Ελλάδα ή Ελάδα; Το παράδειγμα του Γιάνη Βαρουφάκη

Η σημειολογία λέξεων και συμπεριφορών και η σημασία τους. Τα πέντε φάουλ του υπουργού Οικονομικών και μια κυβέρνηση που δεν έχει καταλάβει ότι είναι στην εξουσία…

του Νίκου Νυφούδη*

Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι Υπουργός Οικονομικών της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν ο ίδιος το έχει καταλάβει ή ακόμα οραματίζεται πως βρίσκεται στα αμφιθέατρα του Ιστ Άνγκλιαδιδάσκοντας στους φοιτητές του “θεωρίες παιγνίων”. Είναι ένα ερώτημα που με ταλανίζει τις τελευταίες 20 μέρες, παρατηρώντας την συμπεριφορά του και τις λέξεις του σε εγχώριες ή διεθνείς συναντήσεις.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή…

Στις 27 Γενάρη ορκίζεται Υπουργός Οικονομικών. Από την πρώτη στιγμή, προφανώς θεωρώντας τον εαυτό του πέρα και πάνω από όλα ανακοίνωσε μόνος του, χωρίς να περιμένει τον εκλεγμένο πρωθυπουργό της χώρας να πει τίποτα, σε ιρλανδικό ραδιόφωνο ότι θα είναι επικεφαλής του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Φάουλ πρώτο.

Στις 30 Γενάρη, συναντιέται με τον επικεφαλής του Eurogroup, Γέρουν Νταισελμπλουμ, τον οποίο προφανώς και υποδέχεται σε ένα “χαλαρό”, με το πουκαμισάκι έξω και τους γιακάδες σηκωμένους. Προφανώς και ο Έλληνας καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας δεν διδάχθηκε καθόλου από την εμπειρία του σε Μεγάλη Βρετανία, Αμερική και Αυστραλία για την σπουδαιότητα στις διμερείς συναντήσεις να τιμάς τον καλεσμένο σου. Δεν έχει να κάνει με απόψεις, με διεκδικήσεις και με ήττα ή νίκη. Είναι ξεκάθαρα θέμα φιλοξενίας, ειδικά όταν ο καλεσμένος σου είναι και σύμμαχος. Φάουλ δεύτερο.

Στην συνέχεια ακολουθούν οι σκληρές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τον υπουργό Οικονομικών να δίνει τη μία συνέντευξη μετά την άλλην. Και κάθε μέρα να λέει κάτι διαφορετικό, προσπαθώντας να ηρεμήσει τις «αγορές» που τάραξε την προηγουμένη. Φάουλ τρίτο.

Την ίδια στιγμή βάζει απέναντι του τον γερμανό ομόλογό του, τον άνθρωπο που επηρεάζει μια σειρά χωρών που δανείζουν την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μην θέλει να τον δει ούτε «ζωγραφιστό». Φάουλ τέταρτο.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, αφού έχει τελειώσει – όπως έχει τελειώσει – η διαπραγμάτευση αποφασίζει να βάλει νέες φωτιές στην Ευρώπη προσπαθώντας να εξηγήσει τα περί «δημιουργικής ασάφειας». Φάουλ πέμπτο. Στο μπάσκετ αποβάλλεσαι και κάθεσαι στον πάγκο…

Είναι επιτακτική ανάγκη η Ελληνική Κυβέρνηση, και ιδίως ο Υπουργός Οικονομικών, που εν μέσω οικονομικής κρίσης πέρα από ουσιαστικό ρόλο χάραξης πολιτικής έχει και έναν άτυπο ρόλο Υπουργού Εξωτερικών, αφού συνομιλεί πολύ συχνά με τους αντίστοιχους υπουργούς των κρατών της ΕΕ, να αντιληφθεί πως οι διεθνείς σχέσεις χτίζονται βήμα βήμα. Ενώ, γκρεμίζονται μεμιάς.

Πρέπει να αντιληφθούμε πως κάθε συνάντηση, κάθε συνομιλία ολοκληρώνει το παζλ της εικόνας μιας χώρας. Για τους Ευρωπαίους εταίρους μας, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν το μεσογειακό ταπεραμέντο, είναι πολύ σημαντικό πέρα από το να τους σέβεσαι, να τους το δείχνεις κιόλας. Δεν αρκούν οι καλές προθέσεις, αλλά πρέπει να έχει μια συνέχεια για τις πράξεις.

Πρέπει να καταλάβουμε, πως η εμφάνιση ενός Υπουργού με το πουκάμισο έξω και τους γιακάδες σηκωμένους στην επικοινωνιακή γλώσσα του σώματος της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης δεν σημαίνει καθόλου, σεβασμό του συνομιλητή που εκπροσωπεί τη χώρα του. Όσο cool κι αν νομίζουμε πως είναι, στην ουσία της διπλωματίας δεν παύει να είναι έλλειψη σεβασμού του ανθρώπου που βρίσκεται στην απέναντι μεριά του διαπραγματευτικού τραπεζιού. Ο οποίος απέναντι, έχει βάλει τα καλά του, έχει μπει στο αεροπλάνο, αφήνοντας την χώρα του για να έρθει να συζητήσει για το δικό μας πρόβλημα στο κάτω κάτω.

Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει κλείσει ήδη ένα μήνα στην εξουσία. Καιρός να το καταλάβει…

*Ο Νίκος Νυφούδης είναι οικονομολόγος και δημιουργός του The Life Goddess στο Λονδίνο. Ασχολείται ενεργά με την πολιτική και με το Ποτάμι.