Η μελέτη αμφισβητεί την έως τώρα κυρίαρχη θεωρία ότι η μετανάστευση έγινε δια ξηράς, μέσω μιας λωρίδας γης που κάποτε, στο τέλος της εποχής των παγετώνων, ένωνε ακόμη -αλλά όχι πια- τη Σιβηρία με την Αλάσκα και τον Καναδά. Όμως πολλοί επιστήμονες δεν είναι διατεθειμένοι -όχι ακόμη τουλάχιστον- να αποδεχθούν τη νέα θεωρία.
Το «σενάριο» που σήμερα διδάσκεται στα σχολεία των ΗΠΑ, λέει ότι, ενώ έλιωναν οι παγετώνες, οι πρώτοι «Αμερικανοί» βρήκαν έναν ισθμό, δηλαδή ένα διάδρομο ξηράς μήκους περίπου 1.500 χιλιομέτρων, τον οποίο διάβηκαν με κατεύθυνση προς το Νότο, πριν περίπου 13.000 χρόνια. Όμως, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν στην πραγματικότητα εφικτό, επειδή το πέρασμα αυτό έγινε πραγματικά προσπελάσιμο πολύ αργότερα αφότου οι πρώτοι άποικοι είχαν εγκατασταθεί στη Βόρεια Αμερική, ίσως και πριν από 15.000 χρόνια.
Συνεπώς η μόνη εναλλακτική λύση, σύμφωνα με τη νέα θεωρία, είναι να δεχτεί κανείς ότι οι εκείνοι οι τολμηροί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες παρέκαμψαν μέσω της θάλασσας το φράγμα των παγετώνων που ακόμη δεν είχαν λιώσει, χρησιμοποιώντας πλεούμενα για να ακολουθήσουν μια διαδρομή κοντά στις παγωμένες ακτές.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δανό καθηγητή εξελικτικής γενετικής Έσκε Βίλερσλεβ των πανεπιστημίων του Κέμπριτζ και της Κοπεγχάγης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανέλυσαν δείγματα προϊστορικού DNA φυτών και ζώων από ιζήματα καναδικών λιμνών, που κάποτε ήσαν τμήμα του διαδρόμου ξηράς.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το δια ξηράς πέρασμα Σιβηρίας-Αλάσκας, γνωστό και ως «Βερίγγεια Γέφυρα Ξηράς», μπορεί να απελευθερώθηκε από τους πάγους πριν από 14.000 έως 15.000 χρόνια. Όμως άρχισε να γίνεται βιολογικά βιώσιμο -δηλαδή εμφανίσθηκαν σε αυτό φυτά, ψάρια και ζώα, που θα επέτρεπαν την επιβίωση των διερχόμενων μεταναστών- πριν από περίπου 12.600 χρόνια. Δηλαδή πολύ αργότερα από τις πρώτες μεταναστεύσεις, οι οποίες -σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία- χρονολογούνται προ 15.000 ετών περίπου και όχι προ 13.000 ετών, όπως πιστευόταν παλαιότερα.
Έτσι, οι ερευνητές εκτιμούν ότι, όσο υπήρχε αυτό το πέρασμα δια ξηράς (προτού το «καταπιεί» η θάλασσα και σχηματισθεί ο σημερινός «Βερίγγειος Πορθμός), οι από Βορρά μετανάστες το χρησιμοποίησαν αργότερα και όχι για τα πρώτα ταξίδια τους. Καθώς στην αρχή, παρά την απόσυρση των παγετώνων, δεν θα μπορούσαν να βρουν τίποτε να φάνε, αφού δεν θα είχαν ακόμη εμφανισθεί φυτά, ζώα και ψάρια στον μακρύ και κρύο αυτό διάδρομο.
«Το συμπέρασμα είναι ότι ακόμη κι αν ο φυσικός διάδρομος ήταν ανοικτός πριν από 13.000 χρόνια, ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθεί προτού περάσουν πολλές εκατοντάδες χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι άνθρωποι που εισχώρησαν στην Αμερική, πρέπει να ακολούθησαν διαφορετική διαδρομή», δήλωσε ο Βίλερσλεβ. Το ποιοί ακριβώς ήtαν αυτοί οι ταξιδιώτες παραμένει επίσης θέμα επιστημονικής διαμάχης.