή του Μακεδονικού χρησιμοποιείται συχνά ως εμβατήριο σε στρατιωτικές παρελάσεις ανά την Ελλάδα.Τραγουδιέται σε εθνικές επετείους κυρίως στην Βόρειο Ελλάδα συνήθως πριν τον ελληνικό εθνικό ύμνο.
Οι στίχοι
Μακεδονία ξακουστή
του Αλεξάνδρου η χώρα,
που έδιωξες τους βάρβαρους
κι ελεύθερη είσαι τώρα!
ήσουν και θα ΄σαι ελληνική,
Ελλήνων το καμάρι,
κι εμείς Ελληνόπουλα
σου πλέκουμε στεφάνι
Οι Μακεδόνες δεν μπορούν
να ζούνε σκλαβωμένοι,
όλα κι αν τα χάσουνε
η λευτεριά τους μένει!
Το διαμαντένιο στέμα σου
για βάλε στο κεφάλι,
για να σ’ αντικρίζουμε
Μακεδονία πάλι! (ή μετγ. περήφανα και πάλι)
Μακεδονόπουλα μικρά
τώρα καί σείς χαρείτε,
πρωτού καί σείς στά βάσανα,
όλου τού κόσμου μπείτε.