Δέκα χρόνια Δουβλίνο ΙΙ, δέκα χρόνια παραβίασης δικαιωμάτων προσφύγων

Δέκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Δευτέρα από την υιοθέτηση του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ – που καθορίζει ποιο ευρωπαϊκό κράτος είναι υπεύθυνο για την εξέταση ενός αιτήματος ασύλου – όμως δεν υπάρχει κανένας λόγος εορτασμού. Ο κανονισμός αυτός έχει…

αποτύχει διότι το σύστημα που εισήγαγε παραβιάζει τα δικαιώματα των προσφύγων ενώ αδικεί και μερικά κράτη-μέλη

«Ο κανονισμός του Δουβλίνου θέτει τεράστιες πιέσεις σε ορισμένες χώρες και πλήττει τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο. Χρειάζεται μια πιο ανθρώπινη πολιτική ασύλου βασισμένη στην αλληλεγγύη», δήλωσε ο Νιλς Μούζνιεκς, επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Με την ευκαιρία της 10ης επετείου από την θέσπιση του Δουβλίνου ΙΙ, μη κυβερνητικές οργανώσεις από 11 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η ελληνική ΜΚΟ Αίτημα, συνέβαλαν στη σύνταξη έκθεσης για την αποτίμηση της κατάστασης ύστερα από μια δεκαετία εφαρμογής του κανονισμού. Η έκθεση, με τίτλο «Ζωές σε αναμονή», αποκαλύπτει τις επαχθείς συνέπειες του Δουβλίνου ΙΙ για τους αιτούντες άσυλο, καθώς οικογένειες χωρίζονται, άνθρωποι καταλήγουν εξαθλιωμένοι ή κρατούμενοι ενώ δεν εξασφαλίζεται καν η πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου.

Οι οργανώσεις αυτές ζητούν να αναθεωρηθεί ριζικά το Δουβλίνο ΙΙ προκειμένου «να δημιουργηθεί ένα πιο ανθρώπινο και ισότιμο σύστημα το οποίο να λαμβάνει υπ’ όψη την κάθε εξατομικευμένη περίπτωση αιτούντος άσυλο και τους δεσμούς του με συγκεκριμένα κράτη-μέλη, και με τον τρόπο αυτό να ευνοεί τις προοπτικές ένταξής του στην Ευρώπη».

Παράδειγμα του τι βιώνουν οι οικογένειες προσφύγων εξ αιτίας του Δουβλίνου ΙΙ είναι η περίπτωση Τσετσένου πατέρα τον οποίο οι αυστριακές αρχές χώρισαν από το νεογέννητο παιδί του. Ενώ το μωρό είχε αναγνωριστεί ως πρόσφυγας στην Αυστρία, ο πατέρας του εστάλη στην Πολωνία βάσει του συστήματος του Δουβλίνου – το οποίο επιστρέφει τον αιτούντα άσυλο στο πρώτο κράτος παράνομης εισόδου του στην ΕΕ για να καταθέσει εκεί το αίτημά του. «Ως αποτέλεσμα της μηχανιστικής εφαρμογής του Δουβλίνου ΙΙ, ο πατέρας παρέμεινε χωρισμένος από τη γυναίκα και το παιδί του», αναφέρει η έκθεση.

Ενδεικτικό του πόσο προβληματικό είναι το Δουβλίνο ΙΙ είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τόσο τα εθνικά όσο και τα ευρωπαϊκά δικαστήρια έχουν πλημμυρίσει από σχετικές υποθέσεις. Απόφαση-κλειδί του ευρωπαϊκού δικαστηρίου είναι εκείνη που καταδίκασε το Βέλγιο επειδή έστειλε αφγανό πρόσφυγα πίσω στην Ελλάδα που ήταν η πρώτη χώρα της παράνομης εισόδου του στην ΕΕ. Στην Ελλάδα ο Αφγανός φυλακίστηκε δυο φορές «σε άθλιες συνθήκες» και μετά αφέθηκε να ζει ως άστεγος στους δρόμους. Το δικαστήριο θεώρησε υπεύθυνο το Βέλγιο για το ότι έστειλε τον αφγανό πρόσφυγα πίσω στην Ελλάδα παρά τις απάνθρωπες συνθήκες που θα αντιμετώπιζε στη χώρα μας.

Η έκθεση στηλιτεύει τις αποκλίσεις στην εφαρμογή του Δουβλίνου ΙΙ ανάμεσα στα κράτη-μέλη και θέτει σοβαρά ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα του συστήματος.