Κουρασμένα όνειρα, ηλεκτρισμένες ελπίδες

Θεόδωρος Κουτρούκης *

Καθώς η χώρα έχει ήδη εισέλθει στον τέταρτο χρόνο υπό την επιτήρηση των πιστωτών της, είναι πλέον φανερό ότι μια ακόμη δύσκολη χρονιά για τους συμπολίτες μας αρχίζει.
Οι εξελίξεις την τελευταία τετραετία κλόνισαν συθέμελα τον κοινωνικό ιστό. Παρόλα ελάχιστα αντιμετωπίστηκαν τα ακανθώδη προβλήματα του λαού. Το ελληνικό πολιτικό κατεστημένο είχε άλλες προτεραιότητες…
Από την αρχή της κρίσης οι σεσημασμένοι πολιτικάντηδες δρομολόγησαν ένα συστηματικό εγχείρημα να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι η κρίση ενέσκηψε στη χώρα από το εξωτερικό και δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα εσωτερικών οικονομικών κοινωνικών πολιτικών και πολιτισμικών αντινομιών.

Υιοθέτησε, λοιπόν, μια εύπεπτη συνομωσιολογική προσέγγιση που θεωρούσε υπεύθυνους για την κρίση τους σύγχρονους illuminati (τραπεζίτες, σιωνιστές, αγορές, Γερμανοί, κ.λπ.) που απεργάζονται την μοίρα της χώρας σε υπόγειες ανήλιαγες κάμαρες. Ακόμη και οι μετανάστες που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για μερικά από τα δεινά του ελληνισμού, μια χαρά ταίριαξαν στο ψηφιδωτό της παραπλάνησης: κι αυτοί ξένοι είναι …

Αυτό το colpo grosso της εθνικής από-υπευθυνοποίησης υποδαυλίστηκε από το εγχώριο πολιτικό προσωπικό που έστησε μια παμπόνηρη παγίδα: αφού οι ξένοι έφταιγαν για όλα, οι ίδιοι κατόρθωσαν να αποσείσουν τις ευθύνες τους για τα δεινά της χρεοκοπίας. Bingo!

Αλλά δε σταμάτησαν εκεί. Εδραζόμενοι στην ευπιστία ή/ και την «εκλογίκευση» πολλών κοινωνικών στρωμάτων οι κυβερνώντες πολιτικοί της παρακμής επιχείρησαν να υποδυθούν τους εθνικούς αγωνιστές μιμούμενοι σε μια κακεκτυπικη εκδοχή τους ήρωες του 1821 ή τους αντιστασιακούς εποχούμενοι σε πανάκριβα αυτοκίνητα Made in BRD. Αλλά και οι πολιτικοί της όψιμης αντιπολίτευσης υπόσχονται με θεατρινισμούς ανεφάρμοστα πράγματα και μάλλον δεν πιστεύουν ούτε μια λέξη από τους ισχυρισμούς τους.

Σε αυτό το σκηνικό δεν προξενεί έκπληξη η σχετική αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζονται τα μέτρα λιτότητας: αντί να κατέλθουν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες σε ειρηνικές πορείες διαμαρτυρίας, μερικές εκατοντάδες εκ πεποιθήσεως διαδηλωτών καριέρας ασκούνται σε ένα είδος αδιέξοδης και ηττοπαθούς επαναστατικής γυμναστικής.

Οι επαγγελματίες διοργανωτές πορειών που βρίθουν από πομφόλυγες και μεγαλοστομίες δεν βοηθούν τον μέσο ανώνυμο πολίτη να υπερβεί το φόβο του πως η συμμετοχή του θα γίνει αντικείμενο καπηλείας από συνυπεύθυνα κόμματα και παρατάξεις ή θα βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα βίαιων επεισοδίων.

Οι συμπολίτες μας είδαν τα όνειρα τους να κουράζονται. Βρίσκονται αντιμέτωποι με τη λαίλαπα της κοινωνικής αναλγησίας, την εκ βάθρων αλλαγή της σχέσης κράτους-πολίτη, την αποδιάρθρωση της δημόσιας υγείας και του ΕΣΥ, την ασιατοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την ανυποληψία της κοινωνικής ασφάλισης και της πρόνοιας. Βιώνουν τις θάλασσες φτωχοδιάβολων πλάι στις νησίδες πλούτου κι επίδειξης, τον διογκούμενο αυταρχισμό, την διάδοση αντιδημοκρατικών ιδεολογιών, τη διακυβέρνηση της χώρας με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, τον πολιτισμικό κατακερματισμό, την κοινωνική μνησικακία.

Για ευρύτατα κοινωνικά στρώματα το βάρος της καθημερινότητας πέφτει στην εξασφάλιση των βασικών αγαθών και υπηρεσιών (στέγη, φαγητό, αξιοπρεπής διαβίωση, ιατρική φροντίδα), ενώ αναδύονται πρωτόγνωρες ανάγκες για λαϊκά υπνωτήρια, συσσίτια, τράπεζες τροφίμων και ρούχων, δημόσια λουτρά, πρωτοβάθμια κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία, κοινωνικά φροντιστήρια, κ.α.

Κάτω από τον κονιορτό αργοκινούνται ακόμη οι δημιουργικές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας (επιχειρηματικότητα, καινοτομία, αριστεία, πρωτοβουλία, συμμετοχή), που δονούνται από ηλεκτρισμένες ελπίδες και κρατούν την αναδυόμενη σκυτάλη του νέου μέσα στο μεγάλο γκρίζο. Όμως, οι εραστές της προόδου και της δημοκρατίας δεν είναι μόνοι.

Πλάι τους, μέσα στα μέλαθρα της καταχνιάς έρπουν και οι δυνάμεις που επιδιώκουν διακαώς να πυροδοτήσουν έναν κοινωνικό πόλεμο. Ψάχνουν κι αυτές μέσα στα ερείπια. Μήπως και βρουν καμιά μικρή, τόση δα, ατομική βόμβα!

* Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου