Μυστηριώδεις χαμένες Ατλαντίδες

Έχει άραγε αλλάξει τόσο πολύ ο παγκόσμιος γεωγραφικός άτλας που κομμάτια γης και ήπειροι ολόκληρες έχουν εξαφανιστεί από προσώπου γης;

Αν είναι να πιστέψουμε τις λαϊκές παραδόσεις και τους θρύλους, τότε σίγουρα ναι!

Κι αν η δική μας χαμένη Ατλαντίδα παραμένει εδώ σταθμός εξαφανισμένης έκτασης, δεν είναι στα σίγουρα η μόνη, καθώς έχει πολύ παρέα εκεί στις εσχατιές του χωροχρόνου που ενδεχομένως κρύβεται.

Άλλες εξαφανίστηκαν εξαιτίας λέει φυσικών φαινομένων, όπως το λιώσιμο των πάγων ή η κίνηση των τεκτονικών πλακών, άλλες πάλι ήταν αποτέλεσμα κακής πλοήγησης μπερδεμένων θαλασσοπόρων εκεί στην πρώιμη ναυσιπλοΐα, το γεγονός ωστόσο παραμένει: η ιστορία χαμένων πατρίδων έρχεται και επανέρχεται στα παγκόσμια χρονικά με μια εμμονή σχεδόν ψυχαναγκαστική.

Αναγκάζοντας ιστορική ανάλυση και επιστήμη να ασχοληθούν στα σοβαρά μαζί τους, παρά το γεγονός ότι ζούμε στη λεγομένη εποχή της πληροφόρησης και θα πίστευε κανείς ότι θα μπορούσαμε να διακρίνουμε πια καθαρά τον μύθο από την πραγματικότητα.

Ένα όμως είναι σίγουρο: πολλές οι μυστηριώδεις εκτάσεις που εμφανίζονται να έχουν καταποντιστεί, συντηρώντας παραδόσεις που δεν φαίνονται να ξεθωριάζουν στο φως του επιστημονικού πνεύματος και του ορθού λόγου…

Mayda

Επίσης γνωστή ως Νησί του Μαμ, η Mayda είναι ένα νησί-φάντασμα του Ατλαντικού Ωκεανού, στα ανοιχτά της νοτιοδυτικής Ιρλανδίας. Οι ναυτικοί που έζησαν στην εποχή των μεγάλων εξερευνήσεων τη θεωρούσαν εξαιρετικά επικίνδυνη γη, περικυκλωμένη από δράκους και θαλάσσια τέρατα, όπως υποδεικνύουν ναυτικοί χάρτες ήδη από το 1397 μ.Χ. Οι κίνδυνοι για όποιον κοντοζύγωνε τις ακτές του νησιού ήταν πελώριοι, γι’ αυτό και οι βρετανοί θαλασσοπόροι το απέφευγαν με κάθε κόστος. Το μυστηριώδες νησί εμφανιζόταν συχνά στους μεσαιωνικούς χάρτες της εποχής και συνέχισε να εμφανίζεται και στα κατοπινά χρόνια, πάντοτε σε σχήμα ημισελήνου. Ακόμα και σε χάρτη του 1906 σημειώθηκε για τελευταία φορά, παρά το γεγονός ότι τίποτα δεν υπάρχει στη νοτιοδυτική γωνιά της Ιρλανδίας…

Cantref Gwaelod

Σύμφωνα με τον κέλτικο θρύλο, το πανέμορφο ουαλικό βασίλειο ήταν εκεί που είναι σήμερα ο Κόλπος του Κάρντιγκαν (μεταξύ των νήσων Ramsey και Bardsey). Καθώς κειτόταν κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, ένα πελώριο ανάχωμα το προστάτευε από τα μανιασμένα νερά, μέχρι να κάνει τουλάχιστον την εμφάνισή του ένας επισκέπτης βασιλιάς και να ξελογιάσει την πανώρια κόρη που ήταν επιφορτισμένη με το κλείσιμο του αναχώματος τις νύχτες. Το ανάχωμα έμεινε λοιπόν ανοιχτό και το βασίλειο θάφτηκε κάτω από το νερό, παραμένοντας στον υγρό τάφο του μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014, όταν καταιγίδα στον Κόλπο του Κάρντιγκαν αποκάλυψε κάτω από την άμμο ένα δάσος από απολιθωμένους κορμούς και μια σειρά από αρχαίους διαδρόμους. Την ίδια στιγμή, στα ανοιχτά των ακτών εντοπίστηκε ένας σωρός από πέτρες και βράχους που θύμιζαν ερειπωμένο κτίριο. Παρά το γεγονός ότι κανείς δεν ξέρει αν είναι τα απομεινάρια του Cantref Gwaelod ή απλά προϊστορικά ερείπια, ο θρύλος του χαμένου βασιλείου αναζωπυρώθηκε…

Lyonesse

Άλλη μια χαμένη βρετανική γη, αυτή ήταν ένα νησάκι στα ανοιχτά των ακτών της Κορνουάλης. Στους θρύλους του Αρθούρου, ήταν περίφημη ως το σπίτι του Τριστάνου, αν και αργότερα απέκτησε φήμη εξαιτίας της μυστηριώδους εξαφάνισής της. Σύμφωνα με την παράδοση, η γη εξαφανίστηκε μέσα σε μια νύχτα ως τιμωρία για τα κρίματα των κατοίκων της. Μόνο ένας άντρας γλίτωσε από τον καταποντισμό του νησιού στα έγκατα της θάλασσας, ξεφεύγοντας από την πλημμύρα με τη βοήθεια του λευκού αλόγου του. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο μύθος αναφέρεται σε κάτι αγγλικά νησάκια που ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και υπήρχαν ακόμα και κατά τη ρωμαϊκή κατάκτηση της Βρετανίας, αν και αργότερα καταποντίστηκαν από την άνοδο της στάθμης των νερών εξαιτίας της τήξης των πάγων. Καταδυτικές αποστολές έχουν αποκαλύψει αρκετά απομεινάρια αρχαίων οικισμών και καταβυθισμένων νήσων στην ευρύτερη περιοχή…

Mu

Πολύ μεγαλύτερη από νησί, η Mu ήταν μια ολόκληρη ήπειρος που βυθίστηκε στο μέσο του Ειρηνικού Ωκεανού. Η τεράστια έκταση υποτίθεται ότι κατοικούταν από έναν πανάρχαιο πολιτισμό που διασκορπίστηκε στην Ευρασία, τη Βόρεια Αφρική και την αμερικανική ήπειρο. Αυτό εξηγεί -ισχυρίζονται οι υποστηρικτές της θεωρίας- το πώς πανάρχαιοι πολιτισμοί όπως οι Αιγύπτιοι, οι Ιάπωνες και οι Μάγια εξελίχθηκαν τόσο. Η επιστήμη φαίνεται ωστόσο να έχει αντίθετη γνώμη, καθώς η εξαφάνιση μιας ολόκληρης ηπείρου χωρίς να έχει αφήσει ίχνη μόνο συχνό φαινόμενο δεν είναι. Αν και υποβρύχια μυστήρια και ανωμαλίες του βυθού συντηρούν ακόμα τον μύθο της χαμένης ηπείρου. Ορόσημο εδώ είναι το λεγόμενο Μνημείο Yonaguni, τα απομεινάρια αυτού που φαίνεται δηλαδή να είναι ένας πανάρχαιος ναός στον πυθμένα των γιαπωνέζικων νήσων Yaeyama, για το οποίο οι σκεπτικιστές διατείνονται ότι πρόκειται για φυσικούς σχηματισμούς και οι πιστοί της θεωρίας το παραθέτουν ως αποστομωτική απόδειξη για την ύπαρξη της Mu. Φαίνεται ότι η ερμηνεία του υποθαλάσσιου γρίφου είναι και πάλι θέμα γούστου…

Kumari Kandam

Ο προφορικός θρύλος της φυλής των Ταμίλ της ινδικής χερσονήσου θέλει το Kumari Kandam να είναι το λίκνο του πολιτισμού τους. Το βασίλειο απλωνόταν στον Ινδικό Ωκεανό και συνέδεε τη Μαδαγασκάρη, την Ινδία, τη Σρι Λάνκα και την Αυστραλία. Ήταν ένας ακμαίος και ειρηνικός πολιτισμός, μέσα στον οποίο άνθησαν η ποίηση και τα γράμματα, αν και σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ο πολιτισμός χάθηκε πέφτοντας θύμα του «kadatkol», που στην πανάρχαια γλώσσα των Ταμίλ σημαίνει «η θάλασσα καταβροχθίζει τη στεριά». Στη γραμματεία μάλιστα της φυλής συναντάμε μακροσκελή ποιήματα που απεικονίζουν το πώς χάθηκαν βουνά και πολιτισμοί από τα μανιασμένα νερά, αν και κανείς δεν ξέρει αν αναφέρονται σε νησάκια που καταποντίστηκαν απλώς κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ή σε ολόκληρη ήπειρο που χάθηκε μια για πάντα στον υγρό της τάφο.

Mauritia

Φαίνεται ότι μια ολόκληρη καταβυθισμένη ήπειρος που συνέδεε άλλοτε Ινδία και Μαδαγασκάρη δεν είναι εντελώς απίθανη, καθώς το 2013 εξερευνητική ομάδα φάνηκε να βρίσκει σχετικά ευρήματα στα ανοιχτά του Μαυρίκιου. Η μικροήπειρος -όπως τη λένε λόγω του μεγέθους της- Mauritia πιστεύεται ότι ήταν κάποτε τμήμα της χερσαίας έκτασης που συνέδεε Ινδία, Μαδαγασκάρη, Αυστραλία και Ανταρκτική και πλέον κείται στα βάθη των ωκεανών θαμμένη κάτω από μάζες ηφαιστειακής δράσης. Η διαφορά της χαμένης ηπείρου Mauritia από μυθικά ανάλογα όπως η Ατλαντίδα ή η Kumari Kandam εδράζεται στο ότι αυτή η υπόθεση συγκεντρώνει επιστημονικά ερείσματα, κάνοντας αρκετές θεωρίες να μιλούν να καταποντισμό της μικροηπείρου εξαιτίας της κίνησης των τεκτονικών πλακών που κατέληξαν στον κατακερματισμό των υπερηπείρων πριν από 85 εκατ. χρόνια…

Hy-Brasil

Άλλο ένα νησάκι που εμφανιζόταν στα ανοιχτά των ακτών της Ιρλανδίας κατά τη διάρκεια της εποχής των μεγάλων ανακαλύψεων. Δεν πρέπει ωστόσο να το συγχέουμε με το νησί της Mayda, καθώς αυτό έχει το δικό του σχήμα και είναι κυκλικό. Για αιώνες, οι ναυτικοί της περιοχής επέστρεφαν σπίτια τους διηγούμενοι ιστορίες για τα μυστηριώδη εδάφη της Hy-Brasil, που ξεπρόβαλαν μέσα από την ομίχλη και φιλοξενούσαν ειρηνικούς πολιτισμούς που υποδέχονταν τους απρόσκλητους επισκέπτες πάντα με δώρα, ασήμια και χρυσάφια. Μετά τον 19ο αιώνα όμως η Hy-Brasil εξαφανίζεται μαγικά από τους επίσημους χάρτες του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς το γεωγραφικό της στίγμα δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί. Παρά το γεγονός ότι το νησάκι ενδέχεται να είχε σχέση με τον σχεδόν προϊστορικό ιρλανδικό μύθο του Bresal, ενός μυστηριώδους νησιού γεμάτο νεράιδες και βασιλιάδες που εμφανιζόταν μια φορά κάθε 7 χρόνια, έχουν ήδη ανακαλυφθεί υποθαλάσσια νησάκια στα ανοιχτά της Ιρλανδίας, αν και η ανάλυση αποδεικνύει ότι πρέπει να είχαν βυθιστεί πριν από την εποχή του ανθρώπου. Όσοι πιστεύουν στον θρύλο όμως αντιγυρνούν ότι με βάση τα ευρήματα, δεν θα ήταν απίθανο οι αρχαίοι ναυτικοί να έχουν σκοντάψει πράγματι πάνω σε ένα τέτοιο νησί…

Θούλη

Την ύπαρξη του μυστηριώδους τόπου του Βορρά που ονομάστηκε από τον ίδιο Θούλη την πληροφορούμαστε από τον αρχαίο έλληνα έμπορο και εξερευνητή του 4ου αιώνα π.Χ. Πυθέα (Πυθεύς ο Μασσαλιώτης), ο οποίος περιέγραψε στο ταξίδι του στα βόρεια της Μεγάλης Βρετανίας έναν παγωμένο και ομιχλώδη τόπο στα βόρεια της Κορνουάλης. Στο σύγγραμμά του «Γης περίοδος ή τα περί του Ωκεανού» ισχυρίζεται ότι έφτασε στις εσχατιές του Βορρά, όπου αντίκρισε τη Θούλη, στην οποία πολλοί αναλυτές αναγνωρίζουν την Ισλανδία. Οι αναφορές στο μυθικό νησί συνεχίζονται κατόπιν και συναντώνται ακόμα και στον Βιργίλιο, αν και ο Στράβων αμφιβάλει πολύ για το περίφημο ταξίδι. Παρά ταύτα, η Θούλη απέκτησε τη δική της ζωή αναγκάζοντας μέχρι και τον Κολόμβο να ισχυριστεί ότι τη συνάντησε κατά τον πηγαιμό του στον Νέο Κόσμο. Οι αναφορές του Πυθέα, αν είναι αληθινές, υποδεικνύουν ότι πρέπει να έβλεπε τη Σκανδιναβία ή την Ισλανδία, ενώ δεν αποκλείεται να επρόκειτο ακόμα και για τη Σκοτία…

Iram

Άλλη μια μοναδική χαμένη γη, αυτή δεν πνίγηκε στα νερά αλλά στην καυτή άμμο της ερήμου. Αναφέρεται για πρώτη φορά στο Κοράνι και σύμφωνα με το ιερό κείμενο του Ισλάμ, ήταν ένα κραταιό βασίλειο στην αραβική χερσόνησο ο βασιλιάς του οποίου θέλησε να το μετατρέψει στον πιο μεγαλοπρεπή πολιτισμό που θα έβλεπε ποτέ ο κόσμος. Η ματαιοδοξία του όμως έφερε τη μήνη του Αλλάχ, ο οποίος έστειλε τιμωρία με τη μορφή αμμοθύελλας. Για αιώνες, οι ακαδημαϊκοί αναλυτές πίστευαν ότι επρόκειτο απλώς για θρύλο, αν και αρχαιολογική ανασκαφή αποκάλυψε το 1992 στο Ομάν τα απομεινάρια μιας αρχαίας πόλης θαμμένης κάτω από τόνους άμμου. Τεχνουργήματα που ανασύρθηκαν χρονολογήθηκαν από το 2000 π.Χ., την ίδια ώρα που το μοτίβο της καταστροφής της τεράστιας πόλης υποδεικνύει ότι πιθανότατα έπεσε θύμα κατακλυσμιαίας αμμοθύελλας, κάτι που έφερε στο Iram τον τίτλο της «Ατλαντίδας της Άμμου»…

Shambhala

Τη Shambhala την πρωτοσυναντάμε στο περίφημο ινδουιστικό ποίημα Μαχαμπαράτα και αργότερα σε πολλά ιερά κείμενα των βουδιστών. Και στις δύο παραδόσεις, το κρυμμένο βασίλειο είναι μια πανέμορφη και ειρηνική κοιλάδα οι πάνσοφοι κάτοικοι της οποίας ζούσαν χιλιάδες χρόνια χωρίς να αρρωσταίνουν ή να γεράζουν. Η Shambala έγινε γνωστή στον δυτικό κόσμο το 1933, από το μυθιστόρημα του James Hilton «Lost Horizon», στο οποίο περιγράφεται ο επίγειος παράδεισος Shangri-La που βασίζεται στον μύθο της Shambala. Την ώρα που οι πιστοί την πίστευαν αληθινό μέρος και οι επιστήμονες αμφέβαλλαν πολύ γι’ αυτό, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το 2007 στο Νεπάλ μια σειρά από σπήλαια και κοιλάδες που περιείχαν έναν ολόκληρο θησαυρό από αρχαία κείμενα και κειμήλια, που χρονολογούνται πριν από τη μεταστροφή των Θιβετιανών στον βουδισμό. Η ιερή γη των βουδιστών στην κεντρική Ασία ενδέχεται λοιπόν να μην είναι εντελώς μύθος.

Πηγή