Η Εκκλησιαστική περιουσία….

Απροσδιόριστη η ιδιοκτησία της Εκκλησίας της Ελλάδος σε γη και ακίνητα- το Κτηματολόγιο ίσως αποσαφηνίσει την κατάσταση

Μυθοπλασίες χαρακτήρισαν ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και πολλοί μητροπολίτες τα περί…
ύπαρξης μεγάλης εκκλησιαστικής περιουσίας, κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνεδρίασης της Ιεράς Συνόδου. Και όμως, χιλιάδες στρέμματα δάσους, μετοχές, καταστήματα, οικόπεδα, διαμερίσματα και εμπορικά κέντρα στην Ελλάδα ανήκουν στην Εκκλησία της Ελλάδος, είτε σε άλλες Ορθόδοξα Πατριαρχεία, σε ναούς αλλά και μοναστήρια που βρίσκονται εντός της επικράτειας.

Τα στοιχεία που διατίθενται κατά καιρούς δίνονται με το σταγονόμετρο είτε από την ίδια την Εκκλησία είτε από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, και αυτό διότι ουδείς επί της ουσίας είναι σε θέση να γνωρίζει το σύνολο ακόμη και της ακίνητης εκκλησιαστικής περιουσίας στην Ελλάδα. Σχεδόν όλοι εκτιμούν ότι το Κτηματολόγιο θα αποσαφηνίσει σε ένα επίπεδο την κατάσταση αλλά είναι δεδομένο ότι και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις αφού κατά τη διάρκεια της σύνταξής του δήμαρχοι βρέθηκαν να καταγγέλλουν την Εκκλησία ότι δήλωσε ιδιοκτήτης ακόμη και πλατείας του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Οι μετοχές

Οι εκκλησιαστικές επενδύσεις περιλαμβάνουν την κατασκευή και ενοικίαση ακινήτων, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται ακόμη και ξενοδοχεία στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, την ενοικίαση γαιών και κυρίως την αγορά μετοχών. Πρόκειται για μετοχές κυρίως της Εθνικής Τράπεζας, της Τράπεζας Πειραιώς και της Τράπεζας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, το 2007 η Εκκλησιαστική Κεντρική Οικονομική Υπηρεσία (ΕΚΥΟ) από τα δικά της κεφάλαια είχε 5.947.492 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας. Το 2008 με την πτώση του Χρηματιστηρίου αύξησε τα κεφάλαιά της, αγόρασε 1.600.000 μετοχές και έφθασε το μερίδιό της στα 7.785.405 μετοχές.

Ακόμη, στην Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει 391.155 χιλιάδες μετοχές. Και 13.086 της Τράπεζας της Ελλάδος.

Τα φιλέτα

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και οι οικονομικοί του συνεργάτες σε κάθε συνάντηση που έχουν με πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες της χώρας επισημαίνουν την ανάγκη αποδέσμευσης της εκκλησιαστικής περιουσίας προκειμένου να αναπτύξουν το φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο της Εκκλησίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προσπάθησε και προσπαθεί και σήμερα να αξιοποιήσει τέσσερις εκτάσεις-«φιλέτα» που διαθέτει στην Αττική, για ορισμένες από τις οποίες όμως απαιτούνται οι εκδόσεις Προεδρικών Διαταγμάτων για την αλλαγή χρήσης γης.

▅ Στο Κολωνάκι. Πρόκειται για ένα οικόπεδο συνολικής έκτασης 11 στρεμμάτων που βρίσκεται στις οδούς Δεινοκράτους και Σουηδίας και σύμφωνα με πληροφορίες μελετάται η κατασκευή κατοικιών ή υπόγειου πάρκινγκ.

▅ Λίγο πιο πέρα, στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, η Εκκλησία βρίσκεται σε αντιδικία με τον Δήμο Αθηναίων για ένα οικόπεδο έκτασης τριών στρεμμάτων. Η Ιερά Σύνοδος δικαιώθηκε στα δικαστήρια και σχεδιάζει την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ και κτιρίου γραφείων.

▅ Στη Βουλιαγμένη η Μονή Πετράκη διαθέτει 200 στρέμματα, τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στη λίμνη και στο Καβούρι. Η Εκκλησία βρέθηκε σε αντιδικία με τον Δήμο, δικαιώθηκε επί αρχιεπισκοπίας Χριστοδούλου στα δικαστήρια και τώρα επιθυμεί την αξιοποίησή τους και την εγκατάσταση μεταξύ άλλων των εκκλησιαστικών σχολών που διαθέτει.

▅ Στον Βαρνάβα δωρίστηκαν 130 στρέμματα, στα οποία ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος σκοπεύει να χτίσει μια σειρά φιλανθρωπικών ιδρυμάτων που περιλαμβάνουν κέντρα αποκατάστασης ατόμων με ειδικές ανάγκες, αποθεραπείας από ναρκωτικές ουσίες και αντιμετώπισης βαρέων νοσημάτων.

Σχεδόν σε όλους τους νομούς της χώρας υπάρχουν δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις που ανήκουν είτε σε μοναστήρια είτε στην Κεντρική Οικονομική Υπηρεσία της Εκκλησίας.

Σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση του πραγματοποίησε η ελληνική πολιτεία τη δεκαετία του ΄80 και το επόμενο διάστημα αναμένεται να αποκτήσει καινούργια δεδομένα με αφορμή τις δηλώσεις στο Κτηματολόγιο, σε εκκλησιαστικούς οργανισμούς ανήκουν:

▅ Νομός Χαλκιδικής: 86.330 στρέμματα δάσους, 580 στρέμματα δασικής έκτασης και 2.300 στρέμματα χορτολιβαδικής έκτασης, τα οποία είναι στην ιδιοκτησία μονών του Αγίου Ορους και άλλα 8.340 στρέμματα δασικής έκτασης που ανήκουν σε άλλο μοναστήρι του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

▅ Νομός Τρικάλων: 41.110 στρ. δάσους, 23.850 στρ. δασικής έκτασης και 22.840 στρ. χορτολιβαδικής έκτασης.

▅ Νομός Μαγνησίας: 31.460 στρ. δάσους, 5.490 στρ. δασικής έκτασης και 3.340 στρ. χορτολιβαδικής.

▅ Νομός Αττικής: 33.860 στρ. δάσους, 6.500 στρ. δασικής έκτασης και 20.570 στρ. χορτολιβαδικής.

▅ Νομός Αχαΐας: 20.670 στρ. δάσος, 1.680 στρ. δασικής έκτασης και 1.060 στρ. χορτολιβαδικής έκτασης.

▅ Νομός Ευβοίας: 17.890 στρ. δάσους, 1.670 στρ. δασικήςε έκτασης και 2.120 στρ. χορτολιβαδικής έκτασης.

▅ Νομός Κορινθίας: 15.310 στρ. δάσους, 500 στρ. δασικής έκτασης και 20.179 στρ. χορτολιβαδικής έκτασης.

▅ Νομός Φωκίδας: 9.980 στρ. δάσους, 1.350 στρ. δασικής έκτασης και 1.050 στρ. χορτολιβαδικής.

Οι μικρότερες εκκλησιαστικές εκτάσεις βρίσκονται σε νομούς όπως η Μεσσηνία, η Φθιώτιδα, η Πέλλα και η Ηλεία.

Αναξιοποίητες εκτάσεις

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων πρόκειται για εκτάσεις που δεν μπορεί να αξιοποιήσει η Εκκλησία, και η Πολιτεία από την πλευρά της αμφισβητεί τους τίτλους κυριότητας που υπάρχουν. Η τελευταία προσπάθεια τους κράτους να διαχειριστεί την τεράστια μοναστηριακή και εκκλησιαστική περιουσία έγινε το 1988. Τότε η κυβέρνηση με τον νόμο που κατήρτισε ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης προσπάθησε, όπως η ίδια υποστήριξε, να αξιοποιήσει τη μοναστηριακή περιουσία ενώ η Εκκλησία την κατήγγειλε ότι δημεύει τα κτήματά της. Το θέμα έκλεισε μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο επικαλούμενο τη Σύμβαση της Ρώμης κάλεσε το κράτος είτε να επιστρέψει στις μονές την περιουσία τους είτε να τις αποζημιώσει.

Τα πλουσιότερα μοναστήρια

Οψη του περιβόλου της Μονής Οσίου Λουκά Οψη του περιβόλου της Μονής Οσίου Λουκά Φλαμουρίου Μαγνησίας: Διαθέτει δύο δάση, ανάμεσα στα οποία είναι χτισμένα δύο γνωστά χωριά του Νομού Μαγνησίας. Στην κυριότητά της ανήκουν στρέμματα καλλιεργήσιμης γης και πολυκατοικίες στον Βόλο.

Οσίου Λουκά: Το Μοναστήρι ανήκει στη Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας και διαθέτει ιδιόκτητο ξενοδοχείο στην Αθήνα, αγρόκτημα και εκατοντάδες στρέμματα χωραφιών. Μεταμορφώσεως Σωτήρος Μετεώρων («Μεγάλο Μετέωρο»): Ιδιοκτήτης δασικών εκτάσεων, χωραφιών και αστικών ακινήτων σε Αθήνα, Τρίκαλα και Καλαμπάκα.

Ασωμάτων Πετράκη στην Αθήνα: Από το 1795, όταν η Μιχριζάχ σουλτάνα και σύζυγος του Μουσταφά του Γ΄ παραχώρησε εκτάσεις στα παράλια της Αττικής, στην Αθήνα και σε ολόκληρη την Αττική, αποτελεί ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια της χώρας. Μετοχές, σπίτια, καταστήματα και δεκάδες στρέμματα στη Βουλιαγμένη αποτελούν μέρος της περιουσίας της.

Στα Καλάβρυτα οι δύο μονές Αγίας Λαύρας και Μεγάλου Σπηλαίου διαθέτουν πολλά ακίνητα, χωράφια και οικόπεδα ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις που περιλαμβάνουν ξενοδοχείο και συνεδριακό κέντρο.

Αντωνιάδου Μαρία ΤΟ ΒΗΜΑ
logioshermes