Κρατάνε «μυστικά», ή λένε…ψέματα;

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

Είμαστε συχνά θύματα όλοι οι λαοί στις “καλοστημένες’ μεταφορές
προπαγανδιστικών μηνυμάτων που έρχονται ως ειδήσεις, αναλύσεις και…

σχόλια από Διεθνή και Εθνικά ΜΜΕ.

Η διεθνής κοινή γνώμη, και με ιδιαίτερη ένταση η ελληνική κοινή γνώμη,
στην προσπάθειά τους να διαχωρίσουν την ‘αλήθεια από το ψέμα’ και την
ενημέρωση από την χυδαία, αλλά κομψή, προπαγάνδα φτάνουν πολύ συχνά
στα όρια της δημιουργίας «παρανοϊκής αντίδρασης» ως μηχανισμού άμυνας
σε απόπειρες πλύσης εγκεφάλου.

Η διαδικασία του να κρατάμε μυστικά ξεκινάει στα παιδικά χρόνια όχι
επειδή ο άνθρωπος γεννιέται με την ανάγκη της κρυψίνοιας, αλλά εξαιτίας
της προοδευτικής και σταδιακής αναγνώρισης του γεγονότος πως κάποιες
πράξεις μας μπορεί να επιφέρουν τιμωρία, ενώ κάποιες άλλες επιβράβευση.

Η πρώτη αιτία που τα παιδιά καταφεύγουν στα μυστικά είναι η ανάγκη
τους να αποκρύψουν κάποιες συμπεριφορές, δηλαδή μαθαίνουν να κρατούν
μυστικά όταν συνειδητοποιούν πως η γνωστοποίησή τους στους ‘μεγάλους’
θα επιφέρει δυσαρέσκεια στον γονέα, στον δάσκαλο, στους φίλους.

Τα παιδιά κρατάνε, επίσης, μυστικά, όταν, χωρίς να είναι προσωπική
επιλογή τους, έρχονται αντιμέτωπα με τη διαφωνία της παρέας για
ανακοίνωση κάποιας πράξης ή κάποιας συμπεριφοράς στις οποίες
έχουν εμπλακεί και τις οποίες πρέπει να κρύψουν, διότι διαφορετικά θα
τιμωρηθούν όλοι.

Υπάρχουν συχνά και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες τα παιδιά
συμφωνούν ότι δεν θα ανακοινώσουν ένα μυστικό, συνομολογούν την
κράτησή του, ξέρουν πολύ καλά γιατί το έκαναν, αλλά στην προκείμενη
περίπτωση υπάρχουν δύο διαφοροποιήσεις:

πρώτον, κάποιοι συμφωνούν στην τήρηση του μυστικού, επειδή απλά
έχουν την ανάγκη να μην απορριφθούν από την παρέα, έστω και αν
αναγνωρίζουν ότι η απόκρυψη δεν είναι κάτι ηθικά ούτε θεμιτό, και

δεύτερον, υπάρχουν παιδιά που ουσιαστικά δημιουργούν στην παρέα
την ανάγκη του μυστικού για να μην ομολογήσουν δικές τους προσωπικές
ευθύνες.

Η διατήρηση μυστικών καθώς τα άτομα ενηλικιώνονται αποκτά τελείως
διαφορετική σημασία. Συχνά το ώριμο, στην ηλικία τουλάχιστον, άτομο θα
κρατήσει ένα μυστικό εφόσον βρίσκεται σε θέση εξουσίας και αναγνωρίζει
πως η κοινοποίησή του μπορεί να δημιουργήσει πανικό, αναστάτωση,
ανατροπή δεδομένων πλαισίων αναφοράς, συμπεριφοράς και λειτουργιών.

Οι πραγματικά μεγάλοι ηγέτες είναι εκείνοι οι οποίοι γνωρίζουν ότι
κάποια πράγματα πρέπει υποχρεωτικά να κρατηθούν μυστικά για κάποιο
χρονικό διάστημα.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις βέβαια στις οποίες θα αποκαλύψουν κάποιο
μυστικό καθώς αισθάνονται την υποχρέωση να μην κρατήσουν κρυφό κάτι
το οποίο δεν εξυπηρετεί το κοινωνικό σύνολο.

Αποφασίζουν ότι η διατήρηση αυτή των μυστικών δεν εξυπηρετεί παρά
μερικά, συγκεκριμένα, ίσως και άνομα ή ανήθικα συμφέροντα (κατά το
καθιερωμένο πλέον, ‘ είναι νόμιμο, είναι όμως και ηθικό;’

Κατά συνέπεια, η ανακοίνωση γεγονότων ή δεδομένων που μέχρι εκείνη
τη στιγμή περιβάλλονταν από το πέπλο του μυστικού δεν σημαίνει ότι
προδίδουν το μυστικό, αλλά ότι ανακοινώνουν στον κυρίαρχο Λαό αυτό με
το οποίο κάποιοι άλλοι θα ήθελαν να τους έχουν ελεγχόμενους και να τους
το επιβάλλουν σαν «υποχρεωτικό κοινό μυστικό».

Σε διεθνή κλίμακα διάφορες χώρες χρησιμοποιούν δικά τους κριτήρια για
προφύλαξη ‘εθνικών μυστικών’ προσδιορίζοντας και τα χρονικά διαστήματα
κοινοποίησής τους.

Στη Βρετανία ο σχετικός Νόμος του 1958 προέβλεπε ότι το χρονικό
διάστημα ‘απόκρυψης κάποιων γεγονότων’ μπορούσε να είναι 50 χρόνια,
αλλά το διάστημα αυτό περιορίστηκε στα 30 χρόνια με την αναθεώρηση του
σχετικού Νόμου το 1967.

Πάντως κάποια στιγμή ‘κρίσιμα Κρατικά και Εθνικά μυστικά’ σίγουρα
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ όταν μετά από κάποιες δεκαετίες ΑΝΟΙΓΟΥΝ οι
σχετικοί ‘επτασφράγιστοι’ μέχρι τότε ΦΑΚΕΛΛΟΙ…

Στην Πατρίδα μας υπάρχει ο γνωστός ‘Φάκελος της Κύπρου’ όπου,
προφανώς για ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΥΨΙΣΤΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ, φυλάσσονται
επτασφράγιστα ‘ευαίσθητα δεδομένα’ τα οποία το 2014 (έτος ΤΡΙΠΛΩΝ
Εκλογικών αναμετρήσεων) θα συμπληρώσουν 40 χρόνια ζωής…

Να ελπίσουμε ότι μπορεί να ανοίξει ‘ο φάκελος της Κύπρου’ ή μήπως το
Πολιτικό μας Σύστημα στοχεύει να τον κρατήσει ‘κλειστό’ για άλλα 10 ή
περισσότερα χρόνια;

Διευκρινίζω ότι είναι σαφώς άλλο πράγμα το να κρατάμε μυστικά,
ιδιαίτερα όταν κατέχουμε υψηλές θέσεις εξουσίας και ευθύνης, και άλλο
το να λέμε ψέματα ακόμα και όταν αυτά είναι, όπως συνηθίζουμε να τα
χαρακτηρίζουμε απενοχοποιώντας έτσι πολιτικά πρόσωπα, «λευκά ή κατά
συνθήκη ψεύδη».

Κλείνω εκτιμώντας ως ‘λευκό ψέμα’ την Κυβερνητική ‘παρόλα’ ότι
σύντομα, χωρίς άλλες θυσίες, θα απελευθερωθούμε από τα νύχια της
τρόικας…