Λήμμα:
Η φράση «προπατορικό αμάρτημα» δεν αναφέρεται πουθενά στην Παλαιά Διαθήκη.
Η λέξη Εδέμ αναφέρεται μόνο στην πρωταρχική μορφή της Παλαιάς Διαθήκης.
Η λέξη pardez (παράδεισος) είναι περσικής καταγωγής και την συναντάμε πρώτη φορά στην ζενθική γλώσσα, δηλαδή, στην αρχαία περσική. Σημαίνει περίκλειστος κήπος, δηλαδή ο κήπος που περιβάλλεται από τείχους ή κιγκλιδώματα. Αυτή είναι η λέξη που οι Εβδομήκοντα επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν στην μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης, κατά την ελληνιστική περίοδο. Ο Ιησούς αναφέρει τον Παράδεισο ως τόπο αιώνιας μακαριότητας (Λουκάς, κγ-43) ενώ ο Απόστολος Παύλος ως τον Κήπο των Εκλεκτών από όπου οι εισερχόμενοι ατενίζουν τον Θεό (Α’ Κορινθίους, ιγ 9-12). Ο Φίλων τον τοποθετεί στον Κόσμο των Ιδεών.
Εδέμ (Εδίν) στην σουμεριακή γλώσσα σημαίνει τρυφή δηλώνοντας αμφίσημα την επιδίωξη της ηδονής αλλά και τον γόνιμο αγρό. Στην συριακή γλώσσα σημαίνει στέπα ή χέρσο πεδίο (Εδινού). Για τους Σουμέριους, ο παράδεισος λεγόταν Τιλμούν και διέφερε από την Εδίν, ως μια περιοχή όπου «όλα ήταν αγνά, καθαρά και φωτεινά». Γεωγραφικώς, η Εδέμ της Παλαιάς Διαθήκης ορίζεται από τους ποταμούς Φίσων (ίσως ο Ινδός ποταμός), Γίχων που διαπερνούσε όλη την περιοχή Χους (ίσως ο Γάγγης), Ευφράτη, Τίγρη και από το Νείλο.
Στην εβραϊκή θρησκεία, η έννοια του Παραδείσου αλλά και της Κόλασης αντικαθίστανται από την Σεόλ, την κατοικία των ψυχών μετά θάνατον. Οι δίκαιοι ανταμείβονται στην Γκαν Έντεν ενώ οι άδικοι τιμωρούνται στην Γκεϊνόμ έως ότου να μετανοήσουν.
Στον ινδουιστικό Παράδεισο Σβάργκα, φύονται δένδρα που εκπληρώνουν επιθυμίες, τα λεγόμενα Καλπαβρίκσα.
Νύχτα στον Κήπο της Εδέμ
Να υπογραμμίσουμε εδώ πως στην εβραϊκή γλώσσα μία από τις ερμηνείες που μπορεί να πάρει η λέξη Σατάν είναι «ο κατά φύσιν εχθρός». Η πρόταση του Διαβόλου στην Εύα δεν είναι απλώς μια πνευματική πρόκληση αλλά μια πρόκληση που σκοπεύει να γίνει φυσική δυνατότητα, απευθύνεται στο ασθενές σώμα κι όχι στην δύναμη του πνεύματος. Αν το θέσουμε διαφορετικά, ο Διάβολος έθεσε στην Εύα ένα πρακτικό ζήτημα που ως γυναικά μπορούσε να αντιμετωπίσει πιο εύκολα κι επίσης πρακτικά σε σχέση με τον ηθικό διχασμό που δημιουργούσε, σε αντίθεση με τον Αδάμ. Ο Διάβολος επέλεξε προσεκτικά με ποιον από τους δύο θα συνδιαλεγόταν, όπως επέλεξε και την Ώρα. Την πλησίασε μεταμορφωμένος σε φίδι, την πλησίασε ερχόμενος από την πίσω μεριά της (“ενώπιος ενωπίω” βρέθηκε μόνο ο Μωυσής με τον Θεό), την πλησίασε ενώ στον Κήπο της Εδέμ ήταννύχτα˙ ο Αδάμ απουσίαζε ή εξακολουθούσε να βρίσκεται εν υπνώσει. Θυμίζουμε ότι ο Αδάμ ζήτησε από τον Δημιουργό ένα πλάσμα ως σύντροφο επειδή ένιωθε μοναξιά. Ο Δημιουργός τον κοίμισε κι από την πλευρά του έπλασε την Εύα. Δεν γνωρίζουμε αν ο Αδάμ -όταν ο Όφις την πλησίασε- βρισκόταν ακόμη σε κατάσταση ύπνου καθότι στο κεφάλαιο της Γένεσης παραμένει ασαφές κατά την ροή της εξιστόρησης. Όπως κι αν έχει, ο Λόγος δεν μπορούσε να επέμβει. Επικρατούσε το σκοτάδι. Η ωμή διαβολή του Όφεως ήταν να την επηρεάσει ώστε να αναρωτηθεί τι απαγορευόταν να φάνε και για ποιο λόγο. Η Εύα του εξήγησε πως μπορούν να φάνε από όλους τους καρπούς πλην αυτού από το Δέντρο που βρίσκεται στο κέντρο του Παραδείσου διότι αν φάνε θα πεθάνουν. Ο Διάβολος λύνει τον προβληματισμό της κι εξαφανίζει την φοβία της, διαβεβαιώνοντας την ότι δεν θα πεθάνουν αλλά θα ανοίξουν τα μάτια τους (Σοφία) και θα γνωρίσουν το «καλό» και το «πονηρό». Ο πειρασμός ήταν η ισοθεϊα και η ευκαιρία της αυτοθέωσης. Την παρότρυνε δηλαδή να διαπράξει το δικό του αμάρτημα και να τον ακολουθήσει.
Νύχτα στον Κήπο της Γεσθημανής
(Κατά Ματθαίον: 26, 36-46, Κατά Μάρκον:14,32-42, Κατά Λουκάν:22,39-46)
Ανάμεσα στον Όφιν και την Εύα εδραιώθηκε αγεφύρωτη έχθρα∙ η Εύα θα φέρει την οδύνη της ευθύνης της για τον κατακερματισμό της ανθρώπινης φύσης αποτελώντας πλέον την πηγή της θνητής ζωής εφόσον έπαψε να είναι πρόσωπο. Η έχθρα μεταξύ τους θα κορυφωθεί όταν ο Ιησούς ως απόγονος της θα συντρίψει τον εχθρό της.
Να θυμίσουμε τον διάλογο της Κασσιανής με τον αυτοκράτορα Θεόφιλο: «Εκ γυναικός τα χείρω» της είπε υπαινισσόμενος την αμαρτία της Εύας κι εκείνη του απάντησε «κι εκ γυναικός τα κρείττω» αφού ο Σωτήρας μας γεννήθηκε από γυναίκα, την Μαρία.
ΣΟΦΙΑ ΕΧΜΩΘ
«Κύριε˙ πάντα εν Σοφία εποίησας»
Ψαλμοί του Δαυίδ, 103, στίχος 24.
Ο Θεός έχει και μια θηλυκή πλευρά, με την οποία έφτιαξε-ποίησε τον κόσμο. Την Σοφία. Η βρώση του καρπού από το Δέντρο της Γνώσης διάνοιξε τους οφθαλμούς των πρωτόπλαστων κι απέκτησαν θεία γνώση, είδαν την Σοφία με την οποία ο Δημιουργός έκτισε το άυλο φως, μετατρέποντας το σε ζωή και ύλη. Η λέξη Σοφία στην εβραϊκή γλώσσα είναι πολυσήμαντη, όπως άλλωστε οι περισσότερες λέξεις της. Σημαίνει ταυτοχρόνως χειρωνακτική επιτηδειότητα, πανουργία, δολιότητα και μαγική τέχνη κάτι που προσιδιάζει στην ιδέα του κακόβουλου Δημιουργού, όπως εξηγήθηκε στο δεύτερο μέρος των Εξορκισμών. Η σοφία γενικότερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί λόγω της δύναμης της και για καλό αλλά και για κακό σκοπό, οπότε –αν και παράξενο για την θρησκεία που αναζητά ανέκαθεν τον απόκρυφο νόημα των πάντων- οι εβραίοι προφήτες την απορρίπτουν. Σύμφωνα με την ισραηλιτική φιλοσοφία, την αληθινή σοφία κατέχει μόνο ο Θεός, ως ο μοναδικός σοφός. Ο άνθρωπος μπορεί μόνο να δει και να βιώσει την άμετρη σοφία με την οποία ο θεός έπλασε τον κόσμο αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει δικαίωμα ούτε την δυνατότητα να την εξιχνιάσει (Ιώβ 28[38-39],Σοφία Σειράχ 1[1-10],16 [1-22, 24 εξ,],24 [9], 39 [16εξ], 42 [15-43,33]).
Στον πρόλογο των Παροιμιών, η Σοφία παρουσιάζεται ως το πρόσωπο που δημιούργησε ο Θεός πριν από τον κόσμο, μετέχει στην Δημιουργία και τελικά, έρχεται στην Γη έχοντας ως αποστολή να αποκαλύψει στους ανθρώπους την Θεία Βούληση. Στις Εκκλήσεις έχει φωνή και κραυγάζει προσπαθώντας να νουθετήσει τους αμαρτωλούς. (Παροιμίες 1[20-33], 8 [1-9,22-25, 26-31, 32-36], 18). Στον Ιώβ, επίσης συμβαίνει το ίδιο˙ μάλιστα, μόνο ο Θεός γνωρίζει που κρύβεται η Σοφία διότι αποτελεί την πνοή και την αντανάκλαση της λάμψης Του και του αιώνιου Φωτός (Σοφία Σολομώντος 7,22-8,1). Στο βιβλίο της Σοφίας του Σολομώντος είναι γραμμένο: «Μαζί Σου είναι η Σοφία που γνωρίζει τα έργα σου διότι αυτή ήταν παρούσα όταν δημιουργούσες τον Κόσμο»(9, 9). Στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, η ανθρώπινη διάσταση του Ιησού περιγράφεται ακριβώς έτσι, δηλαδή ως ο έχων τα χαρακτηριστικά της Σοφίας και στην Αποκάλυψη ως ο Λόγος του Θεού. Ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη Προς Κορινθίους επιστολή (1,24) τον ονομάζει δε «θεού Σοφία».
Στην γνωστική παράδοση, η Σοφία προσωποποιείται ως γυναικεία φιγούρα παίζοντας σπουδαίο ρόλο κυρίως στα σηθιανά κείμενα. Ο γιος της Σοφίας είναι ο Δημιουργός που αποκαλείται Σάκλας (ανόητος) ή Γιαλνταμπαώθ (τέκνο του χάους). Ο Δημιουργός γεννήθηκε χωρίς την συγκατάθεση του Θεού –πιο συγκεκριμένα, η μητέρα του τον συνέλαβε χωρίς άνδρα- και γι’ αυτό το λόγο ήταν ατελής και δύσμορφος. Η Σοφία πέρασε στο γιό της ένα μέρος του θεϊκού πνεύματος που την διακατείχε. Στο Απόκρυφο βιβλίο του Ιωάννη, εξιστορείται η Πτώση της Σοφίας από τον Παράδεισο όταν ξεγέλασε τον γιο της Γιαλνταμπαώθ ώστε να εμφυσήσει θείο φως και πνεύμα στον Αδάμ και να τον βγάλει από τον αιώνιο ύπνο. Ο Αδάμ έγινε, αμέσως, ο ευφυέστερος όλων των δυνάμεων. Έγινε πιο έξυπνος από τον Δημιουργό του. Οι δυνάμεις ζήλεψαν και τον εκδίωξαν από τον Ανώτερο Κόσμο μαζί με την μητέρα του που πλέον υποβιβάστηκε κι από Σοφία Εχαμώθ ονομάστηκε Σοφία Εχμώθ. Το εκπεσμένο της όνομα σημαίνει Σοφία Θανάτου. Η επιλογή κι η ανυποταξία της δημιούργησε την Ανεπάρκεια των Αιώνων (Επιστολή του Αποστόλου Πέτρου στον Φίλιππο). Στο Ευαγγέλιο του Ιούδα, ο Δημιουργός αναφέρεται ως ένας «αιμοδιψής αντάρτης» (CodexTchacos).
Έσπερος
«Και εγένετο εσπέρα, και εγένετο πρωί, ημέραν μία»
(Γένεσις: 1,5)
Η κοσμική εμπειρία του Χρόνου διαφέρει από μία λειτουργική ημέρα που εις ανάμνηση της βιβλικής ημέρας της Δημιουργίας, ξεκινάει με τον Εσπερινό. Η Εσπέρα αποτελεί τον Καιρό της εποχής μας, μετά την Πτώση. Ο χρόνος γίνεται αντιληπτός και πραγματικός με το σημάδι του τέλους, όχι με την αρχή. Ο Θεός αφού είχε τελειώσει το έργο της κάθε ημέρας αναγνώριζε πως αυτό που είχε δημιουργήσει ήταν καλό. Η Εκκλησία καθαγιάζει με την λειτουργία του Εσπερινού, τον Καιρό της επόμενης ημέρας. Ο Πρώτος Άνθρωπος άνοιξε τους οφθαλμούς του, το πρώτο εκείνο βράδυ, αντίκρισε την Δημιουργία, ευχαρίστησε τον Θεό κι απόκτησε επίγνωση του εαυτού του, την οποία έχασε διαπράττοντας το ατόπημα της βρώσης του απαγορευμένου καρπού με συνέπεια να ανακαλύψει την αποτυχία και την σκοτεινιά του Κόσμου και να εγκολπωθεί στην ψυχή του την Αμαρτία. Η πιο συγκλονιστική στιγμή της εκδίωξης και της Πτώσης των πρωτόπλαστων είναι η εικόνα του Αδάμ που καθισμένος έξω από τον Παράδεισο κλαίει μέσα στη νύχτα. «Εκάθισεν Αδάμ απέναντι του Παραδείσου και την ιδίαν γυμνώσιν θρήνων οδύρετο». Μιμούμενος την στιγμή, ο ιερουργός σβήνει τα φώτα του ναού, βγάζει τα άμφια του και κλείνει την Ωραία Πύλη του Ιερού. Η θεία λειτουργία του εσπερινού ξεκινά, λοιπόν, όχι με την Δημιουργία αλλά με την Πτώση. Ο Εσπερινός είναι η ευχαριστία του ανθρώπου για την δεύτερη ευκαιρία που του δόθηκε μέσα από τον ερχομό του Ιησού. Ο Ένας, ο νέος Αδάμ, φέρνει ξανά νόημα στον Κόσμο, μέσα από το σκοτάδι. Η Αμαρτία και ο Θάνατος βρίσκονται στην δύση τους, στο βράδιασμα τους, οπότε έχει αναγνωριστεί ήδη, η Ανέσπερη Ημέρα. Το έργο του Χριστού ήταν να φέρει το πλήρωμα του χρόνου, κάνοντας την Αιώνια Ζωή να είναι το κρυμμένο νόημα του Καιρού και κατέστησε ως σκοπό της επίγειας ζωής Του στον πεσμένο κόσμο, την ανακάλυψη του μυστηρίου του ερχόμενου Κόσμου.
Οι πρωτόπλαστοι μπορεί να μην κατόρθωσαν να φάνε τότε, στην αρχή των Πάντων, από τον Δέντρο της Ζωής αλλά η επιστήμη είναι πολύ κοντά τώρα, στο να ανακαλύψει το μυστικό της ζωής στα κύτταρα των ανθρώπων. Υπάρχουν αιωνόβια φυτά, αιωνόβια ζώα οπότε γιατί όχι και ο άνθρωπος; Τα ιερατεία όλων των μορφών θα χάσουν την χρησιμότητα τους όταν ο άνθρωπος γίνει αθάνατος αποδεσμευμένος από την υποτιθέμενη μυστική γνώση της σοφίας και της αθανασίας που προσπάθησαν να του αποκρύψουν ανά τους αιώνες των αιώνων. Labels Μυστήρια Loading… Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση Article Source – ksipnistere.com