Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ πραγματοποίησαν χημική ανάλυση σε κομμάτια από 34 πήλινα «σουρωτήρια» τα οποία ανακαλύφθηκαν στην περιοχή Κουγίαβια της Πολωνίας με στόχο να προσδιορίσουν την ακριβή χρήση τους.
Υπολείμματα πλήρους γάλακτος
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν ήταν βέβαιοι εάν αυτού του είδους τα πήλινα «σουρωτήρια» χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή τυριού, μπίρας ή μελιού. Τώρα οι ερευνητές από το Μπρίστολ με επικεφαλής τον καθηγητή Ρίτσαρντ Εβερσέντεντόπισαν μέσω της ανάλυσής τους μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων πλήρους γάλακτος στα συγκεκριμένα σκεύη σε σύγκριση με άλλου είδους σκεύη που χρησιμοποιούνταν για μαγείρεμα ή για αποθήκευση και τα οποία είχαν ανακαλυφθεί στα ίδια σημεία στην Πολωνία.
Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι οι πήλινοι ηθμοί χρησιμοποιούνταν συγκεκριμένα για τον διαχωρισμό της πλούσιας σε λιπαρά πέτσας του γάλακτος από τον υγρό ορό του γάλακτος στο πλαίσιο μιας πρωτόλειας διαδικασίας παρασκευής τυριού.
«Είναι πολύ πιθανό τα ευρήματα αυτά να συνδέονται με την παρασκευή τυριού» ανέφερε ο καθηγητής Εβερσέντ και προσέθεσε: «Δεν υπάρχουν πολλές άλλες διαδικασίες που αφορούν τα γαλακτοκομικά στις οποίες να απαιτείται στράγγιση».
Πιθανώς από αγελαδινό γάλα
Η ερευνητική ομάδα δεν γνωρίζει τι είδους γάλα χρησιμοποιούσαν στην Πολωνία πριν από 7.500 έτη για την παραγωγή του νεολιθικού τυριού, ωστόσο στην περιοχή βρέθηκαν πολλά οστά αγελάδων, γεγονός που μαρτυρεί ότι ίσως το πρώτο τυρί ήταν μαλακό, φτιαγμένο από αγελαδινό γάλα – έμοιαζε με την ιταλική ρικότα ή τη δική μας μυζήθρα.
Στο παρελθόν είχαν εντοπιστεί υπολείμματα γάλακτος σε πήλινα αγγεία της Ανατολίας τα οποία χρονολογούνταν πριν από 8.000 χρόνια – ωστόσο σε εκείνη την περίπτωση δεν υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις που να μαρτυρούν επεξεργασία του γάλακτος για την παρασκευή τυριού. Οι μόνες γραπτές ενδείξεις που αφορούν την παραγωγή τυριού είναι πολύ μεταγενέστερες – χρονολογούνται πριν από περίπου 5.000 έτη.
Πλεονέκτημα επιβίωσης
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παραγωγή τυριού αποτέλεσε μια πολύ μεγάλη εξέλιξη για τους ανθρώπους της Νεολιθικής εποχής καθώς τους χάρισε πλεονέκτημα επιβίωσης επιτρέποντάς τους να μετατρέπουν το γάλα σε μια μορφή που τους παρείχε θερμίδες, πρωτεΐνες αλλά και μεταλλικά στοιχεία. Την εποχή εκείνη ο ενήλικος πληθυσμός εμφάνιζε στην πλειονότητά του δυσανεξία στη λακτόζη – έτσι η παραγωγή ενός προϊόντος με λιγότερη λακτόζη, όπως το τυρί, επέτρεπε σε όλους να πέπτουν τα θρεπτικά στοιχεία του γάλακτος.
Πιθανότατα πριν από 7.500 χρόνια οι άνθρωποι είτε έτρωγαν το τυρί σύντομα μετά την παρασκευή του είτε το φύλαγαν σε αγγεία που έθαβαν στο έδαφος επί μήνες προκειμένου να έχουν τροφή για τους δύσκολους χειμώνες. Σίγουρα το τυρί αποτελούσε και το «αλατοπίπερο» της μονότονης διατροφής των νεολιθικών ανθρώπων – το μενού τους ήταν κυρίως χυλός δημητριακών και το τυρί προφανώς έκανε τη διαφορά.
Βέβαια μετά από μήνες παραμονής σε αγγεία μέσα στο έδαφος, το τυρί θα είχε το λιγότερο δυνατή, όξινη γεύση. Εσείς θα το δοκιμάζατε;