Η συγχώνευση δύο μύθων που προέρχονται από τον Ησίοδο και τον Ορφέα, μπορούν να μας οδηγήσουν σε ένα συμπέρασμα που ως τώρα, ενδεχομένως, δεν είχε ιδιαίτερα εκτιμηθεί….
Ο Κρόνος ήταν βασιλέας στο Χρυσό Γένος (Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 111) και στο Αργυρό (Ορφικά Αποσπάσματα 42).
Ο αμέσως επόμενος βασιλέας μετά τον Κρόνο, ήταν ο Δίας (Ορφικά Αποσπάσματα 47) και ήταν βασιλιάς στο Χάλκινο και πιθανότατα στο Ηρωικό.
Σύμφωνα με τον Ησίοδο, το Χρυσό και το Ασημένιο Γένος, έπλασαν γενικά οι θεοί του Ολύμπου (οι οποίοι δεν είναι οι γνωστοί 12, αφού σύμφωνα με την Θεογονία (881-και εξής) αρκετοί από αυτούς γεννήθηκαν μετά την Τιτανομαχία η οποία τελείωσε με την εκθρόνιση του Κρόνου, δηλαδή τελείωσε μαζί με το Ασημένιο Γένος). Σε ότι αφορά το Ηρωικό και το Χάλκινο, ο Ησίοδος γίνεται πολύ συγκεκριμένος: τα έπλασε ο Δίας.
Από την πληροφορία αυτή, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε πως ανάμεσα στα δύο πρώτα Γένη (το Χρυσό και το Ασημένιο υπό την βασιλεία του Κρόνου) και τα δύο επόμενα (το Χάλκινο και το Ηρωικό υπό την βασιλεία του Διός) μεσολάβησε κάτι πολύ σημαντικό. Αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από την κατάποση του Φάνη από τον Δία. Αποτέλεσμα της κατάποσης αυτής είναι και κάποιες επιπλέον «δυνατότητες» για τον Δία: η δημιουργία ανθρώπων, γι’ αυτό και ποιεί το Χάλκινο και το Ηρωικό.
Κάποια στιγμή ο Δίας γεννάει τον Διόνυσο Ζαγρέα. Μετά την κατασπάραξη του τελευταίου από τους Τιτάνες, ο Δίας, με ό,τι απέμεινε από τον Διόνυσο συν τις στάχτες των Τιτάνων δημιουργεί ανθρώπους, προφανώς μαζί και με την βοήθεια του Τιτάνα Προμηθέα. Η χρονική στιγμή της γέννησης του Διόνυσου αναγκαστικά τοποθετείται ανάμεσα στο Ηρωικό και το Σιδερένιο Γένος, αφού αυτό το γένος κατακλύζεται από όλα τα «κακά» που απελευθερώθηκαν από το πιθάρι (κουτί) της Πανδώρας, μετά την δημιουργία των ανθρώπων από μέρη Διονύσου και Τιτάνων συν την βοήθεια του Προμηθέα Τιτάνα (Απολόδωρος, Βιβλιοθήκη, Ι, 45).
Επιπλέον, η χρονική στιγμή της δημιουργίας των ανθρώπων από τον Τιτάνα Προμηθέα ταυτίζεται με την δημιουργία των ανθρώπων από μέρη του Διονύσου (νερό) και μέρη των Τιτάνων (πυλός), διότι ο Προμηθέας θεωρείται ο «δημιουργός» του δικού μας γένους και όχι άλλων που προηγούνται του Σιδερένιου (Λουκιανός, Προμηθεύς ή Καύκασος 12-13).
Απροσδόκητα, για το πέμπτο Γένος, το Σιδερένιο, το δικό μας, ο Ησίοδος δεν κάνει λόγο για το ποιος το «έπλασε». Φαίνεται παράξενη αυτή η απόσταση που εντέχνως κρατάει για το θέμα. Σαν να μην ξέρει, σαν να μην είναι σίγουρος, σαν κάτι να τον μπερδεύει. Ή σαν κάτι να θέλει να αποκρύψει.
Τι συμβαίνει ανάμεσα στο Ηρωικό και το Σιδερένιο γένος;
Όπως προαναφέραμε: μεσολάβησε η γέννηση του Διόνυσου Ζαγρέα.
Εμείς, το Πέμπτο Γένος, το Σιδερένιο, γεννηθήκαμε στην «Εποχή» του Διόνυσου. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατοικούμε στο σύμπαν του Διονύσου. Σύμφωνα με τις συνθήκες γέννησής μας (από μέρη του Διονύσου και στάχτες των Τιτάνων), δεν μας έπλασε ο Δίας, απλά δημιούργησε-έθεσε τις συνθήκες για να γεννηθεί το Σιδερένιο γένος. Ίσως, γι’ αυτό ο Ησίοδος κρατάει μία επιφύλαξη στην συγκεκριμένη περιγραφή του.
Ησίοδος
Από την άλλη, όμως, υπάρχει κάτι που κάνει ξεχωριστό το Σιδερένιο από τα προηγούμενα σαν να επρόκειτο για μία ασυνέχειά τους, ή σαν να είναι ανεξάρτητο από αυτά, ξεκομμένο. Η γέννηση του Διονύσου Ζαγρέα, σαν γεγονός, απομονώνει το Σιδερένιο Γένος από τα προηγούμενα και δεν αποτελεί «συνέχειά» τους.
Μετά τους γλεντοκόπους του Χρυσού γένους, τους ολιγόζωους του Ασημένιου, τους σκληροτράχηλους του Χάλκινου και τους ημίθεους του Ηρωικού –που, όλα τους «ποιήθηκαν»– έρχεται ένα γένος που δεν το ποίησε κανείς θεός του Ολύμπου, αλλά δημιουργήθηκε κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Μάλιστα, οι συνθήκες αυτές είναι τέτοιες που «θεοί και άνθρωποι θνητοί έχουν την ίδια καταγωγή» (Ησίοδος, ¨Έργα και Ημέραι, 108).
Βιβλιογραφία
Ησίοδος, ¨Έργα και Ημέραι, 109-201
Ορφικά Αποσπάσματα
Use Facebook to Comment on this Post
