Υπέρ μιας στρατηγικής για πιέση των Σκοπίων μέσω της ενταξιακής διαδικασίας

Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί η χώρα απομονωμένη» δήλωσε ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Νίκος Χρυσόγελος, αιτιολογώντας την ψήφο του υπέρ, με κάποιες επιφυλάξεις, της ‘Έκθεσης του Βρετανού Σοσιαλδημοκράτη Ρίτσαρντ Χιούιτ “Έκθεση προόδου του 2012 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας”.

“Πρακτικά αν αξιοποιηθεί σωστά η έκθεση, η επίλυση της διαφοράς για το όνομα θα αποτελεί στην πράξη ΟΡΟ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗγια την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την ένταξη της γειτονικής χώρας. Ανάλογη τακτική ακολούθησε με επιτυχία και η Σλοβενία, για την εδαφική της διαφορά με την Κροατία, διαφορά που επιλύθηκε τελικά πριν την κροατική ένταξη. Εάν αυτά δεν τηρηθούν, η Ελλάδα έχει την άνεση να διακόψει οποιαδήποτε στιγμή αυτή τη διαδικασία. 

Έχουμε το πολύ πρόσφατο παράδειγμα της Σερβίας με το Κόσσοβο, όταν η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων επέδρασε καταλυτικά στην αποκλιμάκωση της πολυετούς έντασης μεταξύ των δύο πλευρών”.

Το ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε την έκθεση και σχετικό ψήφισμα με 505 υπέρ, 61 κατά, ενώ υπήρξαν και 14 λευκά. Μεταξύ αυτών που ψήφισαν, με επιφυλάξεις, υπέρ της έκθεσης, σταθμίζοντας τα θετικά κι αρνητικά της έκθεσης, ήταν και ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων που εξήγησε την θέση του: “Πέρσι σε άλλη σχετική έκθεση είχα ψηφίσει λευκό. 

Γα την ψήφο μου στο ευρωκοινοβούλιο ταλαντεύτηκα μεταξύ υπερψήφισης και αποχής, καθώς η έκθεση περιέχει και 1-2 προβληματικά σημεία. Επέλεξα τελικά την υπερψήφιση πιστεύοντας ότι ως σύνολο υπερτερούν τα θετικά, τόσο για την ελληνική πολιτική όσο και για την Ευρώπη ως σύνολο. Η διαφορετική επιλογή βασίστηκε σε προσεκτική αξιολόγηση των δεδομένων:

(α) Το περιεχόμενο της έκθεσης και τα σημεία ακριβώς που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να επιλυθούν τα προβλήματα που υπάρχουν (ονομασία, αλυτρωτισμός, παραχάραξη ιστορίας κα). Ιδιαίτερα τα άρθρα 3, 4, 6,14 και 16.

(β) Τις γενικότερες εξελίξεις στα Βαλκάνια, και τις δυναμικές που δημιουργεί η ενταξιακή διαδικασία τόσο στο εσωτερικό χωρών όσο και στις διακρατικές σχέσεις.

(γ) Την σχετική συζήτηση που είχε προηγηθεί στην Ολομέλεια την προηγούμενη μέρα και την ατμόσφαιρα που υπήρχε.

(δ) Τη συζήτηση αλλά κυρίως το ομόφωνο κείμενο συμπερασμάτων που υπερψηφίστηκε από όλους τους ευρωβουλευτές (Έλληνες και ξένους) και τους βουλευτές της ΠΓΔΜ που συμμετείχαν στην διακοινοβουλευτική συνάντηση Ευρωκοινοβουλίου – Κοινοβουλίου ΠΓΔΜ που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο στις 22 και 23 Μαΐου. 

Στη συνάντηση αυτή συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των πολιτικών ομάδων, ενώ αρκετοί από αυτούς είναι Έλληνες (μεταξύ των οποίων και εγώ που ήμουν εισηγητής για θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος). Η για πρώτη φορά ομόφωνη ψήφιση κειμένου δείχνει ότι μπορεί να υπάρξουν, κάτω από ορισμένες συνθήκες και σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, πνεύμα καλής θέλησης και πρωτοβουλίες για πραγματική επίλυση των διαφορών.

Το Ευρωκοινοβούλιο αναφέρεται στη γειτονική χώρα ως πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ακριβώς δηλαδή όπως την αναγνωρίζει και η χώρα μας. Ζητά ενταξιακές διαπραγματεύσεις με αυτό ακριβώς το προσωρινό όνομα, και όχι ως “Δημοκρατία της Μακεδονίας” όπως ισχυρίζονται αρκετά ρεπορτάζ που διαστρεβλώνουν τη θέση των ΟΠ και την ψήφο μου αλλά και την πραγματικότητα. 

Και οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο που στο παρελθόν είχαν υποστηρίξει άλλες θέσεις, τώρα χαιρέτησαν την προσπάθεια θα βρεθεί σύνθετη ονομασία, χάρη στην σωστή ενημέρωση που τους είχε κάνει ο πρώην ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλης Τρεμόπουλος αλλά και χάρη στο έργο των δυο μας στην ομάδα και στο Ευρωκοινοβούλιο.

Τα θετικά σημεία της έκθεσης και του ψηφίσματος είναι κυρίως τα άρθρα 3, 4, 6,14 και16 – φυσικά όπως σε κάθε έκθεση υπάρχουν και κάποια αρνητικά ή αμφιλεγόμενα σημεία:
“η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα μπορούσε από μόνη της να αλλάξει την υπάρχουσα κατάσταση, δίνοντας ώθηση σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και σε καλύτερες σχέσεις της χώρας με τους γείτονές της».

“το ζήτημα του ονόματος πρέπει να επιλυθεί οριστικά, χωρίς καθυστέρηση από καμία πλευρά,
“υποστηρίζει ένθερμα τις προσπάθειες του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για την επίτευξη μιας αμοιβαία αποδεκτής (ΣΣ δηλ. και από την Ελλάδα) λύσης επιδοκιμάζει την πρόταση του αρμόδιου για θέματα διεύρυνσης Επιτρόπου όσον αφορά μια τριμερή συνάντηση μεταξύ Σκοπίων, Αθήνας και Βρυξελλών· 

πιστεύει ότι μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να δώσει ώθηση στις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ζητάει να αποφεύγονται κινήσεις, δηλώσεις και ενέργειες που θα μπορούσαν να επιδράσουν αρνητικά στις σχέσεις καλής γειτονίας·…. καλεί τον αρμόδιο για τη διεύρυνση Επίτροπο να δώσει, στην έκθεσή του, ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα των σχέσεων καλής γειτονίας·
τα διμερή ζητήματα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όσο το δυνατό νωρίτερα κατά την ενταξιακή διαδικασία, κατά τρόπο εποικοδομητικό και με πνεύμα καλής γειτονίας και, κατά προτίμηση, πριν από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων

ενθαρρύνει ένθερμα τις αρχές και την κοινωνία των πολιτών να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες ιστορικής συμφιλίωσης για να υπερβούν τη διαίρεση μεταξύ -αλλά και εντός – των διαφόρων εθνοτικών και εθνικών ομάδων, περιλαμβανομένων των πολιτών με βουλγαρική συνείδηση… ενθαρρύνει τις προσπάθειες για σύσταση κοινών επιτροπών εμπειρογνωμόνων για την ιστορία και την εκπαίδευση, με στόχο τη συμβολή στην αντικειμενική και τεκμηριωμένη ερμηνεία της ιστορίας, την ενίσχυση της ακαδημαϊκής συνεργασίας και την προώθηση της θετικής στάσης προς τους γείτονες στις νέες γενιές· 

προτρέπει τις αρχές να διαμορφώσουν εκπαιδευτικό υλικό που δεν θα περιέχει ιδεολογικές ερμηνείες της ιστορίας και θα στοχεύει στη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης· σημειώνει με ανησυχία το φαινόμενο της «αρχαιοποίησης’·(ΣΣ της προσπάθειας της κυβέρνησης Γκρουέφσκι για οικειοποίηση του αρχαίου παρελθόντος της ευρύτερης γεωγραφικής ή ιστορικής Μακεδονίας). 

Είναι πεπεισμένο ότι ο πολιτισμός και η τέχνη πρέπει να χρησιμοποιούνται για να φέρνουν εγγύτερα τους λαούς και όχι για να τους χωρίζουν·…· υπογραμμίζει τη σημασία των ενεργειών αυτών για την ενσωμάτωση των διαφόρων εθνοτικών ομάδων, τη σταθερότητα και την ενσωμάτωση της χώρας στην ΕΕ·

Η μέχρι τώρα στρατηγική της χώρας έχει αποτύχει να προωθήσει τους στρατηγικούς στόχους. Απόδειξη η έγκριση του ψηφίσματος από το σύνολο των ομάδων του ευρωκοινοβουλίου και από την μεγάλη πλειοψηφία των ευρωβουλευτών. Δεν πρέπει να μείνουμε χωρίς συμμάχους, αλλά να υιοθετήσουμε μια νέα στρατηγική που να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων. Για να πετύχουμε τους στόχους μας να υιοθετήσουμε την τακτική του καρότου. 

Να ενθαρρύνουμε δηλαδή την επίτευξη λύσης μέσω της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων που θα συνδέεται φυσικά με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και όρους. Προτείνουμε, στην πραγματικότητα, αξιοποιώντας την έκθεση για την ΠΓΔΜ ένα καθεστώς ανάλογο με αυτό της Τουρκίας, όπου η Ελλάδα (αλλά και κάθε άλλη χώρα-μέλος), θα έχει βέτο τόσο στο άνοιγμα όσο και στο κλείσιμο καθενός από τα διαφορετικά “κεφάλαια” των ενταξιακών διαπραγματεύσεων αλλά και της ολοκλήρωσης της σχετικής διαδικασίας. 

Γιατί στην περίπτωση της Τουρκίας υιοθετήσαμε αυτή την στρατηγική, ενώ στην περίπτωση της ΠΓΔΜ δεν το κάνουμε;

Ο Νίκος Χρυσόγελος συνέχισε: “Είναι σαφές ότι κάποιοι θέλουν να διαιωνίζεται το πρόβλημα, γιατί αυτό εξυπηρετεί τα πολιτικά σχέδιά τους. Άλλοι δυσκολεύονται να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους και μένουν αδρανείς ενώ όλα γύρω μας αλλάζουν. 

Όμως έτσι δεν λύνονται προβλήματα. Χώρες που πολέμησαν μεταξύ τους βρήκαν λύσεις για να ζήσουν σε ένα κοινό πλαίσιο καλής γειτονίας. Εμείς, οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ, θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα, όχι να τα αφήνουμε να διαιωνίζονται ή να επιδεινώνονται, είτε είναι αυτά οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, εθνικά. Είναι μια εντελώς διαφορετική πολιτική”.

“Η ψήφος μου ήταν θετική στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής για την δίκαιη επιδίωξη της χώρας μας για συμβιβαστική λύση στη διαφορά για το όνομα, μέσα από μια σύνθετη ονομασία. Το συμφέρον αυτό αναγνωρίζεται, κατά τα άλλα, από το σύνολο σχεδόν των κομμάτων του ευρωκοινοβουλίου και της Βουλής. 

Αντί λοιπόν για τις επιθέσεις εναντίον μου, ας αναρωτηθούμε καλύτερα για ποιό λόγο οι υπόλοιποι Έλληνες ευρωβουλευτές απομονώθηκαν για μια ακόμη χρονιά και απέτυχαν πάλι να πείσουν τη συντριπτική πλειοψηφία του ευρωκοινοβουλίου, που υπερψήφισε και φέτος τη σχετική έκθεση;

Από την πλευρά μου επιμένω ότι η Ελλάδα χρειάζεται να συνδυάσει το εύλογο ενδιαφέρον για το όνομα, με το πάγιο και διαχρονικό συμφέρον κάθε ευρωπαϊκής χώρας να προωθεί κατά προτεραιότητα την ένταξη των άμεσων γειτόνων της ώστε να διασφαλιστεί η ειρήνη και η καλή συνεργασία στην γειτονιά της.

Στη σημερινή εποχή της οικολογικής κρίσης, όπου οι άμεσοι γείτονες κάθε χώρας είναι εκ των πραγμάτων αναγκαστικά συνεργάτες της, θα πρέπει όλοι να καταλάβουμε, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην άλλη πλευρά των συνόρων, ότι κάθε εθνικισμός κάνει πρώτα από όλα κακό στη δική του χώρα. 

Θεωρώ τη συγκεκριμένη επιλογή σύμφωνη και με την επίσημη θέση των Οικολόγων Πράσινων, ότι “Έστω και αργά, λοιπόν, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τέτοια ζητήματα δε μπορούν να μετατρέπονται σε διπλωματική σύρραξη ούτε σε ζήτημα γοήτρου ή ταπείνωσης ολόκληρων κοινωνιών, αντίθετα μπορούν να επιλυθούν μόνο αν απομονωθούν οι ακραίες αντιλήψεις και οι εθνικισμοί και επικρατήσει η λογική και η μετριοπάθεια. 

Στο πνεύμα αυτό θεωρούμε δίκαιη μια λύση κοινά αποδεκτής σύνθετης ονομασίας για τη γειτονική χώρα, στο πλαίσιο μιας συνολικότερης δέσμης μέτρων για οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης”