Κι όμως, μπορεί! Πριν αρχίσετε να απορείτε, θα σας εξηγήσω αμέσως τι εννοώ και τι ακριβώς συμβαίνει με αυτή την κατάσταση…
Σίγουρα όλοι θα έχετε ζήσει –άλλοι περισσότερες, άλλοι λιγότερες φορές- τα παιδιά να ζητούν γλυκό και να μην κάθονται στο τραπέζι να φάνε αν δεν τους το δώσουμε ή να κάθονται αν τους το τάξουμε μετά το φαγητό και να τελειώνουν γρήγορα κι ανόρεχτα το πιάτο τους, για να έρθει η αγαπημένη τους στιγμή. Επειδή αυτό το έχω ζήσει με τον Γιώργο ουκ ολίγες φορές, αποφάσισα να δοκιμάσω μια διαφορετική τακτική και να δω πού θα οδηγήσει.
Τις προάλλες, λοιπόν, είχαμε φτιάξει στο σπίτι fudge με σοκολάτα, τα οποία ομολογώ είχαν βγει εξαιρετικά, και ο Γιώργος τα ερωτεύτηκε. Όταν μια μέρα γυρίσαμε από την πρωινή μας βόλτα και τα θυμήθηκε, όπως ήταν φυσικό, ζήτησε να φάει. Ήταν, όμως, σχεδόν ώρα μεσημεριανού και σε μερικά λεπτά θα τρώγαμε, οπότε του ζήτησα να περιμένει.
Η φυσική του αντίδραση ήταν να συνεχίσει να ζητάει το γλυκό για όλο το διάστημα που ετοίμαζα το τραπέζι κι εγώ να επαναλαμβάνω περίπου ένα εκατομμύριο φορές ότι θα φάμε μόλις κάτσουμε στο τραπέζι για το μεσημεριανό.
Έφτασε τελικά αυτή η ώρα, κι αφού το τραπέζι ετοιμάστηκε, τα χέρια πλύθηκαν και κάτσαμε όλοι στο τραπέζι, άρπαξε την ευκαιρία -και το γλυκό μαζί. Όταν τελείωσε την απόλαυσή του, φυσικά ζήτησε κι άλλο, του εξήγησα, όμως, ότι θα τρώγαμε ξανά στο βραδινό. Έπειτα από μερικές απόπειρές του ακόμη να με πείσει, σταμάτησε και έφαγε μια καλή μερίδα μεσημεριανού (συγκεκριμένα μανιτάρια με πράσα που δεν ήταν και το αγαπημένο του).
Όπως ίσως διαπιστώσατε, χρησιμοποίησα τη λέξη «φυσικά» αρκετές φορές νωρίτερα, ακριβώς γιατί είναι φυσικό για τα παιδιά (και τους μεγάλους) να θέλουν να απολαύσουν λίγο γλυκό, περισσότερο από κάποιο άλλο είδος φαγητού. Ξέρουμε, όμως, ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία στη διατροφή μας και δεν μπορούμε να τρώμε γλυκά συνεχώς και ανεξέλεγκτα. Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να «απαντήσουμε» σε αυτή τη φυσική ανάγκη, δαμάζοντάς την ταυτόχρονα, ακολουθώντας μια δομή και βοηθώντας τα παιδιά να την ελέγχουν καλύτερα. Τι εννοώ;
Ας δούμε αναλυτικά πώς λειτούργησε η παραπάνω τακτική.
Έδωσα, λοιπόν, του Γιώργου γλυκό μόλις καθίσαμε στο τραπέζι να φάμε. Πολλοί ίσως απορείτε γιατί δεν του το έδωσα όσο το ζητούσε κι εγώ ετοίμαζα το τραπέζι. Η απάντηση είναι απλή: η δομή είναι σημαντική. Αν δεν ακολουθήσω τη δομή στο πρόγραμμα γευμάτων και σνακ, τι θα του πω όταν μου ζητήσει μπισκότο 30 λεπτά μετά το γεύμα ή λίγο κέικ 15 λεπτά πριν το βραδινό; Γι’ αυτό προσπαθώ να του δίνω γλυκό μόνο την ώρα του φαγητού, μαζί με το γεύμα και διαπιστώνω ότι όσο μεγαλώνει, τόσο μεγαλύτερη είναι η υπομονή του ώστε να περιμένει την ώρα του φαγητού.
Ο λόγος, επίσης, που δεν άφησα το γεύμα να ξεκινήσει και να του δώσω μετά το γλυκό είναι για να σεβαστώ τη φυσική του ανάγκη και ταυτόχρονα να τη βγάλω από τη μέση και να μην την αφήσω να διογκώνεται, ώστε να αφοσιωθεί στη συνέχεια στο φαγητό του. Όταν τα παιδιά πεινούν, υπάρχει χώρος στο στομάχι τους για φαγητό έπειτα από λίγο γλυκό. Βασική προϋπόθεση για να πεινούν, όμως, είναι να έχει ακολουθηθεί η δομή των γευμάτων. Αν την ακολουθείτε και τα παιδιά τρώνε στην ώρα τους, αν δεν θέλουν να φάνε όλο τους το φαγητό, δεν υπάρχει λόγος να τα πιέσετε να φάνε περισσότερο απ’ όσο χρειάζονται, μόνο και μόνο επειδή τους έχετε τάξει ότι αν φάνε όλο τους το φαγητό, θα έχουν το γλυκό στο τέλος. Κι εδώ μπαίνει η έννοια του αυτοελέγχου. Τα παιδιά που τρώνε το γλυκό τους στο τέλος του γεύματος ως ανταμοιβή, μπορεί να πιέζονται να φάνε παραπάνω απ’ όσο θέλουν ή πρέπει, μόνο και μόνο για να αδειάσουν το πιάτο τους και να «κερδίσουν», αγνοώντας τα σημάδια κορεσμού που τους στέλνει το σώμα τους. Αυτό, αργότερα στη ζωή, μπορεί να τους βγει σε κακό.
Και τα μωρά έχουν… ψυχή!
Τα γούστα και οι επιθυμίες ξεκινούν από νωρίς και ίσως έχετε διαπιστώσει, ότι αν ένα μωρό δεν θέλει να καθίσει στο καρεκλάκι του φαγητού, το κάνει εύκολα αν εκεί το περιμένει ένα φαγητό που του αρέσει. Γι’ αυτό, αν το μωρό σας αρχίσει ξαφνικά να αρνείται να κάτσει στο καρεκλάκι του, ίσως σημαίνει ότι έχει αναπτύξει κάποιες προτιμήσεις που πρέπει να αναγνωρίσετε.
Τι να προσέχετε
-Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν σε καμία περίπτωση ότι πρέπει να δίνετε στο παιδί επιδόρπιο σε κάθε γεύμα, αλλά ορισμένες φορές που θα υπάρξει η ανάγκη και η επιθυμία. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι κάθε οικογένεια έχει τις δικές της πεποιθήσεις όσον αφορά τα επιδόρπια και του τι θεωρείται επιδόρπιο.
-Αν τα παιδιά σας δεν έχουν έντονη επιθυμία, δεν τους νοιάζουν πολύ τα γλυκά και δεν τους τα παρουσιάζετε ως επιβράβευση που τρώνε το φαγητό τους, τότε μπορείτε να τους τα δώσετε στο τέλος του γεύματος.
-Το επιδόρπιο είναι μια μικρή λιχουδιά, όχι ένα μεγάλο κομμάτι τούρτα ή ένα τεράστιο μπισκότο. Μπορεί να είναι μισό φλιτζάνι παγωτό ή μερικές κουταλιές από το αγαπημένο τους γιαούρτι ή ένα μικρό κουλουράκι. Ενίοτε μπορείτε να τους δώσετε μια μεγαλύτερη ποσότητα, αρκεί να το κάνετε στην ώρα ενός σνακ, ώστε να μην υπάρχει σύγκριση και ανταγωνισμός με άλλα φαγητά, ούτε να βγαίνει εκτός δομής.