Παίρνουμε ή χάνουμε κιλά με τη νηστεία;

Η Σαρακοστή αποτελεί μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από ένα διαιτολόγιο στηριγμένο σε φυτικές τροφές, όσπρια, καρπούς και θαλασσινά…

Πολλές είναι οι μελέτες που υποστηρίζουν… τις ευεργετικές επιπτώσεις της νηστείας, της «εκούσιας ή ακούσιας δηλαδή αποχής, από κάθε τροφή», στην υγεία.

Το οφέλη της νηστείας

Είναι αποδεδειγμένο πως συντελεί στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης, ίσως και των τριγλυκεριδίων, αλλά ακόμα και στη μείωση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου, που υποστηρίζουν τη διατροφή αυτή, όχι μόνο για θρησκευτικούς λόγους. Και είναι ίσως λογικό αφού για πάνω από 40 ημέρες τρόφιμα όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, το τυρί και τα αυγά απομακρύνονται από την καθημερινήν διατροφή, και τη θέση τους καταλαμβάνουν τα λαχανικά, τα όσπρια, τα θαλασσινά, αλλά και παραδοσιακά εδέσματα όπως το ταχίνι και ο χαλβάς.

Η νηστεία αποτελεί ένα τρόπο διατροφής, απαλλαγμένο από υψηλά κεκορεσμένα λίπη, υψηλό σε μονοακόρεστα λιπαρά (ελιές και λάδι ελιάς) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (θαλασσινά, ξηροί καρποί). Επίσης, είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνες, που όλα μαζί θωρακίζουν το σώμα μας ενάντια σε παθήσεις όπως η στεφανιαία νόσος. Η διατροφή κατά τη διάρκεια της νηστείας μπορεί να μειώσει την κακή χοληστερόλη, έως και 20%, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης. Επίσης, επειδή είναι πλούσια σε κάλιο και ιχνοστοιχεία, και φτωχή σε ζωικά προϊόντα, μπορεί να ρυθμίσει την αρτηριακή πίεση, αρκεί να προσέξουμε ιδιαίτερα πηγές διατροφής που είναι πλούσιες στο αλάτι π.χ. θαλασσινά, ταραμάς, ελιές κ.ά..

Παίρνουμε ή χάνουμε κιλά με τη νηστεία;

Το Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, έχει παρουσιάσει πολλές μελέτες που έδειξαν ότι όσοι ακολουθούν νηστεία, σύμφωνα με την Εκκλησία (δηλαδή τις μισές μέρες του χρόνου) έχουν μειωμένη χοληστερόλη, λιγότερο σωματικό βάρος και μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν τη νηστεία;

Απαιτείται προσοχή, όταν μιλούμε για άτομα μικρής ηλικίας, σε ανάπτυξη, γυναίκες σε εγκυμοσύνη ή άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες ή συγκεκριμένες παθήσεις (π.χ. άτομα με διαβήτη ή νεφρική ανεπάρκεια). Δε θα πρέπει να παραβλέπουμε ότι είναι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά και άμυλο, που μπορεί να μας φορτώσει με λιπαρά ζάκχαρα και αρκετές θερμίδες. Κρύβει επίσης κινδύνους πέρα από τα επίπεδα γλυκόζης, για το ουρικό και τα τριγλυκερίδια.

Για να δούμε κάποια χαρακτηριστικά τρόφιμα:

Όσπρια: τα όσπρια είναι ίσως τα πιο παραδοσιακά τρόφιμα της νηστείας. Αποτελούν ένα καλό, όχι τέλειο, υποκατάστατο για το κρέας που αποφεύγουμε, ενώ προσφέρουν και πολλά θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες. Οι πρωτεΐνες τους είναι χαμηλής βιολογικής αξίας, ενώ μας προσφέρουν πολλές βιταμίνες (π.χ. θειαμίνη που μας παρέχει ενέργεια, συμβάλει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και είναι σημαντική για τη λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων) και αντιοξειδωτικά. Πιο συγκεκριμένα, τα όσπρια περιέχουν επίσης ενώσεις γνωστές ως φλαβονοειδή, που είναι αντιοξειδωτικές ουσίες που μας προστατεύουν από τις χρόνιες αρρώστιες και τα αποτελέσματα των γηρατειών. Παίζουν τέλος σημαντικό ρόλο στη μείωση της κακής χοληστερίνης, στη ρύθμιση του σακχάρου, ενώ μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διάφορων μορφών καρκίνου.

Χαλβάς: νόστιμο και υγιεινό τρόφιμο, από σησάμι, το οποίος όμως είναι πλούσιο και σε λιπαρά και σε σάκχαρα, και θέλει προσοχή αφού αποδίδει 500 θερμίδες/100g.

Ελαιόλαδο και Ελιές: μας προσφέρουν μονοακόρεστα λιπαρά και βιταμίνες Ε & Α, μαζί με καροτενοειδή, κάλιο, ασβέστιο και σίδηρο. Απαιτείται όμως μεγάλη προσοχή στο αλάτι (ελιές) και στις θερμίδες.

Θαλασσινά: βασική πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, πολύτιμη πηγή ω-3 λιπαρών οξέων χαμηλά σε κορεσμένο λίπος, αποδίδουν περίπου 135Kcal περίπου στα 120g χωρίς πρόσθετο λίπος. Αναπληρώνουν την απαραίτητη ποσότητα σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας που χρειάζεται ο οργανισμός μας. Παρέχουν βιταμίνες Α, C, E, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, με ευεργετικές δράσεις στο νευρικό, το αγγειακό σύστημα, ενώ συμμτέχουν και στο μεταβολισμό των λιπών και των σακχάρων. Επίσης, κάποια από αυτά, όπως οι σουπιές, καλύπτουν σε ποσοστό ακόμα και μέχρι το 50% σε σίδηρο, κάτι που είναι σημαντικό όταν δεν καταναλώνουμε κρέας, όπως συμβαίνει στη νηστεία. Επίσης, οι γαρίδες αποτελούν μια θαυμάσια εναλλακτική πρόταση, αντί για κρέας. Είναι γευστικές, χαμηλές σε θερμίδες, έχουν καλή πρωτεΐνη, και σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, φάνηκε ότι δεν αυξάνουν ιδιαίτερα τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης LDL στο αίμα. Έχουν ακόμα βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του μεταβολισμού, του νευρικού συστήματος.