Τι προξενεί την δυσκοιλιότητα, πώς μπορείτε να την προλάβετε και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D.

Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται ένας αριθμός κενώσεων μικρότερος ή ίσος με τρεις φορές την εβδομάδα. Οι ασθενείς αντιλαμβάνονται ότι δυσκοιλιότητα είναι επίσης όταν έχουν σκληρά κόπρανα η είναι δύσκολη η αποβολή τους η ακόμη όταν έχουν ατελή κένωση ακόμη και αν έχουν μία κένωση την ημέρα. Δυσκοιλιότητα υπάρχει όταν τα κόπρανα γίνονται σκληρά και ξηρά, υπάρχει δυσκολία στην αφόδευση και…

απαιτείται «σπρώξιμο» ή «σφίξιμο». Μπορεί επίσης να έχετε πρήξιμο, αέρια και κοιλιακό πόνο.

Πρέπει λοιπόν να διακρίνουμε τους δύο κύριους μηχανισμούς της δυσκοιλιότητας: δυσκοιλιότητα βραδείας διάβασης και δυσκολία στην αποβολή (δυσχεσία).
H δυσκοιλιότητα αφορά ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και ιδίως τις γυναίκες. Συνήθως αποτελεί πολυπαραγοντικό πρόβλημα. Η δυσκοιλιότητα προσβάλει σχεδόν καθένα μας σε κάποια στιγμή στη ζωή του.

Μπορεί να εμφανιστεί π.χ. κατά την αρχή ενός προγράμματος διατροφής, (ιδίως όταν περιοριστεί η κατανάλωση φυτικών ινών), κατά την εμμηνόπαυση και στην τρίτη ηλικία, στη διάρκεια πολυήμερης απουσίας από το σπίτι, υπό πίεση και έντονο stress κτλ.

Τι προξενεί την δυσκοιλιότητα;

Η ανεπαρκής κατανάλωση φυτικών ινών
Η ανεπαρκής κατανάλωση υγρών
Η ανεπαρκής άσκηση
Η μακρόχρονη χρησιμοποίηση καθαρτικών
Ορισμένα φάρμακα
Η εξασθένηση του οργανισμού ή αδυναμία
Η εγκυμοσύνη
Το άγχος η κατάθλιψη και η μεγάλη στενοχώρια
Διαταραχές του εντέρου που χρειάζονται περαιτέρω εξερεύνηση ή
Μια ασθένεια πχ υπολειτουργία του θυρεοειδή, νόσος Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας.

Να λάβετε υπόψη σας και άλλους παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.
Κάποια φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Είναι πάντα φρόνιμο να ρωτάτε το γιατρό σας εάν τα φάρμακα που σας συνταγογραφεί έχουν παρενέργειες.
Προβλήματα υγείας όπως διαβήτης, κατάθλιψη, νευρολογικά προβλήματα ή, μια απότομη αλλαγή στην άσκηση όπως όταν κάνετε μια εγχείριση ενδέχεται επίσης να οδηγήσουν σε αλλαγές στις συνήθειες σας όσον αφορά το έντερο.

Η θεραπεία της δυσκοιλιότητας βασίζεται συνήθως σε:   

– Σε ένα υγιεινό τρόπο ζωής: μη αγνόησή της ανάγκης για κένωση, τη φυσική σωματική άσκηση τη σωστή διατροφή.   
– Αύξηση του όγκου του περιεχομένου του παχέος και / ή την ενθάρρυνση της κινητικότητας του παχέος εντέρου (φυτικές ίνες, σάκχαρα που δεν απορροφούνται στο λεπτό έντερο, PEG 4000, παραφινέλαιο, καθαρτικά που διεγείρουν το βλεννογόνο του παχέος εντέρου).

Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκληθεί όταν δεν τρώτε τρόφιμα με αρκετές ίνες, δεν πίνετε αρκετά υγρά, δεν ασκήστε αρκετά ή έχετε αποκτήσει κακές συνήθειες όσον αφορά τη χρήση της τουαλέτας.

Πώς μπορείτε να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα;

Τρώτε άφθονες τροφές πλούσιες σε ίνες
Οι ίνες, που είναι το πίτουρο στις φυτικές τροφές, αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων και τα κάνουν πιο μαλακά, κάνοντας ευκολότερη την αφόδευση. Οι φυτικές ίνες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Τις διαλυτές και τις αδιάλυτες. Οι αδιάλυτες ίνες έχουν συνδεθεί άμεσα με τη βοήθεια που προσφέρουν στη δυσκοιλιότητα, διότι δεν αλλάζουν σύσταση και απορροφούν νερό στο γαστρικό σωλήνα. Έτσι μαλακώνει το εντερικό περιεχόμενο και προωθείται πιο εύκολα. Αυτές θα τις βρείτε στα πλήρη δημητριακά, στα φρούτα (ιδίως αυτά που τρώγονται με τη φλούδα), σε ορισμένα όσπρια και στα λαχανικά. Εάν απείχατε από όλα τα παραπάνω και για καιρό, αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών σταδιακά.

Συμπεριλάβετε ίνες που υπάρχουν σε διάφορες τροφές, όπως:

όλα τα φρούτα και τα λαχανικά (αν είναι δυνατόν αφήστε τα με τη φλούδα τους)
ολικής αλέσεως και πολύσπορο ψωμί
πρωινό με δημητριακά πλούσια σε ίνες όπως τα μούσλι, Allbran, κλπ
ξηρά φασόλια, όπως τα άσπρα φασόλια, τα κόκκινα φασόλια, η φάβα
ξηρά φρούτα, ξηροί καρποί
σιτηρά όπως η βρώμη, το κριθάρι, το αναποφλοίωτο ρύζι και το αλεύρι ολικής αλέσεως
τα ξηρά δαμάσκηνα είναι αποτελεσματικά για αρκετά άτομα επειδή περιέχουν κάποια ουσία που διεγείρει το έντερο. Ξεκινήστε με περίπου έξι δαμάσκηνα ή μισό φλιτζάνι χυμό δαμάσκηνου
φυσικά συμπληρώματα με ίνες.

Πίνετε άφθονα υγρά

Οι πολλές φυτικές ίνες χωρίς νερό θα επιφέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς το περιεχόμενο του εντέρου θα είναι διογκωμένο και σκληρό, εμποδίζοντας ή επιφέροντας επώδυνη κένωση.Οι ίνες δρουν καλύτερα όταν απορροφούν υγρά.
Πίνετε τουλάχιστον εφτά με οχτώ ποτήρια την ημέρα (1,5 με 2 λίτρα ημερησίως).
Όλα τα υγρά είναι καλά, αλλά το νερό είναι το καλύτερο!

Ασκηθείτε περισσότερο

Η άσκηση βοηθάει στη διέγερση των μυών του εντέρου και προάγει τη συνήθεια τακτικών κενώσεων του εντέρου. Γίνετε όσο πιο δραστήριοι μπορείτε και απολαύστε κάποια καθημερινή άσκηση όπως το περπάτημα.
Πώς να βοηθήσετε την κένωση του εντέρου

Η στάση του σώματος στην τουαλέτα

Το «βαθύ κάθισμα» είναι η στάση του σώματος που βοηθάει τον πρωκτό στην κένωση.
Χρησιμοποιώντας ένα σκαμνάκι για τα πόδια, καθίστε σε στάση ώστε να γέρνετε το σώμα σας μπροστά με τα πόδια ανοιχτά και τους πήχεις των χεριών σας πάνω στους μηρούς. Κρατείστε την πλάτη ίσια (δείτε το διάγραμμα). Αυτή η στάση βοηθάει να χαλαρώσετε τους μύες του πυελικού εδάφους και του πρωκτού κάτι που είναι σημαντικό για εύκολη κένωση.
Για να αποφύγετε την υπερβολική προσπάθεια, χαλαρώστε τους κοιλιακούς ή στομαχικούς μύες προσπαθώντας συνειδητά να τους ωθήσετε προς τα έξω. Βοηθάει ακόμη περισσότερο το να ανοίξετε το στόμα και να εκπνεύσετε.
Διατηρείστε δυνατούς τους μύες του πυελικού εδάφους. Θα ήταν συνετό να γυμνάζετε το πυελικό έδαφος.

Ποιος είναι ο τρόπος δράσης των καθαρτικών;  

Η σύνθεση των δισακχαριτών (λακτουλόζη, λακτιτόλη, μαννιτόλη, σορβιτόλη), τα κάνει να μην διασπώνται στο λεπτό έντερο, και έτσι προκαλούν αύξηση του όγκου του περιεχομένου του παχέος εντέρου. Η αύξηση του όγκου των κοπράνων οφείλεται στον υδρόφιλο χαρακτήρα των συγκεκριμένων ουσιών και στα δικά τους προϊόντα υδρόλυσης από τη μικροχλωρίδα του παχέος εντέρου. Υπάρχουν προϊόντα που περιέχουν παραφινέλαιο, ειδικά αυτά που περιέχουν PEG 4000 ή φωσφορικό νάτριο ή θειικό άλας. Το παραφινέλαιο μειώνει την απορρόφηση ηλεκτρολυτών από το λεπτό έντερο και του παχέος εντέρου και έτσι προκαλεί αυξημένο όγκο κοπράνων. Το PEG 4000 είναι υδρόφιλο αλλά δεν υδρολύεται ή δεν απορροφάται από το έντερο. Διατηρεί την ενυδάτωση του περιεχομένου του παχέος εντέρου.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό εάν:
η δυσκοιλιότητά σας δεν βελτιώνεται μ’ αυτές τις απλές αλλαγές ̇
ή δείτε αίμα στα κόπρανα σας.