Με ποια λέξη θα πείθετε τους πάντες για να σας κάνουν τα… χατίρια;

Για να κάνουμε τους πάντες να υποκύπτουν στις επιθυμίες μας, το μόνο που χρειάζεται είναι να τους δώσουμε ένα λόγο, ακόμη κι αν αυτός είναι εντελώς αβάσιμος…

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο συγγραφέας Tim David στο νέο του βιβλίο, το οποίο στηρίζεται σε ερευνητικά δεδομένα από το χώρο της Ψυχολογίας και εστιάζει στις «μαγικές ιδιότητες» που έχουν ορισμένες απλές, καθημερινές λέξεις.

Σε ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου, ο συγγραφέας εξερευνεί τη δύναμη της λέξης επειδή. Σύμφωνα με μελέτη που είχε πραγματοποιηθεί από την ψυχολόγο Ellen Langer του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ κατά τη δεκαετία του ’70, μπορούμε να «ξεγελάσουμε» τους άλλους για να πάρουμε αυτό που θέλουμε.

Τα συμπεράσματα της ψυχολόγου βασίστηκαν σε ένα πολύ απλό πείραμα:

Η Langer ήθελε να χρησιμοποιήσει το φωτοτυπικό, όμως μπροστά από αυτήν υπήρχε μια μεγάλη ουρά. Εκείνη προσπάθησε να παρακάμψει όσους περίμεναν τη σειρά τους για να χρησιμοποιήσουν το φωτοτυπικό, δεν το έκανε όμως με αγένεια.

«Συγγνώμη, έχω μόνο πέντε σελίδες. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό;», ρώτησε ξανά και ξανά όσους περίμεναν μπροστά από αυτήν. Στο 60% των περιπτώσεων, οι υπόλοιποι την άφησαν να τους παρακάμψει και να κάνει τη δουλειά της.

Η Langer προσπάθησε ξανά, λέγοντας: «Συγγνώμη, έχω μόνο πέντε σελίδες. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό επειδή βιάζομαι;» Όταν αιτιολόγησε το αίτημά της, το ποσοστό επιτυχίας εκτοξεύθηκε στο 94%.

Η μεγαλύτερη έκπληξη όμως ήταν η τρίτη εκδοχή της διατύπωσής της: «Συγγνώμη, έχω μόνο πέντε σελίδες. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό επειδή θέλω να βγάλω φωτοτυπίες;» Και στην περίπτωση αυτή, παρ’ όλο που το επιχείρημα ήταν εντελώς αδύναμο, το ποσοστό επιτυχίας ήταν 93%.

Η μελέτη της Langer δε χαίρει αποδοχής από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας και αρκετοί έχουν κατακρίνει τη θεωρία της, ωστόσο ορισμένοι ερευνητές έχουν καταφέρει να επιβεβαιώσουν τον ισχυρισμό της.

Ο David με τη σειρά του υπογραμμίζει ότι το παραπάνω μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε καθημερινές περιστάσεις, για μικρά πρακτικά ζητήματα. Όσο πιο σημαντικό είναι το αίτημα, τόσο πιο πειστικό πρέπει να είναι το επιχείρημα.