ενδοοικογενειακή βία – παιδική κακοποίηση

H κακοποίηση του παιδιού είναι πρόβλημα δημόσιας υγείας και αποτελεί μέρος της ενδοοικογενειακής βίας. Από τις πρώτες χώρες που ευαισθητοποιήθηκαν και το…

αναγνώρισαν ως σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και πρόβλημα δημόσιας υγείας είναι οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Στην Ελλάδα δόθηκε μεγαλύτερη σημασία κυρίως από τη δεκαετία του 1990 και μετά.

Μορφές παιδικής κακοποίησης μπορεί να είναι: η σωματική κακοποίηση, η παραμέληση-εγκατάλειψη, η συναισθηματική παραμέληση/ ψυχολογική κακοποίηση και η σεξουαλική κακοποίηση.
Στην σωματική κακοποίηση ο τραυματισμός δεν εξηγείται ικανοποιητικά για το πώς προκλήθηκε ή δεν δικαιολογείται η καθυστέρηση αναζήτησης ιατρικής βοήθειας. Στην συναισθηματική παραμέληση – ψυχολογική κακοποίηση ασκείται ψυχολογική βία στο παιδί όπως τρομοκρατία, του φέρονται σαν να είναι αποδιοπομπαίος τράγος, το απομονώνουν και τέλος στην σεξουαλική κακοποίηση νοείται ο βιασμός ή αιμομικτική σχέση ή γενικότερα μη κατάλληλη συμπεριφορά για ένα παιδί (με σεξουαλικά υπονοούμενα κλπ).
Η ενδοοικογενειακή κακοποίηση των παιδιών ενδημεί στα πλαίσια των σχέσεων φροντίδας των παιδιών από τους φυσικούς γονείς ή τα υποκατάστατά τους όπως είναι συγγενείς ή άλλα άτομα ή δομές που έχουν αυτή την ευθύνη όπως ανάδοχοι γονείς, προσωπικό ιδρυμάτων κλειστής ή ημερήσιας φροντίδας.
Όταν ένα παιδί παραμελείται ή του ασκείται βία τότε :
Έχει εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, έχει έντονο φόβο, έχει δυσπιστία σε οποιαδήποτε σχέση με ενήλικο, αντιδρά παθητικά, κυριαρχείται από άγχος, είναι εξαρτημένο και ανασφαλές, μπορεί να παρουσιάσει επιμέρους διαταραχές στη συμπεριφορά, όπως ενούρηση, παθητικότητα, επιθετικότητα, καταστροφική συμπεριφορά, ψέματα, κλοπές, φυγή από το σπίτι, κατάχρηση ουσιών είναι συνεχώς θυμωμένος κ.α., η σχολική του απόδοση επηρεάζεται ή και ανακόπτεται καθώς εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες, παρουσιάζει συμπτώματα που σχετίζονται με την ψυχική ένταση και την τραυματική εμπειρία όπως: παλινδρομική συμπεριφορά, διαταραχές ύπνου, εφιάλτες, αλλαγές στη διάθεση (συναισθηματικές μεταπτώσεις).

Η πρόγνωση για τη ζωή ενός παιδιού που κακοποιείται είναι άσχημη αν δεν αντιμετωπιστεί. Συνήθη είναι τα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας (π.χ. μετατραυματικό στρες), η χρήση ουσιών, η επίδραση στις διαπροσωπικές σχέσεις, η επίδραση στο γονεϊκό του ρόλο και η εγκληματικότητα.

Αν είστε γονείς και υποψιάζεστε πως κάτι συμβαίνει στο παιδί σας παρατηρήστε τη συμπεριφορά του. Οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή στη σχολική του παρουσία ή επίδοση, στην άποψη του για κάποια άτομα, στο λεξιλόγιο του, στην όρεξη του, στις συνήθειες του ύπνου του ή στην υγιεινή του, πρέπει να σας προβληματίσει. Μιλήστε ειλικρινά στο παιδί και τους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν. Καλλιεργήστε ένα κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης με τα παιδιά προκειμένου να μπορούν να σας εμπιστεύονται αυτά που τους συμβαίνουν Μην αντιδράτε υπερβολικά σε ότι σας πει το παιδί. Μπορεί να το φοβίσετε. Ακούστε το με υπομονή και μην το κριτικάρετε. Προσπαθήστε να δείτε τα συναισθήματα του πίσω από τις πράξεις του. Τονώστε την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Μη φοβηθείτε να ζητήσετε συγγνώμη. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι και οι ενήλικες κάνουν λάθη. Μάθετε στο παιδί να λέει όχι και σεβαστείτε την άρνηση του. Καλέστε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα παιδιά SOS 1056, για να πάρετε κατευθύνσεις και συμβουλές.

Αν είστε εκπαιδευτικοί μην αγνοήσετε κάτι που σας έχει πει το παιδί, ακόμη και αν νομίζετε ότι είναι ψέμα. Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού αλλά και την σχολική του επίδοση / παρουσία. Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε με τους γονείς. Προτείνετε λύσεις στο παιδί και εξηγήστε τες. Μην πανικοβληθείτε ή φοβηθείτε… το παιδί σας έχει ανάγκη. Φροντίστε να μην απομονωθεί το παιδί από τα υπόλοιπα. Μην κατηγορήσετε τους γονείς του… θυμηθείτε ότι τους προστατεύει. Συνεννοηθείτε με τον διευθυντή για τις κινήσεις που πρέπει και μπορεί να κάνει το σχολείο.

Αν είστε γείτονες, φίλοι ή γνωστοί παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού και παρατηρήστε τη συμπεριφορά του γονέα και τον τρόπο με τον οποίο μιλάει στο παιδί. Ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί και μην αγνοείτε την ανάγκη του για βοήθεια.

Είναι υπόθεση όλων και του καθένα ξεχωριστά να προστατεύσει τα παιδιά απέναντι σε εγκλήματα κακοποίησης. Ειδικότερα στην σεξουαλική κακοποίηση δεν υπάρχει η έννοια «το παιδί μου» αλλά ένα παιδί που ταλαιπωρείται και όλοι πρέπει να βοηθήσουμε.

yannidakis.net