Οι ανισότητες κλονίζουν τη συνοχή του κόσμου

Η κρίση του διεθνούς συστήματος της παγκοσμιοποίησης είναι ακόμη στην αρχή – Οι κοινωνίες 50% -50% δεν στέκουν, δεν είναι υπερασπίσιμες – Χωρίς μια μεγάλη αλλαγή, χωρίς ουμανιστική στροφή ο κόσμος κινδυνεύει να ανατιναχθεί

Μέχρι το 1989 ο κόσμος οριζόταν από την ισορροπία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Μπορεί να χαρακτηριζόταν από τους περισσότερους ως ισορροπία τρόμου, με ζώνες και σφαίρες επιρροής, με καταδυναστεύσεις, ανελευθερία και εμπόδια, οικονομικά και άλλα, ωστόσο οδήγησε τον κόσμο σχεδόν μισό αιώνα.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού εκείνη η ισορροπία χάθηκε και ο κόσμος εισήλθε αυτόματα στην εποχή της παντοκρατορίας των ΗΠΑ.

Οι Αμερικανοί κυρίαρχοι και μόνοι προχώρησαν χωρίς ενδοιασμούς στην οικοδόμηση μιας νέας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής σύμφωνα με τις φιλελεύθερες ιδέες και αντιλήψεις τους, οι οποίες βεβαίως εξυπηρετούσαν τα συμφέροντά τους.Το δόγμα της παγκοσμιοποίησης που οι Αμερικανοί υιοθέτησαν και επέβαλαν στον κόσμο, στηρίχθηκε στην ελευθερία της κίνησης αγαθών, κεφαλαίων και προσώπων.

Το φιλελεύθερο τρίπτυχο φάνταζε γοητευτικό, προσέφερε παράθυρο ευκαιρίας στους φτωχότερους και τους αποκλεισμένους και καλλιεργούσε σχεδόν σε όλους προσδοκίες συμμετοχής σε ένα νέο πιο ανοιχτό, πιο δημιουργικό, πιο πλούσιο και πιο ελεύθερο κόσμο. Οι περισσότεροι λαοί γοητεύθηκαν από την απελευθέρωση της κίνησης προσώπων και εμπορευμάτων, αλλά υποτίμησαν την απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων. Στην πάροδο των χρόνων το φιλελεύθερο τρίπτυχο υποχώρησε και επιπλέον συνοδεύθηκε από στρατιωτικές επεμβάσεις οι οποίες to αλλοίωσαν.

Η ελεύθερη κίνηση προσώπων και εμπορευμάτων υπονομεύθηκαν, αλλά η κίνηση κεφαλαίων γιγαντώθηκε,έλαβε πρωτοφανείς διαστάσεις, προσφέροντας απίστευτες δυνατότητες σε πολυεθνικά σχήματα, παραγωγικά, τραπεζικά και κερδοσκοπικά.

Συνδυαζόμενη μάλιστα με τις εντυπωσιακές τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των επικοινωνιών μετέφερε ένα κύμα ενιαίας και ομογενοποιημένης κουλτούρας σε ολόκληρο τον κόσμο, η οποία τείνει να υποκαταστήσει εθνικές κουλτούρες, ήθη, παραδόσεις και καταφυγές που συγκρατούσαν τις κοινωνίες και έδιναν στους ανθρώπους υπόσταση.

Εικοσιπέντε χρόνια μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού 100 πολυεθνικές εταιρίες κατέχουν σχεδόν το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ, οι ανισότητες δεν έχουν προηγούμενο στην ιστορία του πλανήτη, η συγκεντρωμένη ισχύς σε ορισμένες χώρες είναι προκλητικά μεγάλη, ενώ στον αντίποδα τεράστιες σε έκταση και πληθυσμό περιοχές του πλανήτη μένουν βυθισμένες σε πηγάδι φτώχειας και ανυποληψίας.

Το δυστύχημα είναι ότι και στις προηγμένες χώρες διακρίνονται διά γυμνού οφθαλμού ανισότητες αντίστοιχης έντασης και βάθους.

Πράγμα που δημιουργεί πλέον κοινωνίες 50% – 50% και ”κενούς” ανθρώπους, που μόλις βγουν από τον κύκλο της εργασιακής ασφάλειας καταρρέουν από το φόβο και είτε καταλήγουν στα ψυχιατρεία, είτε καταφεύγουν σε σχήματα εθνικιστικά, φασιστικά ή αναζητούν σωτηρία σε απόκοσμες θεολογικές ζώνες άλλων εποχών.

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής, οι φρικαλεότητες που διαπράττονται εκεί είναι ενδεικτικές της παράνοιας στην οποία έχει περιέλθει ο νέος κόσμος.

Αλλά κι οι αποσχιστικές τάσεις είναι απότοκος των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης. Η διεκδικούμενη ανεξαρτησία από τους Σκωτσέζους δεν έχει μόνο υπόβαθρο οικονομικό, αλλά και πολιτισμικό.

Αν μάλιστα επικρατήσει το ”ναι” στην ανεξαρτησία, θα ακολουθήσουν περιπλοκές άπειρες και ο κόσμος θα εισέλθει σε άλλη φάση.

Η χθεσινή διαδήλωση στην Βαρκελώνη με συμμετοχή 1.800.000 Καταλανών είναι ενδεικτική των αποσχιστικών τάσεων που θα επικρατήσουν και πιθανώς να παρασύρουν τη Φλάνδρα, το Ποδεμόντιο και ένας Θεός ξέρει πόσες άλλες περιοχές στην Ευρώπη κι αλλού.

Στην περίπτωση επικράτησης των αποσχιστικών η Βρετανία θα κλονισθεί, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρεθεί σε θέση δυσχερή καθώς πολλές χώρες θα θέσουν veto σε ενδεχόμενο αίτημα ένταξης από την ανεξάρτητη Σκώτια,ακριβώς για να αποτρέψουν αντίστοιχες τάσεις και όλο το οικοδόμημα θα κινδυνεύσει με κατάρρευση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι η κρίση μόλις τώρα αρχίζει και πως οι μέχρι τώρα προσπάθειες διάσωσης δεν ήταν παρά πυροσβεστικές μιας εκτεταμένης πυρκαγιάς που δεν έχει τέλος.

Θα έλεγε κανείς ότι ο κόσμος δεν κρατιέται, δεν ελέγχεται χωρίς μια πνευματική και ουμανιστική στροφή, χωρίς μια μεγάλη οικονομική και κοινωνική αλλαγή που θα ανταμείβει καλύτερα την εργασία, θα διαμοιράζει πιο ισόρροπα τον πλούτο και θα κάμπτει τις ανισότητες.

Από αυτή την άποψη ο κ. Τσίπρας είχε δίκιο όταν στο Κομό της Ιταλίας τα έβαλε με τον εκπεσόντα Μανουέλ Μπαρόζο και τους άλλους θλιβερούς διαχειριστές της ευρωπαϊκής κρίσης.

Όπως και να το δει κανείς, απ’ όποια σκοπιά κι αν το κοιτάξει το παρόν διεθνές οικονομικό μοντέλο, όπως κι αυτό της πολιτικής ισχύος και επιρροής που το συνοδεύει, έχει εξαντλήσει δυνάμεις και δυνατότητες.

Από εδώ και πέρα μόνο ανισορροπίες και εκρήξεις θα αποδίδει, τη Δημοκρατία θα κλονίζει και τις ζωές των ανθρώπων θα εξαντλεί.