Η Διαχρονική Διαλεκτική πορεία του Παγκοσμίου πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού συστήματος

Η διατήρηση του status quo των συμφερόντων, ως κίνητρο της μετεξέλιξης της ανθρωπότητας.

Νικόλαος Λ. Μωραίτης, Ph.D.*

Εισερχόμαστε στην εμπειρική μας θεωρία περί κοινωνικής σταθερότητας και επανάστασης δίνοντας μιαν αιτιολογημένη απάντηση στο ερώτημα που απασχόλησε τον Thomas Hobbes και τον John Locke εδώ και τρεις αιώνες: «Ποιο είναι το στοιχείο που…..
συνδέει τον άνθρωπο με μια κοινωνία;»

Ο Hobbes υποστήριξε ότι ήταν η ισχύς η οποία αποκτήθηκε από αυτούς που ασκούσαν την εξουσία, ενώ ο Locke πίστευε ότι είχαμε συνάψει ένα «κοινωνικό συμβόλαιο» προκειμένου να προστατέψουμε τις ζωές μας και τις περιουσίες μας. Κατά τη δική μας άποψη αυτό που μας ενώνει είναι καθαρά τα συμφέροντά μας, μια ατομιστική και παράλληλα κτητική επιθυμία να διατηρήσουμε την όποια κοινωνικοοικονομική μας θέση την οποία εμείς, προσωπικά, απολαμβάνουμε. Τα άτομα ενδιαφέρονται αποκλειστικά για το ατομικό τους συμφέρον. Είναι μια φυσική ανάγκη, είναι οι βασικές ανθρώπινες ιδιότητες όσο παράξενο και αν αυτό μας φαίνεται, και είναι το συμφέρον που ενώνει τα μέλη μιας κοινωνίας. Το πραγματικό στοιχείο που συνδέει εντάσσεται στη σφαίρα του αστικού, του ατομικού βίου και όχι του πολιτικού.

Συγκεκριμένα, το «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» που ενώνει τους ανθρώπους που ζουν σε μια κοινωνία συνίσταται στην καθομολογούμενη επιθυμία τους να διατηρήσουν την οποιαδήποτε κοινωνικοοικονομική θέση που κατέχουν εκείνη την περίοδο. Αυτό το αξίωμα υποστηρίζεται βεβαίως από την προσωπική εμπειρία μας. Δεν θα δεχτούμε ποτέ οποιαδήποτε θέση ως «σωστή» εφόσον αυτή οδηγεί στην υποβάθμιση του κοινωνικοοικονομικού μας επιπέδου. Ούτε επίσης θα υπάρξουμε μάρτυρες των γύρω μας που θα ενεργούν με αυτό τον τρόπο. Θεωρείται αυτονόητο ότι ο άνθρωπος ως πολιτικά ενεργό άτομο, εμφανίζεται απαρέγκλιτα να θεωρεί ως δεδομένη υπόθεση η όποια επερχόμενη κατάσταση που δεν πρόκειται να υποβαθμίσει το υπάρχον κοινωνικοοικονομικό του επίπεδο. Κατά συνέπεια, ο πολιτικός, όπως και ο επιχειρηματίας, θεωρεί ως δεδομένο ότι η επίλυση των προβλημάτων των άλλων δεν θα προκαλέσει την όποια δική του κοινωνικοοικονομικού χαρακτήρα υποβάθμιση.

Συνεπώς, οι ομάδες, οι κοινότητες, οι κατηγορίες ενεργούν πάντα με στόχο τη διατήρηση και υπεράσπιση των υπαρχόντων συμφερόντων τους απέναντι στην όποια άμεση υποβάθμιση. Tα έθνη ενεργούν με στόχο το εθνικό συμφέρον, δηλαδή, να διατηρήσουν την εδαφική τους κυριαρχία και την εθνική τους κυριαρχία μέσα στο άναρχο διεθνές σύστημα. Και η επιβίωση των εταιριών απαιτεί ανταγωνισμό και διαρκή καινοτομία. Εκτός απ΄ αυτό, η διατήρηση των συμφερόντων των πολυεθνικών εταιριών προστατεύονται με την ισχύ του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου για την κατάργηση των δασμών του προστατευτισμού των εθνικών οικονομιών για τις εισαγωγές προιότων που παράγονται στις μετεγκαταστατικές βιομηχανίες στις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Επίσης, με την κρίση του παγκοσμίου συστήματος, η διατήρηση των κεκτημένων των διεθνών και Ευρωπαικών ελίτ ήταν το κίνητρο για την δημιουργία μιας περιφερειακής οικονομικής ένωσης, που θα ελέγχουν οι ίδιοι, τις χώρες που έχουν διαφορετικές οικονομίες, διαφορετικές οικονομικές αναπτύξεις και ανίπαρκτους πολιτικούς ενωτικούς δεσμούς για την προστασία τους.

Δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι τα συμφέροντα των διεθνών ελίτ και των βρυξελλών να εφαρμόσουν την πολιτική της φιλελευθεροποίησης ανταλλαγών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και προιόντων, που οι τιμές και τα επίπεδα μισθών σε χώρες παραγωγής είναι σε σκλαβικά επίπεδα, ήταν αναπόφευκτο ότι θα επιφέρει στις μικρές χώρες της Ευρώπης ανεργία, ανισότητες, μείωση ανάπτυξης, μείωση παραγωγής και εξαθλίωση του πληθυσμού.

Επομένως, η απλή λογική μας οδηγεί στο συλλογισμό ότι η επιβίωση απαιτεί ότι ο κυρίαρχος στόχος του ανθρώπου, αυτός που τον ώθησε στη δημιουργία αυτοκρατοριών, σε πολέμους και επαναστάσεις και, με μικρότερη συχνότητα, στην αλλαγή των θεσμικών δομών που διέπουν τη ζωή του, ήταν η διατήρηση του κοινωνικού και οικονομικού του status quo.

Αιτία τούτου είναι η μελέτη μου, με τίτλο: « Η Διαχρονική Διαλεκτική πορεία του Παγκοσμίου πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού συστήματος. Υπότιτλος: « Η διατήρηση του status quo των συμφερόντων, ως κινητρο της μετεξέληξης της ανθρωπότητας».

Στα πλαίσια της έρευνάς μου, με κύριο θέμα την ανάπτυξη της θεωρίας της διεθνούς πολιτικής, διαπίστωσα, ανάμεσα στα άλλα, το σημείο κόμβος της σημαντικότερης διάκρισης, μεταξύ του επιστημονικά απολύτου και της σχετικής προσέγγισης, αναφορικά με την μελέτη πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών φαινομένων. Η έρευνά μου κατέληξε στο να υιοθετήσει μια πρακτική μέθοδο, σε παγκόσμια κλίμακα. Παρατήρησα, λοιπόν, πως, με βάση την θεωρία της σχετικότητας, κάποιος μπορούσε να χρησιμοποιήσει την διαλεκτική ανάλυση, προκειμένου να εξηγήσει την σχέση ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα. Επιπλέον, η ερμηνεία μου, σχετικά με τα γεγονότα κατέδειξε, ότι το σύστημα της βιομηχανικής ελίτ ενεφάνιζε μια όλο και περισσότερο δυσλειτουργική δομή, με αποτέλεσμα να φθάνουμε στο τέλος της μεταβιομηχανικής περιόδου.

Μετά την παρέλευση δύο δεκαετιών μελέτης, διαπίστωσα τις επιπτώσεις της εμπειρικής ερμηνείας στο πως εξελίσσεται η ιστορία της. Και κατέληξα στο συμπέρασμα, ότι, εφαρμόζοντας αυτά στην εποχή μας, που την διέπει το νέο και σε εξέλιξη φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, είμαι απόλυτα πεπεισμένος, ότι ο κόσμος ολοκληρώνει πλέον τον μετασχηματισμό του στην μεταβιομηχανική περίοδο. Και βλέπουμε, πως το σύστημα λειτουργίας της παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης της βιομηχανικής ελίτ, δεν είναι πλέον ικανό να ανταποκριθεί στις κοινωνικές ανάγκες της πλειονότητας των ανθρώπων και χωρών, που το εφαρμόζουν. Τούτο αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι γρήγορα διαιρείται σε υποκοινωνίες, που δεν έχουν και κατέχουν διάφορα αγαθά, αλλά και σε ακόμη μικρότερες κοινωνικές ομάδες, που τα έχουν και κατέχουν, δηλαδή, αναφέρομαι στις πλούσιες κοινωνικές τάξεις.

Με βάση, λοιπόν, τη θεωρία της σχετικότητας, έχουμε στη διάθεσή μας ένα μηχανισμό-κλειδί, θα έλεγα, στην κυριολεξία, που μας οδηγεί, μέσα από την εμπειρική πρόσβαση, και μας δείχνει ένα σημαντικό αριθμό διόδων: Δηλαδή, μας δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε το ποιά είναι η κατευθυντήρια δύναμη των ιστορικών αλλαγών. Καταδεικνύει τον εμπειρικό λόγο για το πως και γιατί το σύστημα αντικαθιστά ένα άλλο. Αποδεικνύει, με εμπειρικό τρόπο, για το πως το διεθνές σύστημα πέτυχε στην παρούσα φάση του, την οποία βιώνουμε καθημερινά. Κάνει γνωστή την αντίληψη, ότι η πολιτική έχει συντηρητικό χαρακτήρα, μέσα από την θεώρηση των επαναστάσεων. Αποκαλύπτει, επίσης, το πως και γιατί εμφανίζεται η παγκοσμιοποίηση, δηλαδή η εμπειρική διαδικασία. Το ζητούμενο είναι, όπως προσδιορισθεί που βρισκόμαστε, σήμερα, και που οδεύουμε, ώστε ο ερευνητής του μέλλοντος, καθώς και άλλοι, να είναι σε θέση όπως πετύχουν συνειδητές παρεμβάσεις στα γεγονότα, που μας πλαισιώνουν. Η θεωρία της σχετικότητας αναφέρεται στο πως θα είναι η πραγματικότητα του αύριο της ανθρώπινης εμπειρίας, εφόσον αυτή συνεχίζει να λειτουργεί μέσα από τις σημερινές παραμέτρους.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, της μελέτης, εξηγώ πως φθάσαμε από την θεωρία στην πράξη. Ξεκινάμε από το παρελθόν, αιτιολογώντας όλα τα βήματα της εξέλιξης, προτείνοντας τη χρήση κάθε ειδικής παραγωγικής διαδικασίας διότι η ιστορία κινείται προς τα εμπρός μέσα από μια σειρά από αναπόφευκτα βήματα. Προβάλλονται ιστορικά γεγονότα για την κατανόηση της ομοιότητας και της ανάγκης αυτών των ιστορικών αλλαγών που έλαβαν χώρα.

Προκειμένου να προσδιοριστεί αυτό, εξηγώ μελέτες περιπτώσεων προκειμένου να αποκαλυφθεί η αναγκαιότητα και το συμφέρον της ιστορικής εξέλιξης που μας έφερε από την κοινωνία των κυνηγών-συλλεκτών, στην ημι-νομαδική δουλοκτητική κοινωνία, την κοινωνία της αγροτικής (φεουδαρχικής) ελίτ, την κοινωνία της βιομηχανικής ελίτ (καπιταλισμός), στην Ρωσική και στην Κινεζική Επανάσταση, στον Ψυχρό Πόλεμο έως στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Εξηγούμε ότι η κινητήριος δύναμη αυτών των ιστορικών αλλαγών είναι η ίδια σε κάθε περίπτωση.

Aναλώνω μετά, ένα μεγάλο μέρος στο πως λειτουργεί το διεθνές σύστημα. Επειδή είναι ασαφές και απέραντο, περιορίζομαι σε δυό αισθητά τμήματα: Την ιστορία και την θεωρία του παγκόσμιου συστήματος. Το πρώτο, αφορά στο ποια είναι η κατευθυντήρια δύναμη, πίσω από την ιστορική αλλαγή, δηλαδή από την μετάβαση της μιας κοινωνικο-οικονομικής πολιτικής δομής, σε μια άλλη, πως πέτυχε την παρούσα κατάσταση, η οποία φαίνεται να οδηγείται και γιατί. Το τελευταίο ειδικά, εξετάζει την θεωρία της παγκόσμιας πολιτικής, που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα το μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα. Πρόκειται για την θεωρία της σχετικότητας, που μας παρέχει την εμπειρική εξήγηση του διεθνούς συστήματος. Μας επιτρέπει να κατανοήσουμε αυτή την διαδικασία και πως αναπτύσσεται η νέα τάξη μέσα στη παλιά. Και τελικά εξετάζω, πως η υπάρχουσα κοινωνικο-οικονομική-πολιτική δομή πλησιάζει, με γοργό ρυθμό, ένα νέο ιστορικό στάδιο.

Στο επόμενο κεφάλαιο, αναλύω την επανάσταση και αντεπανάσταση, σε όλο το φάσμα τους, μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Βασικός μου στόχος είναι να γίνουν κατανοητά όλα τα θέματα των επαναστατικών κινημάτων, καθώς και εκείνα της αντεπανάστασης. Δίνω ιδιαίτερη έμφαση στον προσδιορισμό των συντηρητικών στοιχείων κάθε επανάστασης και αντεπανάστασης, δηλαδή ποιά είναι τα αμοιβαία αποκλειστικά συμφέροντα και των δύο φατριών, ποιά θέση κατέχουν και τα δυό κινήματα, που προσπαθούν να υπερασπισθούν, ποιός είναι ο επικεφαλής και ποιό ακολουθεί, κατά την διάρκεια της βίας και ποιός ο ρόλος της πολιτικής και της ιδεολογίας. Και εν κατακλείδι, καταδεικνύω, ότι η εφαρμοζόμενη πολιτική είναι συντηρητική, ύστερα από την μελέτη της ρωσικής και κινεζικής επανάστασης. Εκείνο που διαπιστώνει κανείς,με την ανάπτυξη της θεωρίας που αναπτύσσω, και με γνώμονα την ρωσική και κινεζική επανάσταση, είναι το πως εξηγώ, στην μελέτη, γιατί η εφαρμοζόμενη πολιτική είναι συντηρητική, ύστερα από την εξέταση και των δυό επαναστάσεων. Εξηγώ σαφώς, ότι η ρωσική και η κινεζική ισοπέδωσαν τις χαρακτηριστικές φεουδαρχικές κοινωνίες. Και ότι εκείνα τα δυό έθνη Ρωσίας και Κίνας, ήσαν αυτά, που συνέβαλαν στο να οδηγήσουν την βιοχανική ελίτ, τον κρατικό καπιταλισμό, σε πλήρη άνθιση. Επιπρόσθετα, αναφέρομαι στο ότι τα συμφέροντα της Δύσης εξυπηρετήθηκαν αγνωόντας τις εμπειρικές διαδικασίες στην πράξη και στις δυό χώρες, ειδικότερα στη Ρωσία. Εξηγώ την βάση του συλλογισμού τους. Η θεωρία αποκαλύπτει, επίσης, τον εμπειρικό λόγο για τον Ψυχρό Πόλεμο. Αποκαλύπτω, σε όλη του την έκταση, στο πως ο ψυχρός πόλεμος εξυπηρέτησε τα συμφέροντα και της Ανατολής και της Δύσης.

Το ότι η ιστορική πρόοδος είναι επακόλουθο της διαλεκτικής σύγκρουσης συμφερόντων, μπορεί να απεικονιστεί μέσα από αυτό που προέκυψε ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του Ψυχρού Πολέμου. Με τη βοήθεια της θεωρίας της σχετικότητας μπορούμε με διαλεκτικούς πραγματικούς συλλογισμούς να διαπιστώσουμε το γιατί ο Ψυχρός Πόλεμος και οι οικονομία του Κέινς γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι υπήρξαν οι ιδεώδεις αμυντικές συλλογιστικές για τη διατήρηση των συμφερόντων τους. Το επιχείρημά μου ότι η ιστορική πρόοδος προκύπτει από τη διαλεκτική διένεξη συμφερόντων απεικονίζεται ομοίως από τις βιομηχανικές ελίτ της Ρωσίας και των ΗΠΑ που διαπίστωσαν από κοινού την ανάγκη της δημιουργίας του Ψυχρού Πολέμου προκειμένου να αιτιολογήσουν την επιβάρυνση των οικονομιών τους με πρόσθετες πολεμικές δαπάνες. Υπεράσπισε τα ηγεμονικά συμφέροντα της Ρωσικής ελίτ που υποστήριζε ότι εκπροσωπούσαν το σοσιαλισμό. Με την θεωρία της Σχετικότητας μπορούμε να καταδείξουμε το ποιοί είναι οι βασικοί λόγοι για την προθυμία των Δυτικών λαών να συμφωνήσουν με αυτή την εξολοκλήρου μη εμπειρική πρόταση. Γιατί οι Δυτικοί δεν προσδιόριζαν τη Ρωσία μέσα από τα εμπειρικά δεδομένα.

Στα δύο επόμενα κεφάλαια, εστιάζω την προσοχή μου, στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, σε όλη του την έκφανση, προκλήσεις και ευκαιρίες. Το ενδιαφέρον μου επικεντρώνεται στην εμπειρική διαδικασία, του τι σημαίνει παγκοσμιοποίηση, πως και γιατί εμφανίσθηκε. Ποιές είναι οι ευκαιρίες και οι απειλές στον διεθνοποιημένο κόσμο, που ζούμε σήμερα. Παρατηρούμε, ότι πρόκειται για ένα σε συνεχιζόμενη εξέλιξη κύκλο, που λέγεται παγκοσμιοποίηση, από το τέλος της μεταψυχροπολεμικής περιόδου. Τα εμπειρικά αποδεικτικά στοιχεία των αποτελεσμάτων του αρχίζουν να συσσωρεύονται. Προβαίνω σε εκτιμήσεις, σχετικά με τον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης, φαινόμενο των καιρών μας, σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία συνολικά, στις αναπτυσσόμενες χώρες και περιοχές, και τους ανθρώπους, που διαβιούν μέσα στην ένδεια, εξετάζοντας τις σχετικές ευκαιρίες και προκλήσεις. Υπογραμμίζω, επίσης, τις σχετικές εθνικές και διεθνείς απειλές, όπως την ανιση κατανομή του πλούτου, την διεύρυνση του χάσματος του εισοδήματος, την φτώχεια, την ανισότητα, τις εθνολογικές συγκρούσεις, την ανεξέλεγκτη μετανάστευση και την πείνα, σε παγκόσμια κλίμακα. Σκοπός μου είναι, ο εντοπισμός των προβλημάτων, και με την εφαρμογή της εμπειρίας ,να καταφέρουμε όπως αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και απειλές, που διαμορφώνουν τον νέο διαφορετικό κόσμο.

Η μελέτη τελειώνει με μια ανάλυση στο ότι ο κόσμος, σήμερα, βρίσκεται σε μια σημαντική ιστορική καμπή οδηγούμενος στη μεταβιομηχανική εποχή. Έχουμε φθάσει σε ένα στάδιο στο οποίο το παρόν κοινωνικο-οικινομικό-πολιτικό σύστημα γίνεται όλο και λιγότερο ικανό να διατηρήσει την κοινωνικοοικονομική θέση των ανθρώπων. Δεδομένου ότι κινούμαστε πλέον στα όρια του συστήματος, δημιουργείται μια διάσταση μεταξύ ενός αυξανόμενου αριθμού ατόμων που μπορούν να συντηρηθούν κοινωνικοοικομικά μόνο με το μετασχηματισμό του συστήματος, και ενός μειούμενου αριθμού που θα αντιμετωπίσει μιαν απαράδεκτο μείωση όταν γίνει εκείνο το βήμα. Και η κοινωνικοοικονομική επιβίωσή μας πρόκειται να απαιτήσει ένα πιο βιώσιμο σύστημα απαραίτητο για την επίλυση των προβλημάτων και των δυσκολιών μας. Εν ολίγοις, βλέπουμε τη δημιουργία ενός νέου μεταβιομηχανικού συστήματος (μετα-καφαλαιοκρατικό σύστημα) που αναπτύσσεται μέσα στην κεφαλαιοκρατική δομή με κάθε τρόπο. Είναι ακριβώς όπως το κεφαλαιοκρατικό σύστημα μεγάλωσε μέσα στη φεουδαρχική δομή.

Αντιμετωπίζουμε, σήμερα, μια αναπόφευκτη διαδικασία μέσα στο σύστημα, και αυτές οι αλλαγές θα φέρουν τις νέες παγκόσμιες προκλήσεις στον κόσμο. Και το πλέον εκφοβιστικό στοιχείο είναι ότι, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, το κεντρικό καθοριστικό φαινόμενο της εποχής μας είναι το ογκώδες παγκόσμιο πολιτικό αφύπνισμα της ανθρωπότητας. Ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων αρχίζει να βλέπει ότι η λειτουργία της πολιτικής συνέτεινε πάντα να προστατεύει (αμυντική) τα υπάρχοντα οικονομικά-κοινωνικά συμφέροντα και είναι συνδεδεμένη με την κοινωνία των ελίτ. Αναγνωρίζουν ότι δεν μπορεί να ζητείται λύση από την τάξη των ελίτ ή την κυβερνητική ελίτ για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματά τους.

Αυτοί είναι ένας γρήγορα αυξανόμενος αριθμός νέων ανθρώπων, ανίκανων να βρουν μια θέση σε μια κοινωνία, που εξαρθρώνεται όλο και περισσότερο από τις αντίθετα στην ιστορία και αναχρονιστικές πρακτικές. Στο παρόν στάδιο της κρίσης, εντούτοις, οι άνθρωποι άρχισαν μόλις να δοκιμάζουν και να κατανοούν τη σοβαρή κοινωνικοοικονομική υποβάθμιση. Ας είμαστε ειλικρινείς να αναγνωρίσουμε ότι κάθε ημέρα όλο και περισσότερο οι νέοι σε παγκόσμιο επίπεδο συνειδητοποιούν ότι οι κοινωνικές δυνάμεις στην εργασία, στο σύγχρονο βιομηχανικό κόσμο, εκβάλλουν τους νέους και τους φτωχούς από την κοινωνία, και ότι η ίδια η κοινωνικοοικονομική επιβίωση αυτών των στοιχείων απαιτεί μια όλο και περισσότερο ριζική, μια όλο και περισσότερο άμεση θεσμική εξέταση.

Το θέμα είναι ότι μπαίνουμε σε έναν πολύ διαφορετικό εμπειρικό κόσμο. Και όταν τα μέλη μιας κοινωνίας διαμορφώνουν από κοινού εμπειρίες, ομοίως διαμορφώνουν από κοινού και έννοιες. Αυτό θα απαιτήσει την ανάπτυξη μιας πολύ διαφορετικής ιδεολογικής αντίληψης που θα αντανακλά τις οικονομικές παραχωρήσεις τους και θα είναι ανοικτή για επαναστατικές σκέψεις. Αλλά θα είναι μια επανάσταση όχι των αυξανόμενων προσδοκιών, αλλά των μειωμένων επιτευγμάτων. Αυτός ο παγκόσμιος αδικημένος πληθυσμός αναπτύσσεται στις αναπτυγμένες και υπανάπτυκτες κοινωνίες, διακινδυνεύει τη διεθνή ειρήνη και την εσωτερική σταθερότητα, και τινάζει τα οικονομικά και πολιτικά συστήματα του κόσμου. Η αστική εργατική τάξη και οι χαμηλότερες μεσαίες τάξεις των αναπτυσσόμενων χωρών είναι έτοιμες να δεχτούν ριζικές πολιτικές μεταβολές. Αυτό είναι μια αντιμετώπιση, η οποία διαμορφώνεται στο ίδιο το κατώφλι μας, και το νερό είναι γύρο από τη μέση μας και ανέρχεται γρήγορα. Η ιστορία έχει λίγα σαφή μηνύματα, αλλά το πιο σημαντικό από αυτά είναι ότι όποτε ένα τμήμα της κοινωνίας βρίσκει ότι η υπάρχουσα κοινωνικοοικομική θέση του δεν μπορεί να διατηρηθεί από τις καθιερωμένες δομές, απαιτεί αμέσως, και θα υιοθετήσει τη βία, για άμεση επανοικοδόμηση εκείνων των δομών. Επιπλέον, η δυναμική και ο ριζοσπαστισμός των απαιτήσεων της, καθώς επίσης και ο βαθμός βίας που είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει, είναι πάντα ευθέως ανάλογα με το εύρος της κοινωνικοοικονομικής αλλοτρίωσης που επιτρέπεται από τους προσβαλλόμενους θεσμούς. Ετσι ή αλλοιώς, δεν θα υπάρξει πόλεμος ή επανάσταση. Δεδομένου ότι ενίσχυση μιας όλο και περισσότερο στερημένης κοινωνικής ομάδας σε άμεσους αριθμούς απαιτεί τη μείωση κάποιας άλλης κοινωνικής ομάδας, εκείνοι των οποίων τα προσωπικά κοινωνικοοικονομικά συμφέροντα μειώνονται από τις ζητούμενες αλλαγές θα είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν αντι-βία για να τους αποτρέψουν.

Κοιτάζοντας μπροστά, εντούτοις, η επιδείνωση των φτωχών κρατών και των περιθωριοποιημένων ανθρώπων μας διδάσκει είναι ότι σε αυτόν τον κόσμο, τα έθνη θα αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις ασφάλειας. Η μέγιστη πρόκληση κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών θα είναι η μετάβαση στη μεταβιομηχανική τεχνολογική εποχή, ο περιφερειακός αντίκτυπος των υποχωρούντων και αποτυχημένων δομών της έννοιας κράτους, οι νέες προκλήσεις ασφάλειας που θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωπες με τα κράτη, η παγκόσμια πολιτική αφύπνιση, και η παγκόσμια αναταραχή. Σε αυτήν την περίοδο της αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης, η κυριαρχία του έθνους κράτους δεν θα είναι απόλυτη, και τα εθνικά όρια θα θολώσουν όλο και περισσότερο. Όλες αυτές οι προκλήσεις απειλούν το καθεστός όλων των κρατών. Κατά συνέπεια, το μέλλον προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες και προκλήσεις, αλλά τα συμφέροντα θα πρέπει να εξεταστούν πολύ προσεκτικά. Επομένως, πριν από οποιαδήποτε συμμετοχή, πρέπει να υπολογίζονται οι δαπάνες και οι πιθανότητες της επιτυχίας.

Τέλος, εκείνο το οποίο θα ήθελα να τονίσω, είναι ότι ο 21ος αιώνας, τον οποίο διανύουμε, υπόσχεται να αποτελέσει μια άλλη περίοδο ογκωδών τεχνολογικών και επιστημονικών αλλαγών. Πράγματι, αυτές βρίσκονται ,ήδη, σε εξέλιξη, με επιπτώσεις στους ανθρώπους, στον τρόπο ζωής, στη διάρκειά της, στην κινητικότητα, στα έθνη και στην κυριαρχία τους. Επίσης, η επανάσταση στην τεχνολογία της πληροφορικής ωθεί την γνώση να ξεπερνάει εύκολα τα εθνικά σύνορα και οφείλουμε να προσαρθούμε σε αυτές τις εξελίξεις. Συνεπώς, για να καταστήσουμε τον κόσμο μας πιο κατανοητό, πρέπει να μελετήσουμε το σύστημα, μέσα από την χαρτογράφηση των κυρίων δυνάμεων ,των ιστορικών αλλαγών, που πραγματοποιήθηκαν, γιατί εμείς, ως άνθρωποι οδηγούμεθα στην πρόοδο και γιατί εμφανίζονται όλα τα σημερινά προβλήματα. Για να καταλάβουμε όλα αυτά, πρέπει να μελετήσουμε το σύστημά μας ως σύνολο. Οφείλουμε ,να προσδιορίσουμε πρώτα τα συστηματικά προβλήματα και μετά να δώσουμε την συστηματική ανάλυση και να βρούμε τις λύσεις, αντί να εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στα άτομα και στις επιμέρους διαδικασίες μέσα στο σύστημα. Και αυτό ακριβώς εξυπηρετεί η συγγραφή της παρούσας μελέτης μου.

*Νικόλαος Λ. Μωραίτης, Ph.D.
Διεθνείς Σχέσεις, Συγκριτική Πολιτική
Berkeley, California
2014