Πώς ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος αποφεύχθηκε χάρη σε μία παράλειψη της CIA

Την 23η Οκτωβρίου του 1962, ένας αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ ονόματι Ουίλιαμ Έκερ απογειώθηκε μέρα μεσημέρι με ένα τζετ RF-8 Crusader εξοπλισμένο με πέντε αναγνωριστικές κάμερες και κατευθύνθηκε προς μία ορεινή περιοχή της δυτικής Κούβας, όπου Σοβιετικοί στρατιώτες έχτιζαν εγκαταστάσεις εκτόξευσης πυραύλων μέσου βεληνεκούς με στόχο τις ΗΠΑ…
Νωρίτερα, αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο είχε ήδη τραβήξει φωτογραφίες από τα 70.000 πόδια, οι οποίες παρ’ όλο που είχαν επιτρέψει στις ειδικούς να εντοπίσουν την παρουσία σοβιετικών πυραύλων στο νησί, δεν ήταν αρκετά ευκρινείς: εάν ο τότε Πρόεδρος Τζον Κένεντι επρόκειτο να πείσει τον κόσμο ότι τα εν λόγω όπλα αποτελούσαν απειλή προς ολόκληρη την ανθρωπότητα, τότε σίγουρα θα χρειαζόταν φωτογραφίες πολύ καλύτερης ποιότητας.

Πετώντας πάνω από το στόχο στα 1.000 πόδια, ο Έκερ έθεσε σε λειτουργία τις κάμερες, οι οποίες τράβηξαν περίπου τέσσερα καρέ το δευτερόλεπτο, για να επιστρέψει αμέσως σε στρατιωτική βάση του Τζάκσονβιλ. Εν συνεχεία, το φιλμ πέταξε στην αεροπορική βάση Andrews έξω από την Ουάσινγκτον και μεταφέρθηκε με ειδικό θωρακισμένο όχημα της CIA στο Εθνικό Κέντρο Φωτογραφικής Ανάλυσης, μία μυστική εγκατάσταση σε εγκαταλελειμμένο κτίριο της βορειοδυτικής Ουάσινγκτον, όπου μία ντουζίνα αναλυτές επεξεργάστηκαν επί ώρες το φωτογραφικό υλικό.

Στις δέκα το πρωί της επόμενης μέρας, ο αναλυτής της CIA Αρτ Λούνταλ παρουσίασε ενώπιον του Κένεντι φωτογραφίες εκπληκτικής ευκρίνειας που θα απεδείκνυαν περίτρανα ότι ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης δεν είχε τηρήσει την υπόσχεσή του να μην προχωρήσει σε εξοπλισμό της Κούβας με επιθετικούς σκοπούς.

Όσο κορυφωνόταν τις επόμενες μέρες η πυραυλική κρίση της Κούβας περισσότερες από 100 θαλάσσιες και εναέριες επιχειρήσεις έλαβαν χώρα πάνω από το επίμαχο σημείο των εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της «Επιχείρησης Blue Moon», παράσχοντας επιπλέον οπτικές αποδείξεις, τη στιγμή που οι πρόεδροι Κένεντι και Χρουτσόφ επιδίδονταν σε ένα ανελέητο παιχνίδι νεύρων που έφερε τον κόσμο κοντύτερα από ποτέ άλλοτε στο ξέσπασμα του 3ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Βλέποντας πως οι εγκαταστάσεις δεν είχαν ακόμη περατωθεί, ο Κένεντι πίστεψε πως είχε ακόμη χρόνο στη διάθεσή του για να διαπραγματευτεί με τον Χρουτσόφ.

Όπως αναφέρει στο βιβλίο του A minute to midnight o δημοσιογράφος και συγγραφέας Μάικλ Ντομπς, ο οποίος είχε την ευκαιρία να ερευνήσει ένα τεράστιο όγκο σχετικών δεδομένων φυλαγμένων στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, κανείς πριν από αυτόν δεν είχε δείξει ενδιαφέρον να εξετάσει εκ του σύνεγγυς το φωτογραφικό υλικό που απέφερε η «Επιχείρηση Blue Moon» 50 χρόνια μετά τη διεξαγωγή της. Και αυτό που θα ανακάλυπτε θα του προκαλούσε τουλάχιστον έκπληξη.

Εκείνη την εποχή, οι ειδικοί αναλυτές του φωτογραφικού υλικού είχαν θεωρήσει πως μεταξύ των πρώτων φωτογραφιών (των 1.000 ποδών) και των δεύτερων που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Blue Moon» δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές και αλλαγές, ενώ είχαν καταλήξει ότι οι πυρηνικές κεφαλές ήταν προφανώς αποθηκευμένες σε φυλασσόμενη στρατιωτική εγκατάσταση κοντά στο λιμάνι του Μαριέλ.

Εξετάζοντας όμως εκ των υστέρων το υλικό, σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες πρώην Σοβιετικών αξιωματικών, ο ερευνητής Μάικλ Ντομπς ανακάλυψε ότι είχαν σφάλλει: οι κεφαλές του ενός μεγατόνου (70 φορές ισχυρότερη η καθεμιά τους από εκείνη που έπληξε τη Χιροσίμα) είχαν αποθηκευτεί μερικά μόλις μίλια νότια του αεροδρομίου της Αβάνα, κάτι που η CIA και, κατ’ επέκταση, ο Κένεντι αγνοούσαν πλήρως εκείνη την εποχή.

Μάλιστα, οι αποθήκες των κεφαλών είχαν φωτογραφηθεί επανειλημμένως κατά την «Επιχείρηση Blue Moon», αλλά οι ειδικοί δεν τους έδωσαν μεγάλη σημασία, λόγω ακριβώς της χαλαρής φύλαξης, πράγμα που υπεδείκνυε στους Αμερικανούς ότι δεν έχρηζαν περαιτέρω έρευνας και παρακολούθησης. Το γεγονός ότι το μόνο μέτρο φύλαξης της εγκατάστασης ήταν ένας απλός φράκτης, πράγμα ασυνήθιστο για εγκαταστάσεις υψίστης σημασίας, τους είχε παραπλανήσει. Όπως αποδείχθηκε, η έλλειψη επαρκούς ασφάλειας ήταν τελικά ο καλύτερος τρόπος ασφάλειας!

Τι θα είχε συμβεί εάν η CIA είχε ερμηνεύσει σωστά τις πληροφορίες; Εάν ο Κένεντι γνώριζε την τοποθεσία αποθήκευσης των κεφαλών δεν θα είχε μπει ενδεχομένως στον πειρασμό να διατάξει ένα προληπτικό χτύπημα με στόχο την εξουδετέρωσή τους;

Μία τέτοια εκδοχή θα μπορούσε να είχε θετική κατάληξη, δίνοντας στον Κένεντι το πάνω χέρι σε σχέση με τον Χρουτσόφ, όπως επίσης θα μπορούσε να στεφθεί με απόλυτη αποτυχία, οδηγώντας τις δύο πλευρές σε κλιμάκωση της έντασης με άγνωστα αποτελέσματα για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Αυτό που έχει σημασία είναι το γεγονός ότι, καθώς φαίνεται, ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος αποφεύχθηκε λόγω της ελλιπούς επίγνωσης της κατάστασης εκ μέρους των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα ο Κένεντι να μην προχωρήσει σε κάποιο προληπτικό χτύπημα και να επιχειρήσει τη διευθέτηση του ζητήματος μέσω της διπλωματίας.

Πηγές: Michael Dobbs, A Minute to midnight, Vintage, 2009, 

Use Facebook to Comment on this Post