ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Σε πολύωρο θρίλερ για την κυβέρνηση και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων μετατράπηκε ο χθεσινός, απροειδοποίητος πλους του ερευνητικού σκάφους της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων (ΤΡΑΟ) «Ορούτς Ρέις» σε θαλάσσια περιοχή η οποία βρίσκεται πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, περίπου 200 χιλιόμετρα νότια του Καστελλόριζου.
Για την παρακολούθηση του πλοίου το οποίο συνοδευόταν από δύο τουρκικά φορτηγά πλοία και, εξ αποστάσεως, από δύο φρεγάτες του τουρκικού ναυτικού, αρχικά εστάλη η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» που βρίσκονταν στην Κάρπαθο, ενώ στη συνέχεια ετέθη σε ευρύτερη επιφυλακή το υπουργείο Εθνικής Αμυνας.
Το γεγονός ότι το τουρκικό ερευνητικό εισήλθε από το πρωί με απλωμένα τα ηχοβολιστικά καλώδια που χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών αποδίδεται στις δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπιζε το «Ορούτς Ρέις» λόγω καιρικών συνθηκών.
Το πλοίο κινήθηκε εντός της θαλάσσιας περιοχής που η Ελλάδα θεωρεί πιθανή αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) και με πορεία προς τα δυτικά από τις 06.30 το πρωί μέχρι περίπου τις 5 το απόγευμα, όταν και έστρεψε προς τα ανατολικά με πορεία εκτός της ελληνικής ζώνης ευθύνης.
Ηπιοι τόνοι
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η συγκεκριμένη τουρκική κίνηση δεν είναι παρά μια επίδειξη ισχύος χαμηλής έντασης από την Αγκυρα γι’ αυτό και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας σε πλήρη συνεργασία με το Μέγαρο Μαξίμου επέλεξαν ευθύς εξαρχής πολύ ήπιους τόνους. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, αλλά και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος, μετέβησαν παρ’ όλα αυτά, χθες το απόγευμα, στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να ενημερώσουν για την κατάσταση τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος αύριο επισκέπτεται τη Σαουδική Αραβία και εν συνεχεία τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Παρ’ όλα αυτά, σε τεχνοκρατικό επίπεδο, στα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών η χθεσινή τουρκική κίνηση γίνεται αντιληπτή υπό ένα ευρύτερο πρίσμα, αυτό της εκπεφρασμένης βούλησης της Αγκυρας να πραγματοποιήσει έρευνες σε μια περιοχή την οποία θεωρεί δική της.
Οπως είναι γνωστό, η ζώνη νότια του Καστελλόριζου αποτελεί, κατά την τουρκική άποψη, μέρος της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας που ελέγχει η Αγκυρα. Το «Ορούτς Ρέις» έπλεε στα οικόπεδα 4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ, βάσει NAVTEX η οποία προβλέπει έρευνες μέχρι και τον Απρίλιο. Αλλωστε, οι NAVTEX με τις οποίες είχαν δεσμευθεί περιοχές στην κυπριακή ΑΟΖ έως τον Απρίλιο και τον Μάιο από τα ερευνητικά πλοία «Ορούτς Ρέις» και «Μπαρμπαρός», ήταν δύο από τις βασικές ενδείξεις που χρησιμοποιούσαν οι αρμόδιοι προκειμένου να συμπεράνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα η προαναγγελθείσα έναρξη ερευνών (από τον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) μετατίθεται για την περίοδο μετά την άνοιξη ή και το καλοκαίρι.
Ερωτήματα
Ως εκ τούτου, η συγκεκριμένη κίνηση του ερευνητικού πλοίου «Ορούτς Ρέις», μάλιστα κατά την επέτειο της κρίσης των Ιμίων (η οποία έχει για το Πολεμικό Ναυτικό ιδιαίτερη σημασία καθώς τιμάται και η μνήμη των πεσόντων Χριστόδουλου Καραθανάση, Παναγιώτη Βλαχάκου και Εκτορα Γιαλοψού), έστω και με τρόπο ο οποίος δεν οδήγησε σε κατακόρυφη κλιμάκωση, προκαλεί σκέψεις και προβληματισμό. Επιπλέον, το γεγονός ότι το «Ορούτς Ρέις» έπλευσε με απλωμένα τα ηχοβολιστικά καλώδια και έπειτα από σχεδόν 11 ώρες άλλαξε πορεία στα ανατολικά, δημιουργεί ερωτήματα για το αν με τη χρήση αυτών τελικά πραγματοποιήθηκαν και σεισμικές έρευνες.
Στο παρελθόν
Υπενθυμίζεται ότι επανειλημμένως κατά το παρελθόν τουρκικά πλοία είχαν κάνει έρευνες σε περιοχές για τις οποίες θεωρητικά δεν υπήρχαν ερευνητικά στοιχεία. Για τον λόγο αυτό, το Πολεμικό Ναυτικό παρακολουθεί από κοντά την κίνηση του «Ορούτς Ρέις». Εάν σήμερα, το τουρκικό πλοίο στραφεί ξανά προς τα δυτικά, με απλωμένα τα ηχοβολιστικά καλώδια, τότε καθίσταται σαφές ότι το «Ορούτς Ρέις» πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Η υφαλοκρηπίδα
Ο χθεσινός «πονοκέφαλος» που προκάλεσε σε κυβέρνηση και επιτελεία ο πλους του ερευνητικού «Ορούτς Ρέις» και η δημόσια συζήτηση που ακολούθησε, έφεραν στην επιφάνεια ορισμένες έννοιες που δεν είναι πάντα σαφείς στο ευρύ κοινό και πολλές φορές παρουσιάζονται στρεβλά. Αναφέρθηκε η έννοια της υφαλοκρηπίδας, η οποία αφορά, βεβαίως, τον βυθό και όχι τη θάλασσα. Η Ελλάδα πάγια θεωρεί ότι η υφαλοκρηπίδα ορίζεται με βάση τη μέση γραμμή ανάμεσα στις ακτές (νησιωτικές ή ηπειρωτικές). Το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί και τη μόνη διμερή διαφορά που έχει η Ελλάδα με την Τουρκία. Η υφαλοκρηπίδα υφίσταται εξ υπαρχής και αυτοδικαίως (ab initio και ipso facto) κατά την ελληνική διπλωματική θέση. Εγινε, επίσης, ατυχώς λόγος για χωρικά ύδατα (ή αιγιαλίτιδα ζώνη). Τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας είναι 6 ναυτικά μίλια και επιφυλάσσεται του δικαιώματος για επέκταση στα 12 ν.μ., κάτι που θεωρείται αιτία πολέμου (για το Αιγαίο) από την Αγκυρα (casus belli).
Αρμόδιες πηγές έκαναν χθες αναφορά και στο FIR Αθηνών, όχι διότι το «Ορούτς Ρέις» έχει κάποια σχέση με τον αέρα, αλλά διότι πρόκειται για περιοχή ευθύνης ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας στον εθνικό εναέριο χώρο αλλά και σε τμήματα του διεθνούς. Ο εθνικός εναέριος χώρος έχει εύρος 10 ναυτικών μιλίων, κάτι το οποίο η Τουρκία αμφισβητεί, παρότι ήταν παρούσα όταν αυτός καθορίστηκε. Περισσότερες πληροφορίες για την ιστορική εξέλιξη και κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες των παραπάνω ορισμών, μπορεί να αναζητήσει οποιοσδήποτε στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών, www.mfa.gr και στην υποκατηγορία «Ζητήματα Ελληνοτουρκικών Σχέσεων», όπου περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η αποκαλούμενη «αποστρατιωτικοποίηση» των Δωδεκανήσων, η οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και πολλά άλλα σχετικά.
Έντυπηkathimerini.gr