Σε λίγες ημέρες ο ελληνικός λαός, αρκετά σοφός αφού βίωσε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, την απουσία επενδύσεων, την ανεργία, την ανασφάλεια, αλλά και τα διχαστικά δημοψηφίσματα, καλείται να πάρει την πιο κρίσιμη μεταπολιτευτική απόφαση.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Μπορεί να μη ζούμε το τέλος των ιδεολογιών, όπως τουλάχιστον το περιέγραψε ο Αμερικανός διανοούμενος Φράνσις Φουκουγιάμα, αλλά σίγουρα οι εποχές άλλαξαν και οι παλιές οριογραμμές ξεθώριασαν. Το δίπολο αριστερά – δεξιά, όπως διαμορφώθηκε στην Ελλάδα στον Μεσοπόλεμο, στην Κατοχή, στον Εμφύλιο και στη Μεταπολίτευση, με την πάροδο των χρόνων παραχώρησε τη θέση του στο (ψευτο)δίλημμα πρόοδος – συντήρηση. Η εμφάνιση της κρίσης θόλωσε το τοπίο και έδωσε την ευκαιρία σε λαϊκίστικες δυνάμεις να μολύνουν την πολιτική ζωή του τόπου και να εμφανίσουν νέα «δηλητηριώδη» διλήμματα όπως μνημόνιο – αντιμνημόνιο, ευρώ – δραχμή και γερμανοτσολιάδες – πατριώτες. Ταυτόχρονα, εμφανίστηκαν συγκλίσεις και συνεργασίες σε κόμματα που πριν από χρόνια ήταν αδιανόητο να σκεφτεί κάποιος. Μπορεί να απουσίαζε η κουλτούρα των συνεργασιών στην Ελλάδα, σε αντίθεση με ό,τι γίνεται στην Ευρώπη, έστω όμως και από ανάγκη, αναγκάστηκαν να συνεργαστούν πάνω σε προγραμματικές συγκλίσεις ή μη.
Στον απόηχο της κρίσης και των μνημονίων, η νέα-δημιουργική γενιά έστρεψε τη ματιά της αλλού, αναζητώντας νέες οριοθετήσεις, όχι υποχρεωτικά ιδεολογικές. Αυτές έχουν να κάνουν με το μοντέλο ανάπτυξης που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα. Οι επενδύσεις δεν έρχονται, η επιχειρηματική δράση δεν αναπτύσσεται, μεγάλα έργα μένουν μόνο στα χαρτιά και ο κόσμος της εργασίας αναζητεί δουλειά αδιαφορώντας για τις παλιές οριογραμμές, τα διακυβεύματα και τις πολιτικές σκιαμαχίες.
Πάνω από 600.000 νέοι επιστήμονες μετανάστευσαν στο εξωτερικό λόγω κρίσης και είδαν μιαν άλλη πραγματικότητα και δεν είναι ούτε αυτοί ούτε οι οικογένειές τους στην Ελλάδα διατεθειμένοι να εγκλωβιστούν και πάλι σε παρωχημένα πολιτικά ψευτοδιλήμματα. Απαιτούν να μπει φραγμός στις παθογένειες του πολιτικού συστήματος. Θέλουν συνθέσεις, συγκλίσεις και συναινέσεις τουλάχιστον στα μεγάλα προβλήματα. Απαιτούν μια ξεκάθαρη απάντηση στο πού πηγαίνουμε. Τα επίσημα κυβερνητικά κείμενα δεν δίνουν συγκεκριμένη απάντηση και δεν πείθουν, ίσως γιατί η Ελλάδα αποτελεί μια ιδιότυπη περίπτωση. Μιλάμε για μια χώρα που δεν διέγραψε την ίδια αναπτυξιακή πορεία με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Για μια χώρα όπου οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τους θεσμούς, όπου υπάρχει αδιαφάνεια, όπου η δημόσια διοίκηση έχει χρόνιες παθογένειες, όπου τα πανεπιστήμια ουδέποτε συνδέθηκαν με την παραγωγή, όπου ο πολιτικός λόγος είναι συγκρουσιακός, ακραίος με έντονα λαϊκίστικά στοιχεία.
Μιλάμε για μια χώρα της οποίας η αστική τάξη ήταν πάντα μικρή και αδύναμη, που οι μικρομεσαίοι σήκωσαν το βάρος της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και υπέστησαν οικονομική αφαίμαξη από την υπερφορολόγηση, όπου τα φορολογικά έσοδα μετατράπηκαν σε επιδοματικές πολιτικές αντί να πάνε στη δημιουργία παραγωγικής βάσης. Μιλάμε για μια χώρα όπου η απονομή δικαιοσύνης γίνεται με ρυθμούς χελώνας. Για μια, δηλαδή, ξεχωριστή περίπτωση.
Αυτή η χώρα οφείλει άμεσα να αφήσει πίσω τον παλιό κακό εαυτό της, να δημιουργήσει πολιτικές συγκλίσεις και να στηρίξει ένα μοντέλο ανάπτυξης από ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που θα φέρει επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Δεν μιλάμε για συγκλίσεις προκειμένου να διαμορφωθεί η δεδηλωμένη στη Βουλή. Μιλάμε για εθνική συνεννόηση στα εθνικά θέματα, στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, στην Υγεία, στην Παιδεία, στο μεταναστευτικό και στο δημογραφικό.
Σε λίγες ημέρες ο ελληνικός λαός, αρκετά σοφός αφού βίωσε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, την απουσία επενδύσεων, την ανεργία, την ανασφάλεια, την υποχώρηση του κοινωνικού κράτους, τα μεγάλα χωρίς περιεχόμενο λόγια, αλλά και τα διχαστικά δημοψηφίσματα που έθεσαν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας, καλείται να πάρει την πιο κρίσιμη μεταπολιτευτική απόφαση και να στείλει το δικό του μήνυμα. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 26ης Μαΐου κατέδειξε με ηχηρό τρόπο ότι τα ιδεολογικά διλήμματα αποτελούν παρελθόν και ότι ο κόσμος αναζητεί ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα του εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή για τον ίδιο και τα παιδιά του.
* Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι καθηγητής Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
** Ο κ. Νικόλαος Αποστολόπουλος είναι λέκτωρ Επιχειρηματικότητας, Plymouth University.
ΈντυπηΠηγή άρθρου – kathimerini.gr
Use Facebook to Comment on this Post
