Πού, πώς και πότε δημιουργήθηκε το ροδάκινο

Την ώρα που χιλιάδες τόνοι ροδάκινου κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω του ρωσικού εμπάργκο στα ευρωπαϊκά προϊόντα, ερευνητές σε Κίνα και τον Καναδά αναφέρουν ότι έλυσαν το μυστήριο της προέλευσης του δημοφιλούς, ζουμερού φρούτου.

Η καταγωγή

Σύμφωνα με τη δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «PLoS ONE», το ροδάκινο κατάγεται από την κοιλάδα του ποταμού Γιανγκτσέ της νότιας Κίνας, κοντά στη Σανγκάη. Πρέπει να άρχισε να καλλιεργείται πριν από περίπου 7.500 χρόνια, πέρασαν όμως μερικές χιλιετίες μέχρι να πάρει τη σημερινή, σαρκώδη μορφή του.

«Μέχρι σήμερα, κανείς δεν γνώριζε πού άρχισε η καλλιέργεια του ροδάκινου» σχολιάζει οΓκάρι Κρόφορντ, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Στη βοτανική βιβλιογραφία δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει την κοιλάδα του Γιανγκτσέ, αν και πολλοί υποψιάζονταν ότι συνέβη κάπου στην Κίνα».

Οι αρχαιολόγοι και οι ανθρωπολόγοι έχουν αποκτήσει αρκετές γνώσεις για την εμφάνιση της γεωργίας πριν από περίπου 10.000 χρόνια και την καλλιέργεια μονοετών φυτών όπως τα σιτηρά. Ελάχιστα όμως είναι γνωστά για την «εξημέρωση» των δέντρων. Η νέα μελέτη βασίστηκε σε ραδιοχρονολόγηση κουκουτσιών ροδάκινου από έξι αρχαιολογικές τοποθεσίες του Γιανγκτσέ, οι οποίες καλύπτουν χρονικό διάστημα περίπου 5.000 ετών. Συγκρίνοντας τη δομή και το σχήμα των κουκουτσιών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ροδάκινα πρέπει να μεγάλωναν σε μέγεθος με το πέρασμα του χρόνου.

Τα κουκούτσια

Το συμπέρασμα είναι ότι το καλλιεργούμενο ροδάκινο άρχισε να διαχωρίζεται από τους άγριους προγόνους του πριν από περίπου 7.500 χρόνια. Τα πρώτα κουκούτσια που μοιάζουν με αυτά των σύγχρονων ποικιλιών προέρχονται από το λαό των Λιανγκτζού, ο οποίος άκμασε από τα 5.300 μέχρι τα 4.300 χρόνια πριν.

«Τα ροδάκινα που απολαμβάνουμε σήμερα ουδέποτε φύονταν στη φύση» επισημαίνει ο Κρόφορντ. «Γενιά με γενιά, οι άνθρωποι επέλεγαν τα ροδάκινα που προτιμούσαν» και άλλαξαν έτσι το μέγεθος και την εμφάνιση του φρούτου μέσω της τεχνητής επιλογής. Όπως εξηγεί ο ερευνητής, τα άγρια ροδάκινα είχαν λεπτή σάρκα και η περίοδος καρποφορίας ήταν πολύ πιο σύντομη.

Η «εξημέρωση» του ροδάκινου ήταν εξάλλου πιο εύκολη σε σχέση με άλλα δέντρα, καθώς η ροδακινιά ωριμάζει και δίνει φρούτα πολύ σύντομα, σε μόλις δύο με τρία χρόνια, γεγονός που θα μπορούσε να είχε επιταχύνει τη διαδικασία τεχνητής επιλογής. Οι ερευνητές εκτιμούν μάλιστα ότι οι πρώτοι καλλιεργητές του ροδάκινου είχαν ήδη ανακαλύψει μια άλλη τεχνική που επιταχύνει περαιτέρω τη διαδικασία: είναι η τεχνική του εμβολιασμού, στην οποία ένα κλαδί από κάποιο δέντρο με τα επιθυμητά χαρακτηριστικά μεταμοσχεύεται σε άλλο δέντρο. Αυτό εξασφαλίζει ότι το εμβολιασμένο δέντρο θα δίνει πάντα τα ίδια φρούτα, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει κατά τη διασταύρωση διαφορετικών δέντρων, οπότε τα φρούτα που προκύπτουν έχουν απρόβλεπτα χαρακτηριστικά.