Αναιμία. Που οφείλεται η έλλειψη σιδήρου

παγκοσμίως είναι η έλλειψη σιδήρου, σύμφωνα με τη νεότερη έκθεση για τη νόσο που μόλις δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση «Blood».

Ο Παναγιώτης Παναγιωτίδης, αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί πού οφείλεται η έλλειψη σιδήρου και τι πρέπει να κάνουν οι πάσχοντες.

Σε τι χρησιμεύει ο σίδηρος στον οργανισμό;

O σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, της κύριας πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων που κυκλοφορούν στο αίμα και η οποία δεσμεύει οξυγόνο κατά τη δίοδο των ερυθρών αιμοσφαιρίων από τις αρτηρίες των πνευμόνων για να το απελευθερώσει στους ιστούς του σώματος.

Ο σίδηρος είναι επίσης απαραίτητος για τη σύνθεση DNA σε όλα τα κύτταρα του σώματος και η έλλειψή του αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό τους.

Πού οφείλεται η έλλειψή του;

Ο κυριότερος λόγος σιδηροπενίας είναι η έμμηνος ρύση στις γυναίκες και η χρόνια απώλεια αίματος από το στομάχι και έντερο.

Οι απώλειες αυτές οφείλονται συνήθως σε αιμορραγίες στομάχου λόγω έλκους ή ως παρενέργεια ύστερα από λήψη ορισμένων φαρμάκων (λ.χ. ασπιρίνη). Οι αιμορραγίες από το έντερο οφείλονται σε αγγειακές δυσπλασίες στο τοίχωμα του εντέρου ή στην ύπαρξη αιμορροΐδων.

Η έλλειψη μπορεί επίσης να οφείλεται σε ανεπαρκή πρόσληψη σιδήρου από τη διατροφή ή σε ανεπαρκή απορρόφησή του από το λεπτό έντερο.

Πώς μπορεί να καταλάβει κάποιος αν έχει αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου;

Κάθε αναιμία συνοδεύεται από συμπτώματα αδυναμίας και εύκολης κόπωσης, αλλά ιδιαίτερα η σιδηροπενική προκαλεί επιπλέον συμπτώματα, όπως η αυξημένη τριχόπτωση, τα εύθραυστα νύχια, η εμφάνιση σχισμών στα χείλη, μέχρι και έλκη στη στοματική κοιλότητα και δυσκολία κατάποσης.

Πώς ορίζεται η σιδηροπενική αναιμία;

Κατ’ αρχάς πρέπει να διαχωριστεί ο τίτλος σιδηροπενική αναιμία από την απλή σιδηροπενία. Στην απλή σιδηροπενία ο σίδηρος και η φεριτίνη ορού είναι σε παθολογικά χαμηλά όρια, αλλά δεν έχει εμφανισθεί αναιμία (δηλαδή στις γυναίκες η αιμοσφαιρίνη είναι άνω των 12 g/dl και στους άνδρες είναι άνω των 14 g/dl).

Από τις πρώτες ενδείξεις ότι η σιδηροπενία οδηγεί έναν άνθρωπο σε σιδηροπενική αναιμία είναι η μείωση του μέσου όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων (MCV), όπως αυτή καταγράφεται σε κάθε εξέταση γενικής αίματος.

Τι συνέπειες μπορεί να έχει;

Εξαρτώνται από την ηλικία. Η χρόνια σιδηροπενική αναιμία στα παιδιά λ.χ. έχει επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη αλλά και στην πνευματική τους εξέλιξη (ανικανότητα συγκέντρωσης, αδιαφορία, ακόμη και βαθμός νοητικής υστέρησης).

Αντίστοιχα στους ενηλίκους σχετίζεται με αυξημένη επιρρέπεια στις λοιμώξεις και καρδιακή ανεπάρκεια.

Πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη σιδήρου;

Η σιδηροπενία αντιμετωπίζεται με αύξηση της προσφοράς σιδήρου στον πάσχοντα. Ο καλύτερος τρόπος είναι η διατροφική συμβουλή να αυξηθεί η κατανάλωση κόκκινου κρέατος.

Οσον αφορά τη φαρμακευτική χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου, πρέπει να αποφεύγονται τα πόσιμα διαλύματα σιδήρου και να χορηγούνται ταμπλέτες που περιέχουν σίδηρο.

Οι ταμπλέτες πρέπει να λαμβάνονται όταν το στομάχι είναι κενό τροφής τουλάχιστον 2 ώρες και θα παραμείνει χωρίς τροφή για τις επόμενες δύο – γι’ αυτό και είναι πιο εύκολο να λαμβάνονται το βράδυ αμέσως πριν από την κατάκλιση και αφού έχουν περάσει δύο ώρες από το δείπνο.

Οι ταμπλέτες σιδήρου δεν πρέπει να λαμβάνονται με γάλα ή άλλα γαλακτοκομικά, γιατί το ασβέστιο που περιέχουν εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου, ούτε όταν λαμβάνει ο ασθενής φάρμακα που αναστέλλουν την οξύτητα του στομάχου (αντιόξινα), διότι ακυρώνεται η απορρόφηση του σιδήρου από τον στόμαχο.

Στις περιπτώσεις βαριάς σιδηροπενικής αναιμίας μπορεί να γίνει ενδοφλέβια χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου στο νοσοκομείο.

Η σιδηροπενική αναιμία

Αναιμία είναι η παθολογική κατάσταση που προκύπτει όταν στο αίμα κυκλοφορούν λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια απ’ ό,τι είναι το φυσιολογικό.

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι τα κύτταρα του αίματος που μεταφέρουν οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά σε όλους τους ιστούς του σώματος. Η συχνότερη αιτία αναιμίας είναι η έλλειψη σιδήρου (σιδηροπενική αναιμία).

Αριθμοί

32,9% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αναιμία

17 διαταραχές προκαλούν αναιμία

1 στα 2 κρούσματα αναιμίας οφείλονται στην έλλειψη σιδήρου

Αυτό το ξέρατε;

Οι ημερήσιες ανάγκες σε σίδηρο κυμαίνονται από 1 έως 1,2 mg.

Επειδή, όμως, ο οργανισμός απορροφά μόνο το 20-30% του σιδήρου από τα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα και μόλις το 5% του σιδήρου από τα φυτικά τρόφιμα, πρέπει να τρώμε 10-30 mg σίδηρο την ημέρα για να φτάνουμε στο επιθυμητό επίπεδο.

ΠΗΓΗ: real.gr