Τα καύσιμα του μέλλοντος θα είναι made in Greece

ακόμη καν προλάβει να φτιάξουν κανονική γραμμή παραγωγής για τα προϊόντα τους να λαμβάνουν σημαντικά κεφάλαια από το εξωτερικό, και μάλιστα από αμερικανική Πολιτεία; Σπάνια ή σχεδόν ποτέ.

Και όμως η Advent, η οποία σχεδιάζει από την Ελλάδα τεχνολογία πρώτης γραμμής για κυψελίδες καυσίμου, έλαβε πριν από λίγες ημέρες 1 εκατ. δολάρια από το ημιδημόσιο venture capital του Κονέκτικατ, Connecticut Innovations, στο πλαίσιο συνολικής επένδυσης 2,3 εκατ. δολαρίων, στην οποία συμμετέχουν οι Piraeus Capital Management/ΤΑΝΕΟ, Systems Sunlight, Velti, αλλά και
ιδιώτες επενδυτές.

Ετσι η Advent θα μεταφέρει το αρχηγείο της στο Κονέκτικατ, διατηρώντας όμως την έρευνα και την ανάπτυξη (R&D) στην Ελλάδα.

Η κύρια τεχνολογία της εταιρείας Advent είναι οι κυψελίδες καυσίμου υψηλής θερμοκρασίας, οι οποίες επιτρέπουν την ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας από την ίδια πηγή. Η τεχνολογία βρίσκεται σε πρώιμη φάση, ήδη έχουν παραχθεί τα πρώτα αποτελέσματα στο ερευνητικό επίπεδο και πλέον η Advent κάνει ένα βήμα παραπέρα για την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων της, με στόχο την παγκόσμια αγορά.

Οπως διηγείται ο διευθύνων σύμβουλος και εκ των συνιδρυτών της εταιρείας κ. Βασίλης Γρηγορίου, η ιστορία της Advent ξεκίνησε το 2006, όταν αποφασίστηκε η εμπορική εκμετάλλευση ορισμένων ελπιδοφόρων ερευνητικών αποτελεσμάτων που είχαν παραχθεί στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Ινστιτούτο Χημικής Μηχανικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας, με ιδρυτές τον ερευνητή κ. Στέλιο Νεοφυτίδη, τον καθηγητή κ. Γιάννη Καλλίτση και τον ίδιο. «Υπήρχε η “μαγιά”. Τα πανεπιστήμια κάνουν την έρευνα, όμως η ανάπτυξη των προϊόντων γίνεται από τις εταιρείες» λέει και συμπληρώνει ότι «η Advent ήταν ένα ρίσκο που θέλαμε να πάρουμε».

Η Advent έχει πραγματοποιήσει τρεις γύρους χρηματοδότησης. Ο πρώτος ήταν το 2005 από ιδιώτες επενδυτές και βιομηχανικούς εταίρους, τη Systems Sunlight του επιχειρηματία κ. Πάνου Γερμανού και τη Velti. Στη συνέχεια, το 2009 κεφάλαια τοποθέτησαν η Τράπεζα Πειραιώς και μια σουηδική εταιρεία, ενώ τον Δεκέμβριο του 2012 έκλεισε το «ντιλ» των 2,3 εκατ. δολαρίων, για το οποίο ήταν σημαντική η συνεισφορά του Piraeus Capital Management. Το συγκεκριμένο ταμείο διευθύνεται από τον κ. Λουκά Πιλίτση και είναι ένα από τα VC funds του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ), στο οποίο επικεφαλής είναι ο κ. Νίκος Χαριτάκης. Συνολικά, η εταιρεία έχει συγκεντρώσει κεφάλαια ύψους 7 εκατ. δολαρίων.

H Advent, όπως λέει, αποτέλεσε ένα «hard science spin off» και η μετεξέλιξή της σε βιομηχανία απαιτεί σημαντικά κεφάλαια, εν αντιθέσει με τα start ups της πληροφορικής, και δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει μακριά από τα ερευνητικά κέντρα. «Για εμάς η Αμερική ήταν πάντα το όραμα. Πέραν του ότι υπάρχουν η κουλτούρα και το οικοσύστημα, μιλάμε τη γλώσσα τους. Το Κονέκτικατ αποτελεί το καλύτερο μέρος στον κόσμο για τη συγκέντρωση “μυαλών”, αποτελεσμάτων και προοπτικής στον τομέα των κυψελίδων καυσίμου, ενώ υπάρχουν και μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Δηλαδή το οικοσύστημα ήταν εδώ και ο ερχομός μας αναπόφευκτος» σημειώνει.

Γιατί όμως η Πολιτεία του Κονέκτικατ βάζει κεφάλαια; «Η ιδέα είναι απλή. Αν το δίλημμα είναι “διαστημικές στολές ή πατάτες”, αυτό σημαίνει ότι οι πρώτες θα προσφέρουν εργασία αντί 100.000 δολαρίων τον χρόνο, ενώ οι δεύτερες για 7.000 δολάρια τον χρόνο» σημειώνει ο κ. Γρηγορίου.

Οπως λέει, το μοντέλο του «μεγαλώματος» εντός των συνόρων και της κατοπινής εξαγωγής της εταιρείας έρχεται αναπόφευκτα και παραπέμπει σε μικρομεσαίες δυναμικές αγορές, όπως το Ισραήλ και η Φινλανδία, δηλαδή χώρες με μικρή εσωτερική αγορά που δεν μπορούν από μόνες τους να «κρατήσουν» τις νέες τεχνολογίες.

«Αυτά τα μοντέλα έχουν δείξει ότι πετυχαίνουν διότι στηρίζονται στην εξωστρέφεια, στη συνεργασία και στην αποδοχή. Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ ταλέντο. Επειδή όμως έχουμε διαφορετική νοοτροπία και απουσιάζει η υποδομή, η χώρα δεν μπορεί να αξιοποιήσει αυτόν τον πλούτο. Αν δεν ενισχύσουμε αυτή την προσπάθεια, θα φύγουν πολλοί νέοι» τονίζει ο συνιδρυτής της Advent. «Επίσης δεν έχουμε την κουλτούρα να επενδύσουμε σε πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε. Αλλά, τουλάχιστον, μπορούμε να πούμε ότι θα ανεβάσουμε τα κονδύλια της έρευνας από το 0,3% στο 1,3% του ΑΕΠ» τονίζει. Σύμφωνα με τον κ. Γρηγορίου, «όταν μεγαλώσεις, θα πρέπει να πας λίγο παραπέρα για να έρθουν επενδυτές, πελάτες και ταλέντα από το εξωτερικό. Σε μια παγκόσμια αγορά δεν μπορείς να μένεις μέσα στο καβούκι σου». «Τα πράγματα είναι σκληρά στην Αμερική, αλλά είναι δίκαια και ίσα για όλους» σημειώνει και επισημαίνει ότι η Advent απασχολεί περίπου 30 άτομα σε Πάτρα, Αθήνα και ΗΠΑ.

Ηδη η εταιρεία διαθέτει πιλοτική παραγωγή στην Πάτρα. Η τεχνολογία της Advent επιτρέπει την καύση φυσικού αερίου, υδρογόνου, κηροζίνης ή βενζίνης και τη συμπαραγωγή ενέργειας και θερμότητας. «Η προηγούμενη τεχνολογία δεν μπορούσε να χειριστεί υπάρχοντα καύσιμα, μόνο καθαρό υδρογόνο. Τώρα εμείς, επειδή δουλεύουμε σε υψηλή θερμοκρασία, μπορούμε να χειριστούμε βρώμικο υδρογόνο χωρίς να δηλητηριάζουμε τον καταλύτη» εξηγεί.

Ετσι πρακτικές εφαρμογές μπορούν να βρεθούν σε διάφορα πεδία, όπως για παράδειγμα στη συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας, που θα οδηγήσει στην αντικατάσταση του μπόιλερ, διότι από την καύση φυσικού αερίου θα υπάρχει τόσο θερμότητα όσο και κάλυψη μέρους του ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης, επειδή οι κυψελίδες καυσίμων δεν έχουν αυξομειώσεις στην τάση, θεωρούνται ιδανικές για data centers, τηλεπικοινωνίες κτλ.

Μάλιστα, όπως αναφέρει ο κ. Γρηγορίου, σε πολλά μέρη του κόσμου απαγορεύεται πλέον να είναι είναι αναμμένη η μηχανή των φορτηγών οχημάτων όσο αυτά βρίσκονται σταθμευμένα. Ετσι οι κυψελίδες καυσίμου θα μπορούν να δώσουν λύση σε αυτό το πρόβλημα. Παράλληλα οι κυψελίδες καυσίμου έχουν εφαρμογή τόσο στις ΑΠΕ όσο και σε διαστημικές εφαρμογές, αλλά και σε κινητές εφαρμογές. Οπως λέει, είναι εφικτό η ενέργεια που συγκεντρώνεται από ηλιακά πάνελ να χρησιμοποιείται για τη διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο, και το παραγόμενο υδρογόνο να χρησιμοποιείται στις κυψελίδες καυσίμου.
Στροφή στο εξωτερικό

«Η Αμερική μού έμαθε την επιμονή» σημειώνει. «Το θέμα δεν είναι μόνο να γκρινιάζουμε. Η Ελλάδα είναι μια ταλαντούχα χώρα με ατίθασο πληθυσμό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να κάνει καινούργια πράγματα, με δημιουργικότητα, και να πάει μπροστά» συνεχίζει. Οπως λέει, χρειάζονται σύγχρονα προϊόντα με αξία και εξωστρεφή προσανατολισμό.

«Εχοντας ζήσει 17 χρόνια στην Αμερική, πιστεύω ότι ο Ελληνας έχει απίστευτες δυνατότητες. Είναι δύσκολο να ζεις στην Ελλάδα και για να επιβιώσεις σημαίνει ότι θα είσαι καλός» σημειώνει. Ωστόσο, υπογραμμίζει, «το παλιό τελείωσε». «Δεν θα πας στις αγορές για να προσλάβεις 50 άτομα στο Δημόσιο. Μόνη ελπίδα είναι η τεχνολογία και η σύνδεση με το εξωτερικό» λέει.

Ο κ. Γρηγορίου γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1965. Σπούδασε χημικός στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στη συνέχεια έκανε διδακτορικό στη Φυσικοχημεία στο Ντιουκ. Επειτα εργάστηκε ως ερευνητής στο Πρίνστον και στη συνέχεια στο ερευνητικό τμήμα της Πολαρόιντ. Στη συνέχεια μεταπήδησε στο ΜΙΤ και το 2000 επέστρεψε στην Ελλάδα ως ερευνητής στο ΙΤΕ. Με μακρές σπουδές στην Αμερική, ο κ. Γρηγορίου αναγνωρίζει ότι «το πάντρεμα πανεπιστημίων, βιομηχανίας και ερευνητικών κέντρων δημιουργεί πλούτο και αξίες, κάτι που αποτελεί και την τεχνολογική δύναμη των ΗΠΑ».