Σαν σήμερα 6 Ιουνίου 1944 : Η πιο μεγάλη μέρα του πολέμου

Η απόβαση στη Νορμανδία 63 χρόνια μετά
Τρίτη, 6 Ιουνίου 1944, λίγο μετά τα μεσάνυχτα…

Το BBC διακόπτει το πρόγραμμά του και μεταδίδει τους στίχους από ένα ποίημα του Βερλέν: «Οι βαθιοί αναστεναγμοί των βιολιών του φθινοπώρου λαβώνουν την καρδιά μου με μια μονότονη μελαγχολία».

Την ίδια ώρα Βρετανοί και Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώνονται ανάμεσα στους
ποταμούς Ορν και Ντιβ και στη χερσόνησο Καταντέν της Γαλλίας.

Αεροπλάνα της RAF βομβαρδίζουν τις συστοιχίες πυροβολικού που βρίσκονται πλησίον των ακτών.

Λίγες ώρες περνάνε και οι Γερμανοί στρατιώτες δύσπιστα αντικρίζουν μια αρμάδα από συμμαχικά πλοία να ξεπροβάλλει μέσα από την πρωινή πάχνη.

Στις 6.30 το πρωί κύματα από συμμαχικούς στρατιώτες αρχίζουν να καταφθάνουν στις ακτές της Νορμανδίας.

Την εποχή που έγινε η Απόβαση της Νορμανδίας οι Σύμμαχοι είχαν ήδη σημειώσει αρκετές σημαντικές νίκες. Μια επέμβαση όμως «στην καρδιά της Γερμανίας», σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ, κρινόταν αναγκαία. Έτσι αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί απόβαση στη Δυτική Ευρώπη την 1η Μαΐου του 1944, με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Επικυρίαρχος».

Το πιο σημαντικό μέλημα ήταν η επιλογή της τοποθεσίας της απόβασης. Ως καλύτερος στόχος φαινόταν το Καλέ, λόγω της μικρής του απόστασης από τις βρετανικές ακτές. Και οι Γερμανοί όμως είχαν την ίδια γνώμη, οπότε τα επίλεκτα στρατεύματα της 15ης Στρατιάς φύλαγαν την περιοχή.

Το Καλέ απορρίφθηκε, ακριβώς επειδή ήταν πασιφανώς η καλύτερη επιλογή. Ύστερα από πρόταση του υποστράτηγου Φρεδερίκος Μόργκαν επελέγη η Νορμανδία ως τοποθεσία της απόβασης, επιλογή η οποία ήταν όχι μόνο «Ακρως Απόρρητη», αλλά δημιουργήθηκε επί τούτου ανώτερη διαβάθμιση, επονομαζόμενη BIGOT.

H παραπλάνηση των Γερμανών

Παράλληλα ξεκίνησε μια γιγαντιαία προσπάθεια παραπληροφόρησης των Γερμανών, η «Επιχείρηση Αντοχή», με σκοπό να πεισθούν οι Γερμανοί ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Για τον σκοπό αυτόν οι Σύμμαχοι επιστράτευσαν όλη την πανουργία τους: Έχτισαν πλασματικές βάσεις στο Κεντ της Αγγλίας με άρματα μάχης, οχήματα και συστοιχίες πυροβολικού φτιαγμένα από κόντρα πλακέ, ελαστικά και πεπιεσμένο χαρτί, όπου υπήρχε συνεχής κίνηση από φορτηγά (πηγαινοέρχονταν πάντα τα ίδια)!

Τα γερμανικά κατασκοπευτικά αεροπλάνα «δυστυχώς» κατάφερναν να αποφεύγουν τα αντιαεροπορικά πυρά και ανέφεραν τις «προετοιμασίες» που έβλεπαν, η δε βρετανική αντικατασκοπία εξολόθρευσε ή πήρε με το μέρος της σχεδόν όλους τους Γερμανούς κατασκόπους στο βρετανικό έδαφος, οι οποίοι ψευδώς πληροφορούσαν ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ!

H «Επιχείρηση Αντοχή» στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Οι γερμανικές Υπηρεσίες Πληροφοριών και όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί των ναζιστών, με εξαίρεση τον στρατάρχη Έρβιν Ρόμελ, πείστηκαν ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλέ.

Εικάζεται πως ο Αδόλφος Χίτλερ είχε υποπτευθεί ότι η απόβαση θα γινόταν κοντά στην Καέν, στη Νορμανδία, αλλά δεν κυνήγησε με αρκετό σθένος αυτή του την προαίσθηση.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι 19 επίλεκτες μεραρχίες παρέμειναν στο Καλέ ως το τέλος Ιουλίου, ατενίζοντας την κενή θάλασσα, ενώ η έκβαση του πολέμου κρινόταν στη Νορμανδία.

Οι προετοιμασίες για την Απόβαση

Εν τω μεταξύ οι προετοιμασίες για την Απόβαση συνεχίζονταν με πυρετώδεις ρυθμούς. Στις αρχές του 1944 οι νότιες ακτές της Βρετανίας ήταν κυριολεκτικά ένα τεράστιο στρατόπεδο, με 3,5 εκατομμύρια στρατιώτες να προετοιμάζουν τη μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση της Ιστορίας.

Βομβαρδιστικά αεροσκάφη και η γαλλική Αντίσταση κατέστρεφαν τα γερμανικά ραντάρ, ώστε να μην μπορούν να καταγράφουν τις κινήσεις πλοίων και αεροπλάνων στο Στενό της Μάγχης, καθώς και κομβικά σημεία του οδικού δικτύου, για να εμποδίσουν τη μεταφορά ενισχύσεων στα μέτωπα. Αυτές οι επιθέσεις εξελίσσονταν σε όλο το μήκος των γαλλικών ακτών, για να μην προδοθεί το ακριβές σημείο της Απόβασης.

Και οι Γερμανοί όμως προετοιμάζονταν. Ήδη από τις αρχές του 1942 είχαν αναθέσει στον Οργανισμό Τοντ την ανέγερση του Ατλαντικού Τείχους, ενός συστήματος οχυρώσεων από τη Νορβηγία ως την Ισπανία, έργο που όμως έμεινε ανολοκλήρωτο. Ενδεικτικά το 68% είχε κατασκευαστεί στο Καλέ, ενώ μόλις το 18% είχε ολοκληρωθεί στη Νορμανδία.

Εν τω μεταξύ οι στρατηγοί Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και Μπέρναρντ Μοντγκόμερι εκπονούσαν το σχέδιο μάχης. Αποφάσισαν να προσθέσουν δύο ακόμη ακτές στα σχέδια της απόβασης και έτσι η απόβαση αναβλήθηκε για τον Ιούνιο του 1944.

Ο προσδιορισμός της συγκεκριμένης ημέρας επίθεσης έγινε λαμβάνοντας υπόψη τους καιρικούς παράγοντες. H επιχείρηση των αλεξιπτωτιστών μπορούσε να γίνει μόνο όταν το φεγγάρι ήταν γεμάτο.

Ακόμη η επίθεση θα έπρεπε να λάβει χώρα όταν η παλίρροια θα ήταν στη μέση της, λόγω των παγίδων που είχαν στήσει οι Γερμανοί. Αυτός ο συνδυασμός των καιρικών συνθηκών συνέπιπτε την 5η Ιουνίου, που ορίστηκε ως «D-Day», δηλαδή ημέρα έναρξης των επιχειρήσεων

Την 1η Ιουνίου το BBC μετέδωσε το πρώτο μισό από τον στίχο του Βερλέν, ως μήνυμα προς τη γαλλική Αντίσταση ότι η Απόβαση θα ξεκινούσε σε λίγες ημέρες. Αυτό όμως το είχαν πληροφορηθεί και οι Γερμανοί.

Και ενώ ο μισός στίχος επαναλαμβανόταν κάθε ημέρα, ο καιρός γινόταν ολοένα χειρότερος. Στις 5 Ιουνίου η θάλασσα λυσσομανούσε, οπότε κάθε ιδέα για απόβαση φαινόταν εξωπραγματική.

Πράγματι, η απόβαση αναβλήθηκε για την επόμενη ημέρα. Ο καιρός όμως καλυτέρεψε ελάχιστα και οι Γερμανοί αξιωματικοί εφησύχασαν. Δεν ήταν δυνατό να γίνει απόβαση με κακοκαιρία.

Αρκετοί έφυγαν για τη Βρετάνη, όπου εκτυλισσόταν – τι ειρωνεία! – άσκηση εξομοίωσης συμμαχικής απόβασης, ενώ ο Ρόμελ βρισκόταν στη Γερμανία, όπου γιόρταζε τα γενέθλια της γυναίκας του.

Ο Αδόλφος Χίτλερ κοιμόταν στο στρατηγείο του στο Μπέρχτεσγκαντεν. Εκείνη την ώρα της νύχτας ο Αϊζενχάουερ έδινε διστακτικά το σήμα για να ξεκινήσει η Απόβαση.

Ο χάρτης της απόβασης

Το BBC μετέδωσε ολόκληρο τον στίχο του Βερλέν. Από εκείνη τη στιγμή η 6η Ιουνίου 1944 θα περνούσε στην Ιστορία.

D-Day

Με την έναρξη της επιχείρησης 23.400 αλεξιπτωτιστές έπεσαν πίσω από τις εχθρικές γραμμές, ενώ βομβαρδιστικά της RAF έριξαν 5.300 τόνους βόμβες στις γερμανικές συστοιχίες πυροβολικού.

Στις 6.30 π.μ. το 5ο και το 7ο αμερικανικό σώμα κατευθύνθηκαν προς τις ακτές με τις κωδικές ονομασίες Ομαχα και Γιούτα, ενώ στις 7.30 π.μ. – λόγω διαφορών στην ώρα της παλίρροιας – η 3η καναδική μεραρχία αποβιβάστηκε στην ακτή Τζούνο και η 3η και η 50ή βρετανική μεραρχία στη Σορντ και στην Γκολντ.

Συνολικά 156.000 στρατιώτες και 20.000 οχήματα αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία την πρώτη ημέρα της επιχείρησης, συνεπικουρία 4.300 πλοίων – υπό τον βρετανό ναύαρχο Μπέρτραμ Ράμσεϊ – και 11.000 αεροπλάνων – υπό τον βρετανό πτέραρχο Τράφορντ Λέι-Μάλορι.

Κύριος στόχος τους ήταν η δημιουργία και η σταθεροποίηση ενός προγεφυρώματος, ώστε να αποβιβαστούν και άλλες συμμαχικές δυνάμεις τις επόμενες ημέρες.

Αν και οι Σύμμαχοι είχαν υπεροχή σε αέρα και θάλασσα, οι δυσκολίες ήταν μεγάλες. Τα αεροπλάνα που μετέφεραν τους αλεξιπτωτιστές πέταγαν πολύ ψηλά και πολύ γρήγορα για να αποφύγουν τα αντιαεροπορικά πυρά και πολλοί έπεσαν ως και 30 χιλιόμετρα μακριά από τα καθορισμένα σημεία πτώσης, ακόμη και εν τω μέσω γερμανικών στρατευμάτων.

H κακοκαιρία που πρόσφερε στους Συμμάχους τον αρχικό αιφνιδιασμό δυσχέρανε σημαντικά την έκβαση της Απόβασης. Ειδικά στην Ομαχα, τα μισά από τα αμφίβια άρματα μάχης βυθίστηκαν.

Πολλά αποβατικά πλοία αναποδογυρίστηκαν από τα πελώρια κύματα. Οι στρατιώτες που τελικά αποβιβάστηκαν ζαλισμένοι στην Ομάχα αντιμετώπισαν, εν αγνοία των διοικητών τους, την επίλεκτη 352η μεραρχία πεζικού και υπέστησαν σοβαρότατες απώλειες.

Στην ακτή Σορντ οι Βρετανοί αντιμετώπισαν ακόμη ένα πρόβλημα. Γερμανικά άρματα μάχης εμπόδισαν την προέλασή τους με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί έντονος συνωστισμός στην ακτή.

Πέρα από τις όποιες δυσκολίες, η Απόβαση στέφθηκε με επιτυχία κυρίως λόγω της ανδρείας των στρατιωτών που έχυσαν το αίμα τους στις ακτές της Νορμανδίας.

Με απώλειες που έφθασαν τις 10.000, οι Σύμμαχοι είχαν πια διεισδύσει στο «Οχυρό Ευρώπη». Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τις γερμανικές απώλειες, αλλά εκτιμώνται από 4.000 ως 9.000.

Αμέσως ξεκίνησε ένας «αγώνας υπεροπλίας» στην περιοχή. Στις 18 Ιουνίου είχαν αποβιβαστεί 600.000 στρατιώτες και 100.000 φορτηγά, χάρη στους δύο τεχνητούς λιμένες, τους λεγόμενους «Μάλμπερι», τους οποίους οι Σύμμαχοι κατασκεύασαν και ρυμούλκησαν από τη Βρετανία ως τις ακτές Ομαχα και Γκολντ!

Παράλληλα είχαν δημιουργήσει πενήντα πρόχειρους αεροδιαδρόμους. Τώρα πια ήταν αδύνατο για τους Γερμανούς να πετάξουν τους Συμμάχους πίσω στη θάλασσα H Μάχη της Νορμανδίας

Μετά την επιτυχία της Απόβασης ξεκίνησε ένα άλλο, δυσκολότερο κεφάλαιο για τους Συμμάχους: η Μάχη της Νορμανδίας, η οποία υπολογιζόταν να διαρκέσει τρεις εβδομάδες αλλά τελικά κράτησε σχεδόν τρεις μήνες, κυρίως επειδή οι Γερμανοί δεν υποχώρησαν, όπως υπολόγιζαν οι Σύμμαχοι, αλλά πολέμησαν – με διαταγή του Χίτλερ – μέχρι τελευταίας πνοής, μετρώντας πάνω από 400.000 νεκρούς και τραυματίες.

Και οι συμμαχικές δυνάμεις όμως είχαν πάνω από 200.000 απώλειες, εκ των οποίων 37.000 νεκροί. Μόλις στις 9 Ιουλίου οι Σύμμαχοι κατάφεραν να κατακτήσουν την Καέν, την οποία έπρεπε – σύμφωνα με το σχέδιο – να κατακτήσουν την πρώτη ημέρα της Απόβασης! Στις επόμενες τρεις βδομάδες το μέτωπο μετακινήθηκε μόλις τρία χιλιόμετρα νότια.

Στις 7 Αυγούστου οι Γερμανοί έκαναν μια τελευταία αιφνιδιαστική – αλλά αποτυχημένη – επίθεση στο Αβράνς και στις 16 Αυγούστου ο Χίτλερ διέταξε γενική υποχώρηση.

Στις 20 Αυγούστου ένα από τα «μεγαλύτερα αιματοκυλίσματα του πολέμου», σύμφωνα με τον Αϊζενχάουερ, εξελίχθηκε στο Φαλέζ Ποκέ, όταν 150.000 γερμανοί στρατιώτες περικυκλώθηκαν από συμμαχικά στρατεύματα. 50.000 σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή πιάστηκαν αιχμάλωτοι.

H Μάχη της Νορμανδίας είχε τελειώσει.

Τα αποτελέσματα της Απόβασης

Στις 15 Αυγούστου 1944 συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν με ευκολία στη Νότια Γαλλία και στις 25 Αυγούστου το Παρίσι απελευθερώθηκε. Ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ εισήλθε στην πρωτεύουσα της αληθινά πια ελεύθερης Γαλλίας.

Μιας Γαλλίας που πλήρωσε όμως ακριβά το τίμημα της ελευθερίας. Σχεδόν 20.000 κάτοικοι της Νορμανδίας βρήκαν τραγικό θάνατο κατά την περίοδο της Απόβασης και της Μάχης, κυρίως από συμμαχικούς βομβαρδισμούς…

Ολόκληρες πόλεις και χωριά μετατράπηκαν κυριολεκτικά σε στάχτη και συντρίμμια.

H Απόβαση στη Νορμανδία όμως ήταν αναγκαία και καθοριστική για την εξέλιξη του πολέμου. Με την προέλαση των Αμερικανών και των Βρετανών από τη Δύση και των Σοβιετικών από την Ανατολή σήμανε η έναρξη του τελευταίου κεφαλαίου του πολέμου.

Ο Β! παγκόσμιος πόλεμος θα κρατούσε όμως ακόμη ένα χρόνο.

Θα τελείωνε με τη συνθηκολόγηση και της Ιαπωνίας τον Αύγουστο του 1945.

http://katergarides.blogspot.gr