Μια κατάρα 1700 ετών

Κάτι πολύ κακό φαίνεται ότι είχε κάνει στη ζωή του ο μανάβης Βαβυλάς, που ζούσε στην αρχαία Αντιόχεια πριν από 1.700 χρόνια….
Διαφορετικά δεν εξηγείται η βαριά κατάρα που του απηύθυνε κάποιος άγνωστος σε μας, πιθανόν ανταγωνιστής του:

«Ιαώ που αστράφτεις και βροντάς, χτύπα και αλυσόδεσε τον οπωροπώλη Βαβυλά, που τον γέννησε μήτρα μιαρή, η Διονυσία (Ησυχία τη λένε άλλοι) και ζει κοντά στα μέρη των Μυγδόνων. Οπως χτύπησες το άρμα του Φαραώ έτσι χτύπα και τον προσβλητικό του τρόπο. Ιαώ που αστράφτεις και βροντάς, όπως αφάνισες τα πρωτότοκα της Αιγύπτου έτσι αφάνισε και του Βαβυλά τα ζωντανά».

ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ: Γραμμένη στα αρχαία ελληνικά, η κατάρα εναντίον του μανάβη κάλυπτε και τις δύο πλευρές μολύβδινου πινακιδίου του 3ου αιώνα μ.Χ.

Γραμμένη στα αρχαία ελληνικά, η μακροσκελής κατάρα κάλυπτε και τις δύο πλευρές ενός μολύβδινου πινακιδίου, που εντοπίστηκε από αρχαιολόγους το 1930 μέσα σε αρχαίο πηγάδι, κοντά στην Αντιόχεια (σημερινή Τουρκία, στα σύνορα με τη Συρία). Μόλις τώρα όμως διαβάστηκε το πύρινο κι ευφάνταστο κείμενο από τον Αμερικανό ερευνητή, επίκουρο καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον Αλεξάντερ Χόλμαν. «Υπάρχουν διάφορα πράγματα που βρίσκω ενδιαφέροντα σ’ αυτό το εύρημα», εξηγεί ο ίδιος σε επικοινωνία του με τον «Α». «Το πρώτο είναι η αναφορά στη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας από τους Ισραηλίτες, την καταστροφή του Φαραώ και του άρματος του, καθώς και την εξόντωση των πρωτότοκων της Αιγύπτου».

Όπως επισημαίνει ο Αμερικανός ερευνητής, τα ελληνικά και ρωμαϊκά πινακίδια με κατάρες επικαλούνται συχνά τον ισχυρό θεό Ιαώ, που είναι στην πραγματικότητα η ελληνική εκδοχή του ονόματος του εβραϊκού θεού Γιαχβέ, και τον τοποθετούν μάλιστα μαζί με θεούς και δαίμονες του Κάτω κόσμου, όπως ο Ερμής κι ο Οσιρις.

Και να… ξεπαγιάσει η ψυχή του

Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο σχετικά με το πινακίδιο είναι ότι βρέθηκε μέσα σε πηγάδι και η κατάρα που αναγράφεται πάνω του μνημονεύει το ίδιο το πηγάδι: «όπως ακριβώς θα πνιγεί και θα παγώσει στο αχρηστευμένο πηγάδι (το πινακίδιο) έτσι θα πνιγεί και θα ξεπαγιάσει κι η ψυχή του Βαβυλά χτυπημένη από ασθένεια και άχρηστη όπου κι αν βρίσκεται».

«Πολλά μολύβδινα πινακίδια με κατάρες στα ελληνικά και λατινικά, που χρονολογούνται στην περίοδο από τον 5ο αι π.Χ. έως τον 6ο αι μ.Χ. αιώνα, έχουν βρεθεί σε τάφους και πηγάδια σε όλο τον αρχαίο κόσμο (Αθήνα, Κόρινθος, Ρώμη, Καρχηδόνα, Βηρυτός, Δαμασκός, Καισάρεια, Ιερουσαλήμ)», αναφέρει ο Αλεξάντερ Χόλμαν. Μερικές από αυτές απευθύνονται εναντίον ηνιόχων και των αλόγων τους, άλλες σε αθλητές, μονομάχους και πόρνες, σε αντίδικους και σε ερωτικούς αντίζηλους και κάποιες εναντίον επαγγελματικών ανταγωνιστών. «Υποψιάζομαι ότι αυτή του Βαβυλά από την Αντιόχεια ανήκει στην τελευταία περίπτωση», παρατηρεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει krasodad.blogspot.gr(ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ), με σπουδές σε διάφορα πανεπιστήμια μεταξύ των οποίων και το Χάρβαρντ, ο Αλεξάντερ Χόλμαν είναι ειδικός σε θέματα αρχαίας ελληνικής γραμματείας, θρησκείας και μαγείας. «Ενα από τα πράγματα που με ενδιαφέρει στον ελληνικό πολιτισμό είναι η μακρά παράδοσή του: κάτι τόσο παλιό, που εκτείνεται σε μια τόσο μεγάλη χρονική περίοδο είναι όμορφο και συναρπαστικό για μένα, και αυτό με τράβηξε αρχικά στις κλασικές σπουδές στο πανεπιστήμιο», εξηγεί.

Ο ίδιος δημοσιεύει εργασίες που αγγίζουν τα δύο άκρα της αρχαιότητας: έγραψε ένα βιβλίο για τον Ηρόδοτο, τον ιστορικό του 5ου αιώνα π.Χ. («Ο άρχοντας των επιγραφών: Επιγραφές και ερμηνεία των συμβόλων στις Ιστορίες του Ηροδότου», 2010) και επίσης έκανε σειρά δημοσιεύσεων για τα πινακίδια μαγείας από την ύστερη αρχαιότητα. «Σχεδόν χίλια χρόνια χωρίζουν τα κείμενα και όμως τα συνδέουν η γλώσσα και ο πολιτισμός», λέει. «Ο έρως, ο θυμός (οργή), ο φθόνος, ο φόβος, θεοί και δαίμονες κινούν τα πρόσωπα στο έργο του Ηρόδοτου και τα ίδια υπάρχουν και σ’ αυτά τα πινακίδια με τις κατάρες. Πόσο συναρπαστικό είναι να μπορείς να πάρεις σήμερα αυτό το αρχαίο πινακίδιο και να είσαι σε θέση να το διαβάσεις! Και πόσο υπέροχο είναι να ακολουθείς τα ίχνη της γραφίδας του γραφέα, να βλέπεις τον τρόπο με τον οποίο δίνει μορφή στα γραπτά του, να βλέπεις πώς κάνει τα ίδια ορθογραφικά λάθη που κάνουν οι σημερινοί Ελληνες μαθητές!».

24wro