Το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα παραπέμπει συγκεκριμένα στο «Κυλώνειον άγος», την οργή των θεών για την εκτέλεση των ανδρών που κατέφυγαν ως ικέτες στον Παρθενώνα.
Ο λόγος για τους οπαδούς του αποτυχημένου πραξικοπήματος του Κύλωνα τον 7ο αιώνα π.Χ. οι οποίοι παρ’ ότι κατέφυγαν ως ικέτες σφαγιάστηκαν από τους αντιπάλους τους.
Εντοπίστηκε εκεί όπου όπου γίνονται τα έργα για την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική Σκηνή από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Κι εδώ περιπλέκονται κάπως τα πράγματα.
Τι θα απογίνουν οι σκελετοί;
Μετά την ικανοποίηση για την ανακάλυψη το ερώτημα που δέσποσε στο πρόσφατο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είναι τι μέλλει γενέσθαι με τα ευρήματα αυτά.
Η αρμόδια Εφορεία ζήτησε απλώς συνέχιση της ανασκαφής με ίδια μέσα, γιατί το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει δεχθεί να εξαιρέσει το χώρο από τις προγραμματισμένες δεντροφυτεύσεις του. Δεν προτίθεται όμως να μετάσχει και στα περαιτέρω (συντήρηση και ανάδειξη των ευρημάτων).
Η επικεφαλής της ανασκαφής, ΄Εφορος Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, δρ.Στέλλα Χρυσουλάκη με τη σειρά της ζήτησε την άμεση μετακίνηση των σκελετών, ώστε να πάψουν να βρίσκονται εκτεθειμένοι στη φθορά. Σημειωτέον ότι η ανασκαφή δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, δεν έχουν καν ανασκαφεί οι σκελετοί από τα πλάγια.
«Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, διά της γεν. γραμματέως και πρόεδρου του ΚΑΣ Μαρίας Βλαζάκη, δεν φάνηκε πρόθυμη να δώσει θετική ψήφο για τη χρηματοδότηση της ανασκαφής» διαβάζουμε στην enetpress. Επίσης δεν «συγκινήθηκε» από την αγωνία της ανασκαφέως για την προστασία των ευρημάτων.
Με τα πολλά, το ΚΑΣ αποφάσισε να διενεργηθεί αυτοψία ώστε την επόμενη Τρίτη να είναι σε θέση να πάρουν αποφάσεις για την τύχη των ευρημάτων.
Αναμονή μέχρι την επόμενη Τρίτη, λοιπόν, για την τύχη του ευρήματος.
Το αποτρόπαιο έγκλημα της εποχής του Κύλωνα
Στην εποχή του Κύλωνα συνέβη ένα αποτρόπαιο έγκλημα το οποίο συνδέεται με τα ευρήματα του Δέλτα Φαλήρου, όπως ανέφερε η δρ Στέλλα Χρυσουλάκη, εκπλήσσοντας τους συναδέλφους της με τα τεκμήρια που τους παρουσίασε.
Η κ. Χρυσουλάκη, που είναι επικεφαλής της ανασκαφής, είπε ότι η εικόνα που πρωτοαντίκρισε σκάβοντας τον μεγάλο αυτό τάφο ήταν σοκαριστική. Ολοι οι νεκροί φέρουν δεσμά στα χέρια, πλην ενός που βρέθηκε στην άκρη του σκάμματος και ήταν δεμένος στα πόδια. Οι σοροί τους είναι τοποθετημένοι κατά παράταξη, πράγμα που δείχνει πως εκτελέστηκαν και ενταφιάστηκαν επί τόπου.
Η ίδια έχει εξετάσει ώς τώρα μακροσκοπικά το 50% των σκελετών και έχει διαπιστώσει ότι πρόκειται για νέους άνδρες σε πολύ καλή φυσική κατάσταση, καλοζωισμένους, με άριστη οδοντοφυΐα και χωρίς κατάγματα στα οστά, πλην ενός που φέρει αιχμή βέλους καρφωμένη στον ώμο. Οι άνδρες αυτοί πιθανόν να σφαγιάσθηκαν, εκτιμά η αρχαιολόγος. Νεαροί αριστοκράτες, θύματα των σφοδρών αντιπαραθέσεων της εποχής πριν εγκαθιδρυθεί η Δημοκρατία θεωρεί, ως εκ τούτου, πως είναι θαμμένοι στο πολυάνδριο
Μόνο δυο οινοχόες, δύο μικρά αγγεία σπονδών τους συνόδευαν χάρη στα οποία χρονολογείται ο τάφος περί το 632 π.Χ., δηλαδή στην εποχή του Κύλωνα. Επίσης τα μικρά αγγεία σπονδών αποδεικνύουν πως ενώ ήταν ηττημένοι, δεν αντιμετωπίστηκαν ως εχθροί.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα και η ανίερη σφαγή των «Ικετών»
Ο Κύλωνας ήταν Αθηναίος, ευγενής και πασίγνωστος στην εποχή του ως ολυμπιονίκης (στο αγώνισμα του διαύλου). Στην Αθήνα το 636 ή 632 π.Χ. ήταν στην εξουσία ο τύραννος Μεγακλής. Ο Κύλων, εκμεταλλευόμενος τη φήμη του ως ολυμπιονίκη και με τη βοήθεια του πεθερού του, τυράννου Μεγάρων Θεαγένη, θέλησε να ανατρέψει τον Μεγακλή και να γίνει αυτός τύραννος της πόλης των Αθηνών.
Το πραξικόπημα του Κύλωνα απέτυχε, ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει αλλά οι οπαδοί του μπήκαν για να σωθούν στον Παρθενώνα.
Ο Μεγακλής τους υποσχέθηκε πως αν βγουν από το ναό δεν θα τους πειράξει κανείς, αλλά δεν κράτησε το λόγο του και τους δολοφόνησε. Η ανίερη αυτή πράξη εκτέλεσης ικετών, γνωστή ως «Κυλώνειον άγος», επέφερε πολλά δεινά στην πόλη και προκάλεσε γενική κατακραυγή στην Αθήνα και εκτός αυτής. Χρειάστηκε να καλέσουν τον μάντη Επιμενίδη από την Κρήτη για τον εξαγνισμό της πόλης. Ακολούθησαν στάσεις και ταραχές μέχρι το 597 π.Χ., ωσότου ανέλαβε να τους τα συμβιβάσει ο Σόλωνας.
Κι άλλοι σκελετοί στην ανασκαφή του 1915
Το ενδιαφέρον είναι ότι πριν από 101 χρόνια, το 1915, είχαν βρεθεί σε γειτονικό χώρο κι άλλοι αλυσοδεμένοι σκελετοί. Αυτοί ήταν δεμένοι στα πόδια και ήταν πεσμένοι και ενταφιασμένοι μπρούμυτα. Κάποιοι μάλιστα ήταν δεμένοι χέρια-πόδια μαζί. Η εξέταση του σκελετικού υλικού από τον τότε ανασκαφέα Στρατή Πελεκίδη και τον διάδοχό του Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη έδειξε θάνατο με αποτυμπανισμό, είδος θανατικής ποινής που επιβαλλόταν στην Αθήνα, συνήθως σε μη Αθηναίους.
Χτυπούσαν το κεφάλι του κατάδικου με ένα τύμπανο (κόπανο) πάνω σε ένα κούτσουρο μέχρι θανάτου. Εκείνοι οι νεκροί ήταν ακόμη πιο καλοζωισμένοι από τους νεκρούς που εντοπίστηκαν τώρα, αλλά είχαν χειρότερο τέλος. Η εκτίμηση της κυρίας Χρυσουλάκη είναι ότι ενδεχομένως να ήταν οι επικεφαλής της στάσης, γι΄ αυτό να θανατώθηκαν τόσο άγρια. Η περαιτέρω μελέτη θα δώσει πιο ασφαλείς απαντήσεις για τις λεπτομέρειες αυτού του δράματος.
