Λένε ότι όποιος ξεδιψάσει από τις πηγές
που κατοικούν οι νύμφες δεν τον αγγίζει ποτέ ξανά η λύπη. Λένε ακόμα ότι όποιος μάθει το μυστικό από τις καλές κυράδες, γίνεται πάλι παιδί και ότι όποιος κλέψει τα ξόρκια από τις νεράιδες γίνεται αιώνια σοφός!»
Κατά την μυθολογία οι νεράιδες είναι υπερφυσικά μικροσκοπικά πλάσματα
με ανθρώπινη μορφή που κατέχουν
την τέχνη της μαγείας και της γοητείας και έχουν στην πλάτη τους φτερά εύθραυστα σαν της πεταλούδας΄ επίσης απεχθάνονται οποιαδήποτε επέμβαση στην ζωή τους και όποτε αυτό συμβαίνει αυτοί που το κάνουν τιμωρούνται.Οι νεράιδες εμφανίζονται και κρύβονται μέσα σε μια λαμπερή αχλύ που κατασκευάζουν με τις μαγικές τους δυνάμεις.Πολλές φορές βοηθούν τους ανθρώπους,εμφανίζονται ξαφνικά εμπρός τους και δίνουν λύσεις με τα μαγικά τους σε διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Δεν είναι ορατές σε όλους τους ανθρώπους, λίγοι έχουν το χάρισμα να τις βλέπουν.Σύμφωνα με τις παραδόσεις μόνο οι σαββατογεννημένοι και οι “αλαφροΐσκιωτοι” μπορούν να τις αντιλαμβάνονται και να τις βλέπουν να χορεύουν.
Στα αγγλικά η νεράιδα λέγετε “fairy”
και προέρχεται από το μεσαιωνικό γαλλικό “faerie”
Και το λατινικό “fata” που σημαίνει μοίρα και στα αγγλικά είναι “fate”.
Τις νεράιδες τις συναντάμε σε διάφορα μέρη και με διάφορα ονόματα
Αερικά, Νύμφες, σειρήνες, Ξιοθιές, Νηρηίδες, Σαμαντίβα, Φέι, Φάτα, Αναράδινα
στην Ελληνική ύπαιθρο και στα χωριά μας ακούμε διάφορα ονόματα όπως: Αγερικά, Αιθέριες, Καλομοίρες, Ξωνέρια, Καλούδες, Ανεμικές, Καλές Κυράδες, ακόμα και Ξωτικά.΄
Οι όμορφες Νεράιδες με μακριά μαλλιά και λευκά φορέματα είναι καλόγνωμες, αν και μπορούν να γίνουν επικίνδυνες. Οι άσχημες και μαυροντυμένες είναι πάντα κακές. Για τους Σαρακατσάνους οι λευκοντυμένες Νεράιδες ζουν στις πηγές και τα ρέματα και το σούρουπο μπορεί να ακούσει κανείς τις φωνές και τα γέλια τους. Οι μαυροφορεμένες κατοικούν σε σκοτεινά μέρη και στις χαράδρες. Λέγεται μάλιστα ότι μόνο οι Σαββατογεννημένοι και οι ”αλαφροΐσκιωτοι” μπορούν να τις αντιλαμβάνονται και να τις βλέπουν να χορεύουν και να τραγουδούν. Αν κάποιος ωστόσο τολμήσει να τις αντικρίσει ή να πιει απ’ την πηγή τους χάνει τη μιλιά του ή γίνεται νεραιδοπαρμένος, παθαίνει δηλαδή επιληψίες και χάνει τα λογικά του.
Ο μόνος τρόπος, λέει η παράδοση να κάνει κανείς δική του μια Νεράιδα είναι να της κλέψει το μαντήλι και τότε εκείνη θα του δοθεί ολοκληρωτικά, θα γίνει καλή μάνα και σύζυγος, αλλά με το πέρασμα των χρόνων θα θέλει πίσω το μαντήλι της, που θα την καταστήσει και πάλι ελεύθερη.
Σε όλες τις ιστορίες για Νεράιδες, γίνεται αναφορά για τραγούδια και συζητήσεις ανάμεσα στα πλάσματα αυτά και σε μαγεμένους οδοιπόρους που έτυχε να ακούσουν το κάλεσμα τους, περιπλανώμενοι μέσα στο δάσος. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, αν η φωνή των Νεραϊδών, μοιάζει με την ανθρώπινη ή πλησιάζει περισσότερο την γλώσσα των ζώων. Σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, τα πανέμορφα αυτά πλάσματα, μιλούν τη δική τους γλώσσα, τα λεγόμενα «γεραγιδίστικα».
Με το πρώτο άκουσμα αυτή η περίεργη ομιλία μοιάζει σαν μια συγκεχυμένη σύνθεση φωνηέντων (κυρίως του άλφα), και συμφώνων (κυρίως του χι ,του σίγμα και του μι), τα οποία σχεδόν σφυρίζουν, αλλά όσο την ακούει κανείς διαπιστώνει ότι μέσα στο κεφάλι του (σχεδόν σαν μια διανοητική επικοινωνία) την καταλαβαίνει.
Aγαπούν το χορό και τον καλλωπισμό περισσότερο από τις συζητήσεις, τους αρέσει να καλούν περαστικούς, αλλά αν κάποιος ξεγελαστεί και τους απαντήσει του παίρνουν τη φωνή, ενώ χρησιμοποιούν τις θεραπευτικές τους ικανότητες μόνο σε όσους προσέρχονται σιωπηλοί και με φόβο. Είναι φανερό ότι αγαπούν να τραγουδούν και σύμφωνα με την ελληνική λαογραφία, αυτό πραγματοποιείτο, υπό τη συνοδεία μιας περίεργης μουσικής που θυμίζει «βιολιά και κλαρίνα».
Πολλοί παλιότεροι χωρικοί λένε ότι κατάφεραν να δουν νεράιδες και να ακούσουν τη φωνή και τα τραγούδια τους, «έμοιαζαν με πανέμορφες γυναίκες , αλλά ήταν πλάσματα ενός άλλου κόσμου», παραδέχονται.
Στα βουνά των Τρικάλων βρίσκεται ένα χωριό, το οποίο παλιότερα ονομαζόταν Γρεβενό και σήμερα μετονομάστηκε σε Νεράιδα, εξαιτίας των αμέτρητων ιστοριών των κατοίκων για Νεράιδες που ζούσαν στο δάσος και έρχονταν σε επαφή με βοσκούς.
Λένε ότι οι φωνές τους και κυρίως τα γέλια τους ακούγονταν παντού, αλλά σπάνια δεχόντουσαν να ανταλλάξουν κουβέντες με ανθρώπους, που, όταν συχνά αντίκριζαν, τους άφηναν κι από ένα κουσούρι. Οι λέξεις που έβγαιναν απ’ το στόμα τους σχημάτιζαν μια στιγμιαία ηχώ, σαν να ακούγονταν από κάπου βαθιά στη γη, ενώ δεν χρειαζόταν να κουνάν πάντα το στόμα τους για να επικοινωνήσουν αφού μπορούσαν να το κάνουν και τηλεπαθητικά.
Σε άλλες ιστορίες οι νεράιδες εξαφανίζονταν και πείραζαν τους ανθρώπους ψιθυρίζοντας τους στο αυτί σε μια περίεργη γλώσσα που έμοιαζε με σφυριχτούς ήχους, ενώ όταν έπαιρναν ξανά μορφή μιλούσαν τη γλώσσα των ανθρώπων. Άλλοι τις παρουσιάζουν αμίλητες, μοναχικές προστάτιδες της φύσης και λάτρεις των τεχνών, που επικοινωνούσαν μόνο με το μυαλό ,αλλά αυτή η εκδοχή είναι και η πιο σπάνια.
Πέρα από όλες τις άλλες ιδιότητες τους οι νύμφες είχαν το χάρισμα της μαντείας και ενέπνεαν ενθουσιασμό σε ποιητές και μουσικούς αφού αποτελούσαν έμπνευση γι αυτούς. Τα χαρίσματα αυτά τα κληρονόμησαν στη συνέχεια και οι Νεράιδες οι οποίες μέσα απ’ τις ιστορίες και τα παραμύθια εμφανίζονταν ως σύμβολα των τεχνών.
Η μυθολογία των νεραιδων:Ένας ιρλανδικός μύθος
Πριν πολλά χρόνια ενώ τα παιδιά έπαιζαν στους σμαραγδένιους λόφους της Ιρλανδίας μια μεγάλη σκιά έπεσε πάνω στην Γη.
Οι χωρικοί φοβισμένοι σταμάτησαν να δουλεύουν γιατί είχε χαθεί το φως.
Ένα μεγάλο σκοτεινό σύννεφο έκρυψε τον ήλιο και δεδομένου ότι το μεγάλο σύννεφο κακοποίησε τη γη, το ίδιο το έδαφος προσπάθησε να αποτρέψει το μεγάλο κακό.
Κάπως έτσι ξεκινάει ο μεγάλος Ιρλανδικός μύθος για το Tuatha De Daanan.
Το Tuatha De Daanan είναι ευρέως γνωστό από τους ιστορικούς ως πρόδρομος του ετοιμοθάνατου στον κόσμο των νεράιδων.
Μακριά από το φίνο φτερωτό λαό των νεράιδων στην σύγχρονη ιστορία,
το Tuatha De Daanan θεωρήθηκε ότι αφορούσε μεγάλους πολεμιστές που έφεραν απέραντη μαγεία και την κατάπληξη στο έδαφος με τον ερχομό τους.
Σύμφωνα με τον αρχαίο ιρλανδικό μύθο, όταν κατέβηκε το Tuatha De Daanan στο μαύρο σύννεφο, κυβερνήθηκαν από το βασιλιά Nuada.
Οι επόμενοι βασιλιάδες και οι βασίλισσες επέτυχαν στη λήψη του εδάφους από το FIR Bolg στη 5η κατάκτηση.
Το Tuatha De Daanan, μια φυλή πολεμιστών, εξέτασε πολλές μάχες ενάντια στους επερχόμενους στρατούς και μετά από μια τέτοιου «μεγέθους» μάχη εξαπατήθηκε και αναγκάστηκε να ζήσει υπόγεια.
Δημιούργησε υπόγειες λοιπόν «πόλεις» γνωστές ως αναχώματα Sidhe (έντονο shee) ή αναχώματα νεράιδων και μπορούν ακόμα να δουν σήμερα σε πολλά μέρη της Ιρλανδίας και της Σκωτίας τέτοιου είδους «πόλεις». Πολλές πληροφορίες έχουνε παρθεί από το Tuatha De Daanan μύθος γνωστός στη λαϊκή λογοτεχνία που βοήθησε στην διευκρίνηση πολλών εννοιών όπως αυτής της «γυναίκα των αναχωμάτων».
Το Sidhe (έντονο shee απαγόρευσης) ήταν ο απόκοσμος θρήνος για εκείνους που πέθαιναν κάτι σαν ανακοίνωση των θανάτων τους .
Οι τέσσερις θησαυροί της Ιρλανδίας: Ένα δώρο από το Tuatha De Daanan!
Δεν ήταν μόνο οι άνθρωποι που έγιναν γνωστοί στη λαογραφία, μέσω του παραπάνω μύθου αλλά ήταν και τα ισχυρά αγαθά τους. Σύμφωνα με τον μύθο οι τέσσερις θησαυροί της Ιρλανδίας παρουσιαστήκαν από τις τέσσερις μεγάλες πόλεις… Οι Θησαυροί ήταν οι εξής:
-Η λόγχη Lugh ήταν μια μεγάλη λόγχη που έσταξε το αίμα στην μάχη που καθόρισε ποιος θα προέκυπτε νικηφόρος. Συνδέεται μερικές φορές με τη λόγχη του πεπρωμένου.
– Το καζάνι Dagda ήταν ένα μεγάλο δοχείο που δεν εκκένωσε ποτέ. Χρησιμοποιήθηκε για να αποθηκεύει το αίμα που χύνονταν από την λόγχη Lugh.
– Η πέτρα Fal ήταν μια μεγάλη πέτρα που λέγεται πως υπήρχε για την στιγμή που ο νόμιμος βασιλιάς του συνόλου της Ιρλανδίας θα έπαιρνε την εξουσία. Αυτό θεωρείται ο πρόδρομος για το ξίφος στην πέτρα.
– Ο τελικός θησαυρός είναι το ξίφος του φωτός. Αυτό το ξίφος άνηκε στο βασιλιά του Tuatha De Daanan και λέγεται πως ήταν μαγικό και θα μπορούσε να κόψει τον καθένα στο μισό. Αυτό το ξίφος συνδέεται μερικές φορές με το μύθο Excalibur.
Αυτό που μόλις άρχισε ως μύθος των μεγάλων και ισχυρών όντων έχει καταλήξει στις ιστορίες των φίνων ανθρώπων με τα φτερά εντόμων τις νεράιδες .
Ο λαός νεράιδων ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που εμείς πιστεύουμε.
Με τις ενδιαφέρουσες αρχές και τις εξαιρετικές ιστορίες των θριάμβων και των μετασχηματισμών,
οι νεράιδες που ακούμε για σήμερα μπορούν αληθινά να κληθούν θρυλικές.
Οι νεραΐδες περιγράφονται συχνά ως πλάσματα με ανθρώπινη όψη, τα οποία έχουν μαγικές δυνάμεις και υπερφυσικές δυνατότητες.
Μπορούν να πετούν, να κάνουν ξόρκια και μπορούν να επηρεάσουν ή να προβλέψουν το μέλλον.
Σήμερα τις παρουσιάζουν ως πλάσματα μικρού μεγέθους με φτερά.
Παλαιότερα οι περιγραφές μαρτυρούσαν ψηλές φιγούρες, ακτινοβόλες, αγγελικά όντα ή κοντά ζαρωμένα τρολ.
Νεραΐδες διαφόρων ειδών έχουν καταγραφεί στην μυθογραφία εδώ και αιώνες.
Θα πρέπει να πούμε ότι τα φτερά, που περιγράφονται τις τελευταίες δεκαετίες, δεν υπάρχουν στις λαϊκές παραδόσεις. Οι περισσότερες νεραΐδες πετούσαν είτε με μαγεία είτε σε ράχες πουλιών.
Οι νεράιδες είναι «άγγελοι» της φύσης και η χαμηλότερη εκδήλωση στην ιεραρχία των αγγέλων, μαζί με τα στοιχεία, τις σαλαμάνδρες, νηρηίδες.
Σε όλο τον κόσμο ήταν πάντα σύμβολο ομορφιάς, της μαγείας και της τύχης.
Υπάρχουν πάρα πολύ λίγες χώρος στον κόσμο, όπου δεν υπάρχει ούτε μία ιστορία για κάποιο είδος πλάσματος, όπως οι νεράιδες.
Οι μύθοι των νεράιδων είναι άφθονοι. Πέρασαν από γενιά σε γενιά, αμέτρητες ιστορίες, που μιλούν για μαγικά όντα ισχυρών δυνάμεων, μυστηρίου και ομορφιάς.
Σε όλο τον κόσμο, οι νεράιδες είναι γνωστές για την άχρονη ομορφιά τους. οι πιο ισχυρές, είναι οι μαγικές νεράιδες των «δώρων». Θεωρούνται οι πιο ισχυρές, ανάμεσα στις άλλες και ήρθαν από ένα άλλο κόσμο σε αυτή την γη, για να αρχίσουν τον πολιτισμό τους εκ νέου.
Πολλές φορές οι νεραΐδες περιγράφονται νεκρές ως φαντάσματα .Σε μια ιστορία όταν κάποιος άνδρας που τον είχαν απαγάγει νεράιδες κοίταξε μια από αυτές καλύτερα είδε ότι ήταν μια πεθαμένη γειτόνισσα του.
Μια άλλη άποψη είναι ότι νεραΐδες είναι έξυπνα όντα διαφορετικά από τους ανθρώπους και τους αγγέλους.
Στην Αλχημεία περιγράφονται ως τρομαχτικά στοιχεία της φύσης όπως οι νύμφες, συλφίδες, σαλαμάνδρες και τα στοιχειά – καλικάτζαροι, που τα αναφέρει και περιγράφει ο Παράκελσος.
Μια τρίτη άποψη είναι ότι είναι μια τάξη υποβιβασμένων αγγέλων. Σε μια δημοφιλή ιστορία όταν οι άγγελοι ξεσηκώθηκαν, ο Θεός διέταξε να κλείσουν οι πύλες του παραδείσου. Όσοι άγγελοι παρέμειναν στον παράδεισο παρέμειναν άγγελοι, όσοι έμειναν στην κόλαση έγιναν διαβολικά όντα και όσοι έμειναν ανάμεσα στην κόλαση και τον παράδεισο έγιναν νεράιδες.
Άλλες ιστορίες υποστηρίζουν ότι οι νεράιδες εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο επειδή δεν ήταν αρκετά καλές για άγγελοι, αλλά δεν ήταν και αρκετά κακές για την Κόλαση. Αυτό μπορεί να εξηγεί και γιατί οι νεράιδες πλήρωναν κάποιο φόρο στην Κόλαση.Ακόμη υπάρχει και η άποψη ότι η νεράιδες ήταν εξ ολοκλήρου διαβολικές.
Η ομορφότερη για μένα ιστορία, για την καταγωγή των νεραϊδών, προκύπτει από την ιστορία του Peter Pan που γράφτηκε από τον James Barrie. Eκεί ο συγγραφέας γράφει πως όταν το πρώτο μωρό γέλασε το γέλιο του έσπασε σε ένα εκατομμύριο κομμάτια και τότε ξεπήδησαν από εκεί οι νεραίδες. Δίνει ένα ζεστό χρώμα αυτή η ιστορία – παραμύθι του Barrie.
Εμφανίζονται στους ανθρώπους για να τους βοηθήσουν να γίνουν πιο πνευματικοί και πιο φωτεινοί.
Αλλάζουν τον καιρό, προκαλούν βροχή, προστατεύουν τα χωράφια από το χαλάζι, μένουν στα σύννεφα όπου φτιάχνουν φανταστικούς πύργους.
Τρέφονται με γάλα ζαρκαδιού και περιμένοντας την ανατολή του ήλιου, καβαλάνε ελάφια.
Τα ρούχα τους είναι φτιαγμένα από το μετάξι της αράχνης. Οι νεράιδες δεν γεννάνε αρσενικά παιδιά αλλά μόνο νεράιδες κι αν αγαπήσουν κάποιον άνθρωπο γίνονται μαζί του αδέλφια εξ αίματος.
Μπορείς να δεις τις νεράιδες μόνο με μία προυπόθεση: να πιστεύεις ότι υπάρχουν!
Τις ονομάζουν θεότητες <<δεύτερης κατηγορίας>>, Νύμφες, όμορφες κόρες του Δία, που με την ομορφιά και την αρμονική τους φωνή έδωσαν ζωή στα δάση και στα σπήλαια, σε λόφους και πεδιάδες.
Διαφέρουν από τις Ναϊάδες, τις νύμφες των ποταμών, πηγών και λιμνών
Μη πατήσεις στον κύκλο των Νεράιδων, δηλαδή εκεί που χορεύουν κάτω από το σεληνόφως, γιατί θα σε πάρουν μακριά και η επιστροφή ίσως είναι δύσκολη.
Κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία η κατηγοριοποίηση έγινε ως εξής:
Ορινές νύμφες (Ορεάδες) Δασικές (Δρυάδες) εκείνες που γεννιούνται μαζί με τα δάση είναι οι (Αμαδριάδες) πηγών (Νάπλες και Ναϊάδες)
και της θάλασσας (Νερεϊδες).
Στα λατινικά η λέξη <>σημαίνει προφήτης, ενώ <> είναι η κόρη ή η γυναίκα του, από όπου προέρχεται το > η ιταλική λέξη για την νεράιδα (λέγεται όμως και <>)
Ως θηλυκοί δαίμονες του κυνηγιού και της φύσης, απέκτησαν πολύ σύντομα γυναικεία χαρακτηριστικά.
Μερικές φορές έχουν φτερά κι εκείνος που τυχόν ακούσει το τραγούδι τους δεν θα τις ξεχάσει ποτέ. Ζούνε στα σύννεφα, στη γη, στα ποτάμια, στη θάλασσα και ανάλογα με το που ζούνε αλλάζει και το όνομά τους.
Οι Βίλε, όπως λέγονται οι νεράιδες στα Σέρβικα, δεν κάνουν σε κανέναν κακό, εκτός αν κάποιος πατήσει στο δικό τους κύκλο όπου χορεύουν. Κάποιοι χωρίζουν τις Βίλε σε καλές και σε κακές. Αλλά όπως λέει ο Άντον Τόμσεν: οι απόλυτα κακοί θεοί είναι τόσο λίγοι, όσο και οι απόλυτα καλοί.
Όμως οι νεράιδες είναι ιδιότροπες, καπριτζιόζες, αλλόκοτες και θυμώνοουν εύκολα. Όταν κάνουν κακό στους ανθρώπους το κάνουν προμελετημένα.
Οι νεράιδες ποτέ δεν εμφανίζονται μόνες τους αλλά πάντα μαζί με άλλες, σε μία παράδοση εμφανίζονται τρεις βίλε μαζί ή και εννιά. Ανάμεσά τους μία είναι η κυρίαρχη. Στους αρχαίους Έλληνες αυτή ήταν η Άρτεμις.
Γενικώς οι παραδόσεις είναι αρκετά πολύπλοκες επειδή οι νεράιδες ενσωμάτωσαν σταδιακά στοιχεία από πολλού και διαφορετικούς θηλυκούς δαίμονες. Για κάποιους Βίλε λένε ότι ζουν στον κάτω κόσμο κι εκεί έχουν τη μορφή φιδιού κι όταν βγαίνουν στην επιφάνεια της γης αποκτούν τη μορφή γυναίκας.. Πάντως αγαπούν τα χλοερά λιβάδια και εκεί στήνουν τον χορό τους.
Στα λιβάδια και στα ξέφωτα του δάσους εκεί όπου το χορτάρι είναι πιο κοντά, βρίσκεται και ο <νεραϊδό-κύκλος>>, αυτά τα μέρη είναι ταμπού για ανθρώπους, γιατί πιστεύουν ότι όποιος πατήσει στον κύκλο μπορεί να το πληρώσει ακριβά.
Υπάρχει μία παλιά δοξασία ότι οι νεράϊδες ήταν οπλισμένες με τόξα και βέλη, αυτό βέβαια συνδέεται με την αρχαία θεά Αρτεμη
Οι θυγατέρες του Νηρέα στην αρχαιότητα, οι νύμφες των νερών, μετονομάστηκαν σε Νεράιδες και με το όνομα αυτό πέρασαν στη Νεοελληνική λαϊκή μας παράδοση. Ο λαός μας τις θεωρεί ως γυναίκες εξαίρετου κάλλους και ομορφιάς, με μακριά μαλλιά, με κάτασπρη σάρκα που φεγγοβολά στο σκοτάδι και το διασπά, ντυμένες με άσπρο αραχνοΰφαντο πέπλο. Η όψη τους είναι γλυκιά, οι κινήσεις τους αέρινες και το τραγούδι κι ο χορός τους σαγηνεύουν τους ανθρώπους. Δεν είναι ορατές όμως απ’ όλους τους ανθρώπους, παρά μόνον απ’ τους “αλαφροΐσκιωτους” και τους “Σαββατογεννημένους”.
Ζουν κοντά στη φύση, ιδιαίτερα όμως τους αρέσουν τα μέρη με πολλά νερά, δροσιά, δέντρα και λουλούδια. Οι τόποι εμφάνισής τους σχετίζονται άμεσα με τους τόπους λατρείας των αρχαίων νυμφών, των Νηρηίδων, που γινόταν σε τρίστρατα, σε δισταύρια, σε σπηλιές, σε πηγές, σε ποτάμια ή κοντά στη θάλασσα.
Αγαπούν ιδιαίτερα το χορό, τη μουσική και τα τραγούδια και είναι ιδιαίτερα προκλητικές την ώρα του χορού τους. Κυριολεκτικά, εκείνη την ώρα, μαγεύουν τους (τυχόν) περαστικούς, μαγνητίζοντας τα βλέμματα και το μυαλό τους.
Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα γενικά χαρακτηριστικά των Νεράιδων, όπως εξελίχθηκαν και διαμορφώθηκαν από την αρχαιότητα (Νηρηίδες) ως τις μέρες μας(Νεράιδες). Από ‘κει και πέρα όμως, οι παραδόσεις και οι θρύλοι που σχετίζονται μ’ αυτές είναι τόσο πολλοί, με τόσες παραλλαγές από τόπο σε τόπο (καθώς η μυθοπλαστική φαντασία του λαού μας είναι τεράστια και δεν μπορεί ν’ αφήσει τίποτα στην τύχη, τίποτα να γίνει μόνο του), ώστε κάθε μέρος που αναφέρεται ως τόπος εμφάνισής τους να έχει τη δική του μοναδική, ξεχωριστή, διαφορετική ιστορία. Τη δική του ιδιαιτερότητα. Λέγονται και Ανεράιδες ή Ανεράδες. Το όνομά τους
προέρχεται από τις Νηρηίδες, τις θαλάσσιες νύμφες που ταυτίστηκαν με
τις Νύμφες των πηγών.
Σε διάφορα μέρη της Ελλάδας οι Νεράιδες γίνονται
Ξωτικά, Αγερικά, Ανεμικές, Ξωνέρια, Κυράδες, Καλομοίρες, Καλούδες.
Εμφανίζονται στα σπήλαια, στις πηγές, κοντά στα πηγάδια, στα ποτάμια αλλά και στους αγρούς και στα αλώνια. Διακρίνονται επίσης σε τοπικές και ξενικές. Οι τοπικές είναι καλές και
προστατεύουν τους συντοπίτες τους, ενώ οι ξενικές είναι επικίνδυνες. Οι
όμορφες Νεράιδες με μακριά μαλλιά και λευκά φορέματα είναι καλόγνωμες,
αν και μπορούν να γίνουν επικίνδυνες. Οι άσχημες και μαυροντυμένες
είναι πάντα κακές.
Για τους Σαρακατσάνους οι λευκοντυμένες νεράιδες ζουν στις πηγές και τα ρέματα και το σούρουπο μπορεί κανείς να ακούσει τα γέλια τους. Οι μαυροφορεμένες κατοικούν στα σκοτεινά σημεία και τις χαράδρες των βουνών.
Άλλοτε παρουσιάζονται κόρες ωραιότατες λευκοφορεμένες. Άλλοτε σαν ανθρωπόμορφα τέρατα πανύψηλα με δάχτυλα γυρισμένα ξανάστροφα με κανιά (πόδια) ανάποδα τα μπρος πίσω και τα πίσω μπρος.
Πιστεύεται ακόμη ότι κατά την εποχή του θερισμού,
που οι μητέρες αναγκάζονταν να βοηθούν τους συζύγους τους έπαιρναν μαζί και τα μωρά τους, τα άλλαζαν ή τα παραμόρφωναν. Η συνήθεια αυτή από το 1926 έπαψε να υπάρχει. Αυτό οφείλονταν και στους τότε δασκάλους που διαφώτισαν τους χωρικούς και τους έπεισαν ότι τα βρέφη διατρέχουν πολλούς κινδύνους στην εξοχή. Σ΄ αυτό συνετέλεσε και η εμφάνιση φιδιών κοντά στα παιδιά ίσως εξ αιτίας του γάλακτος, που ιδιαίτερα αγαπούν τα φίδια και απαλλάχτηκαν οριστικά από τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες και οι μητέρες και τα βρέφη και τα μικρότερα παιδιά, που συνόδευαν αναγκαστικά τους γονείς τους κατά την περίοδο του θερισμού
για να μεταφέρουν νερό και να τακτοποιούν τα «δρομιά» αγκαλιές από
στάχυα. Πολλά παιδιά πλήρωσαν με τη ζωή τους τη συνήθεια αυτή εξ αιτίας ηλιάσεων, κρυολογημάτων και δαγκώματα ακόμη φιδιών. Οι νεράιδες, τις περισσότερες φορές, εμφανίζονται να χορεύουν. Ο χορός και
μάλιστα ο δετός είναι η πιο προσφιλής ενασχόληση με τη συνοδεία
τραγουδιού και μουσικής. Παρουσιάζονται όμως και να πλένουν ή να
κουβαλούν νερό ή να καβουρδίζουν καφέ ή να φουρνίζουν ή να φτυαρίζουν θησαυρό γι αυτό θεωρούνται και φύλακες θησαυρών όπως και τα «στοιχειά» ή να παντρεύονται και στους γάμους τους προσκαλούν και μουσικούς θνητούς. Ακόμη παρουσιάζονται με μορφή ανεμοστρόβιλου. Τότε λέγονται «αγερικά» διότι πιστεύουν ότι όταν σε καιρό νηνεμίας ξεσπάει απότομα ανεμοστρόβιλος περνούν νεράιδες. Τότε κάμνουν τρεις φορές το σημείο του σταυρού ή αγιάζουν με αγιασμό για να διαλύσουν τη θύελλα που ξέσπασε.
Οι ώρες που κυρίως παρουσιάζονται οι νεράιδες όπως και όλα τα
πονηρά πνεύματα είναι το μεσονύκτιο και το «γάργαρο» του μεσημεριού,
αλλά και κάθε άλλη ώρα και τα πειράγματά τους βλάπτουν τους θνητούς που πρέπει να τις αποφεύγουν. Μπορούν να γίνουν επικίνδυνες και να
μεταμορφώσουν τους ανθρώπους ή να τους πάρουν τα λογικά, ακόμα και να προκαλέσουν το θάνατο. Οι νεράιδες σαν κακοποιά πνεύματα αφαιρούν τη μιλιά (φωνή). Επίσης αλλάζουν τα παιδιά, δηλ. αρπάζουν τα γερά και τα αντικαθιστούν με καχεκτικά, ασθενικά και παραμορφωμένα που ονομάζονται «γεραγιδόσποροι» ή τα «μιλιγανοπαίδια».
Αφαιρούν την όραση, άλλοτε το λογικό αυτού που τις παρατηρεί και καμία
φορά σκοτώνουν. Φοβούνται τους ιερείς και διώχνονται με τα εικονίσματα, τον αγιασμό, τα φυλαχτά, τα πατερμά (προσευχές).
Υπάρχει η συνήθεια (πρόληψη) και τώρα ακόμη να μπαίνουν τη
νύχτα σε σπίτι με λεχώνα και ο ίδιος ο σύζυγος πρέπει να αφήσει έξω από
την πόρτα τα παπούτσια του γιατί πιστεύουν ότι με αυτά μπορεί να μπει
στο σπίτι η Γαλλού και να πνίξει τη λεχώνα ή το βρέφος. Αν είναι
γυναίκα πρέπει ν αφήσει την μαντίλα της.
Οι νεραϊδόκυκλοι: Είναι τόπος γιορτής και χορού για τις νεράιδες. Αγαπούν τους χορούς και ιδιαίτερα τους κυκλικούς. Σχηματίζονται από τα ίδια τα χνάρια που αφήνουν οι νεράιδες όταν χορεύουν. Υπάρχουν κυρίως στα δάση αποτελούνται είτε από μανιτάρια ή από πιο σκούρο χορτάρι. Λέγεται πως αν κάποιος άνθρωπος βρεθεί μέσα σε ένα τέτοιο κύκλο θα ακούσει τα όμορφα τραγούδια τους και θα μαγευτεί χάνοντας την αίσθηση του χρόνου. Ακόμη σε ορισμένες περιπτώσεις το να περάσει κανείς μέσα από τους νεραϊδόκυκλους θεωρείται ότι φέρνει τύχη ενώ άλλες φορές γρουσουζιά.
Οι νεράιδες του φαραγγιού της Κρήτης Μύθος ή αλήθεια;
Νεράιδες, ονομασία που προέρχεται από τις αρχαίες Νηρηίδες, ξυπνούν τα μεσάνυχτα και κατευθύνονται προς τις πηγές. Οι λεπτές οπτασίες με τα μακριά μαλλιά πλένονται και τραγουδούν, μαγεύοντας όποιον βρίσκεται κοντά.
Χορεύουν και λικνίζουν τα αισθησιακά κορμιά τους σε ρυθμούς που επιβάλλει η νύχτα. Αλίμονο σ’ αυτόν που θα ανακαλύψει τα καλά κρυμμένα μυστικά τους: Χάνει τα λογικά του και θεωρείται νεραϊδοπαρμένος ή νυμφόληπτος.Οι νεράιδες του Καρτερού Κρήτης.
Όπου σταθούν και όπου βρεθούν, αφήνουν τα ανεξίτηλα σημάδια τους. Στο Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών, το οποίο είναι μέσα στο φαράγγι του Καρτερού Κρήτης, εδώ και χρόνια υπάρχουν ιστορίες για “νεράιδες”.
Τα μικροσκοπικά πλάσματα χρησιμοποιώντας τις μαγικές τους ικανότητες, εκπληρώνουν κάθε επιθυμία των θνητών που προσπαθούν να πιουν από το “αθάνατο” νερό τους. Λένε ότι όποιος ξεδιψάσει από το σπήλαιο αυτό, διώχνει μια για πάντα λύπες και δυσάρεστα γεγονότα!
Οι θυγατέρες του Νηρέα με ξέπλεκα μαλλιά επιλέγουν τη σκοτεινή σπηλιά της Κρήτης. Υφαίνουν το άσπρο πέπλο τους και λουσμένες από το φως της νεότητας προκαλούν κάθε στοιχείο της φύσης. Με κινήσεις αέρινες και όψη γλυκιά πασπαλίζουν το μεταφυσικό τόπο με μελωδίες ανώτερες ίσως από αυτές των Σειρήνων, αποπροσανατολίζουν τους αλαφροΐσκιωτους και τους σαββατογεννημένους. Σαν από θαύμα, εξ ουρανού δίνουν λύσεις σε προβλήματα και σκορπούν τη χαρά. Άραγε η φωνή τους να μοιάζει με αυτή των θνητών, ή μιλούν τη γλώσσα των νεράιδων, τα “γεραγιδίστικα” όπως ονομάζονται;
Τα “δάκρυα της Νεράϊδας”.
Γύρω από το Νεραϊδοσπήλαιο των Αστρακών υπάρχουν οπές και σχισμές από τις οποίες αναβλύζει το μαγεμένο ύδωρ και συνοδεύεται από ένα ελαφρύ κλάμα που εμφανίζεται μετά από έντονη βροχόπτωση.
Το ανεξήγητο φαινόμενο που συμβαίνει συχνά πυκνά σήμερα, προέρχεται από τα “Δάκρυα της Νεράιδας”. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μετά από πλημμύρες, τα νερά θολώνουν. Παρόλο που τα χρόνια κυλούν, η χημική σύσταση δεν μπορεί να αναλυθεί. Ίσως να μην επιθυμούν οι καλλονές του σπηλαίου να μάθουμε τη σύστασή τους…
Μεγάλης ηλικίας αγρότες ομολογούν πως κατάφεραν να εντοπίσουν τις Καλές Κυράδες που γελούσαν ασταμάτητα μεταξύ τους. Μιλούν για αερικά, για πλάσματα που προέρχονται από έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Οι Καλούδες, ή Ξωνέρια, ή Καλομοίρες συνομιλούν μεταξύ τους τηλεπαθητικά, γεγονός που δικαιολογεί το γεγονός ότι η περίεργη ομιλία μοιάζει με στιγμιαία ηχώ, σύμφωνα με τις μαρτυρίες.
Ουδείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά εάν πρόκειται για την αληθινή ύπαρξη των άυλων οντοτήτων που ταράζουν τα ήρεμα νερά της τοπικής κοινωνίας. Οι πιο ορθολογιστές κάνουν λόγο για ήχους που βγαίνουν από τις δεκάδες οπές του σπηλαίου και δημιουργούν την ψευδάισθηση της ομιλίας! Ωστόσο οι νεράιδες αποτελούν παράδοση για την περιοχή. Πολλοί επιλέγουν το συγκεκριμένο προορισμό για να μετατρέψουν το παιδικό όνειρο σε αληθινό: Να δουν το κόσμο των αερικών! Οι χωρικοί τον είδαν. Οι επισκέπτες όμως;