10 πράγματα που θα σε ανακουφίσουν από το θυμό

καταφέρνετε με το συναίσθημα αυτό; Οι παρακάτω σημειώσεις του ψυχοθεραπευτή Ντέιβιντ Μπερνς όπως αποτυπώνονται στο σύγγραμμα “Αισθανθείτε καλύτερα”, θα σας βοηθήσουν να αναθεωρήσετε πολλές από της σημερινές σας πεποιθήσεις αναφορικά με τον θυμό.

1. Δεν είναι τα καθημερινά γεγονότα αλλά οι “εν θερμώ” σκέψεις σας εκείνες που σας προκαλούν θυμό. Ακόμη κι αν σας τύχει κάτι πολύ δυσάρεστο, η σημασία που αποδίδετε εσείς οι ίδιοι στο γεγονός είναι αυτή που καθορίζει την συναισθηματική σας αντίδραση. Η άποψη ότι είστε υπεύθυνοι για το θυμό σας σας βοηθά σε τελική ανάλυση, γιατί σας δίνει την δυνατότητα να ασκήσετε αυτοέλεγχο και να επιλέξετε ελεύθερα το πώς θέλετε να νιώθετε. Αν δεν φτάσετε σ’ αυτό το σημείο, δεν θα είστε σε θέση να ελέγχετε τα συναισθήματά σας. Έτσι αυτά θα είναι άμεσα συνδεδεμένα με όλα τα εξωτερικά γεγονότα αυτού του κόσμου, τα περισσότερα από τα οποία δεν υπόκεινται στον έλεγχο ή στη βούλησή σας.

2. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο θυμός σας δεν είναι ικανός να σας βοηθήσει. Θα σας ακινητοποιήσει και θα σας καθηλώσει σε μια εχθρικότητα, χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος. Θα νιώσετε πολύ καλύτερα αν δώσετε τη μεγαλύτερη έμφαση στην ενεργητική αναζήτηση δημιουργικών λύσεων. Τι μπορείτε να κάνετε για να ξεπεράσετε τη δυσκολία ή τουλάχιστον να μειώσετε την πιθανότητα να αντιμετωπίσετε με νεύρα και οργή μια κατάσταση στο μέλλον; Η στάση αυτή θα μειώσει σε κάποιο βαθμό την απόγνωση και την απογοήτευση που σας αναλώνουν όταν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να χειριστείτε μια κατάσταση ικανοποιητικά. Αν πιστεύετε ότι δεν υπάρχει λύση γιατί η πρόκληση είναι τελείως εκτός ελέγχου σας, αυτό που θα καταφέρετε θα είναι να νιώθετε δυστυχισμένοι με τη δυσαρέσκειά σας, οπότε φροντίστε να απαλλαγείτε από αυτή. Είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αισθανθείτε θυμό και χαρά συγχρόνως. Αν πιστεύετε ότι τα συναισθήματα θυμού και οργής σάς είναι ιδιαίτερα πολύτιμα και σημαντικά, σκεφτείτε μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής σας. Τώρα αναρωτηθείτε. Πόσα λεπτά εκείνης της περιόδου ηρεμίας ή ευδιαθεσίας θα ήμουν πρόθυμος να θυσιάσω γι’αυτά τα συναισθήματα οργής και απογοήτευσης;

3. Οι σκέψεις που προκαλούν θυμό τις περισσότερες φορές περιέχουν γνωστικές παραμορφώσεις. Η διόρθωση των παραμορφώσεων αυτών θα μειώσει τον θυμό σας.

4. Στην πραγματικότητα, ο θυμός σας προκαλείται από την άποψή σας ότι κάποιος σας φέρεται ανέντιμα ή ότι κάποιο γεγονός είναι άδικο. Η ένταση του θυμού σας θα αυξηθεί ανάλογα με την σοβαρότητα της αδικίας έτσι όπως την αντιλαμβάνεστε, καθώς και με το αν θεωρείτε σκόπιμη την συμπεριφορά που σας έβλαψε.

5. Αν μάθετε να βλέπετε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των άλλων ανθρώπων, θα ανακαλύψετε με μεγάλη έκπληξη ότι οι πράξεις τους δεν είναι άδικες από την δική τους οπτική γωνία. Η αδικία στις περιπτώσεις αυτές αποδεικνύει μια ψευδαίσθηση που υπάρχει μόνο στο μυαλό σας. Αν είστε πρόθυμοι να εγκαταλείψετε την εξωπραγματική πεποίθησή σας ότι οι έννοιες της αλήθειας και της δικαιοσύνης είναι κοινές για όλους, ένα μεγάλο μέρος του θυμού σας και της δυσανασχέτησης σας θα εξαφανιστεί.

6. Οι άλλοι συνήθως δε νιώθουν ότι αξίζουν την τιμωρία σας. Συνεπώς, είναι απίθανο η εκδικητικότητά σας να σας βοηθήσει να πετύχετε οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα στη σχέση σας μαζί τους. Η οργή σας θα χειροτερέψει απλά τα πράγματα, θα στενέψει τα περιθώρια επικοινωνίας και θα λειτουργήσει σαν αυτοεκλπηρούμενη προφητεία. Ακόμη και αν πετύχετε προσωρινά αυτό που θέλετε, τα βραχύχρονα οφέλη ενός τέτοιου εχθρικού χειρισμού θα αντισταθμιστούν από μια μακροχρόνια δυσαρέσκεια και επιθετικότητα από τους ανθρώπους που καταπιέζετε. Σε κανέναν δεν αρέσει να τον ελέγχουν ή να τον εξαναγκάζουν. Να γιατί ένα σύστημα θετικών ανταμοιβών λειτουργεί καλύτερα.

7. Ένα μεγάλο μέρος του θυμού σας αφορά την άμυνά σας απέναντι στην απώλεια της αυτοεκτίμησής σας όταν οι άλλοι σας κατηγορούν, διαφωνούν μαζί σας ή δεν συμπεριφέρονται έτσι όπως θέλετε. Αυτός ο θυμός αποδεικνύεται πάντα ακατάλληλος, γιατί μόνο οι αρνητικές παραμορφωμένες σκέψεις σας μπορούν να σας κάνουν να χάσετε την αυτοεκτίμησή σας. Όταν κατηγορείτε τους άλλους για τα αισθήματά της αναξιότητάς σας, ξεγελάτε στην ουσία τον εαυτό σας.

8. Η απογοήτευση πηγάζει από ανεκπλήρωτες προσδοκίες. Εφόσον το γεγονός που σας απογοήτευσε ήταν μέρος της πραγματικότητας, ήταν και “ρεαλιστικό”. Συνεπώς, η απογοήτευσή σας, προέρχεται πάντα από εξωπραγματικές προσδοκίες σας. Έχετε το δικαίωμα να προσπαθήσετε να παρέμβετε στην πραγματικότητα, ώστε να την κάνετε να συμβαδίζει περισσότερο με τις προσδοκίες σας, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα πρακτικό, κυρίως όταν οι προσδοκίες σας αυτές αντιπροσωπεύουν ιδανικά που δεν ανταποκρίνονται σε μια κοινή θεώρηση της ανθρώπινης φύσης. Η πιο απλή λύση θα ήταν να αλλάξετε τις προσδοκίες σας. Για παράδειγμα, κάποιες εξωπραγματικές προσδοκίες που οδηγούν στην απογοήτευση είναι οι εξής:

α. Αν θέλω κάτι (αγάπη, ευτυχία, μια προαγωγή κτλ.) αξίζω να το αποκτήσω.

β. Αν δουλέψω σκληρά για κάτι, πρέπει να πετύχω.

γ. Οι άλλοι πρέπει να προσπαθήσουν να φτάσουν στο επίπεδό μου και να πιστέψουν στην προσωπική μου αντίληψη για την αδικία.

δ. Πρέπει να μπορώ να αντιμετωπίσω όλα τα προβλήματα γρήγορα και εύκολα.

ε. Αν είμαι καλή, ο σύζυγός μου οφείλει να με αγαπάει.

στ. Οι άλλοι πρέπει να σκέφτονται και να συμπεριφέρονται όπως εγώ.

η. Αν είμαι ευγενική με κάποιον, οφείλει κι αυτός να μου φέρεται αντίστοιχα.

9. Είναι τελείως παιδαριώδες να επιμένετε ότι έχετε το δικαίωμα να θυμώνετε. Και φυσικά το έχετε! Δεν υπάρχει τίποτα παράνομο σ’αυτό. Το θέμα είναι αν σας συμφέρει να θυμώνετε. Εσείς ή μήπως οι άλλοι θα επωφεληθούν πραγματικά από την οργή σας;

10. Δε χρειάζεται να θυμώνετε για να μπορείτε να εκφραστείτε σαν άνθρωποι. Είναι λάθος να πιστεύετε ότι χωρίς το συναίσθημα της οργής μοιάζετε με αναίσθητα ρομποτάκια. Στην ουσία, όταν απαλλαγείτε απ’ αυτή την ενοχλητική ευερεθιστότητα, θα νιώθετε μεγαλύτερη ευδιαθεσία, ηρεμία και δημιουργικότητα. Θα νιώσετε ένα αίσθημα ελευθερίας και θα συνειδητοποιήσετε πολλές αλήθειες.

Επιστημονική επιμέλεια, Γρηγόρης Σίμος, ψυχολόγος ψυχοθεραπευτής.

boro.gr