Τα ψυχεδελικά μανιτάρια ίσως έχουν θεραπευτική δράση

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες απέκτησαν μια πιο συγκεκριμένη εικόνα του τρόπου που τα “μαγικά μανιτάρια” επιδρούν στον ανθρώπινο νου, χάρη σε δύο νέες επιστημονικές έρευνες που μελέτησαν τη επίπτωση που έχει στον εγκέφαλο η ψιλοσυμβίνη, η βασική δραστική ουσία στα ψυχεδελικά μανιτάρια, η οποία μάλιστα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί θεραπευτικά και κατά της κατάθλιψης, βοηθώντας τους πάσχοντες να ανακαλέσουν ευτυχισμένες στιγμές της ζωής τους.

Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου των εθελοντών εντόπισαν, αφενός συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που η δραστηριότητά τους αναστέλλεται από τα μανιτάρια και αφετέρου οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι η ψιλοσυμβίνη, που επιδρά στους εγκεφαλικούς υποδοχείς της σεροτονίνης, βοηθά τους ανθρώπους να βιώνουν πιο έντονα τις μνήμες τους και την αναβίωση περασμένων συναισθημάτων, πράγμα που θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμο στο πλαίσιο μιας ψυχοθεραπείας.

Η πρώτη έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS) και η δεύτερη στο βρετανικό περιοδικό ψυχιατρικής “British Journal of Psychiatry”. Και στις δύο έρευνες επικεφαλής ήσαν ο καθηγητής νευροψυχοφαρμακολογίας Ντέηβιντ Νατ και ο δρ Ρόμπιν Κάρχαρτ-Χάρις του Τμήματος Ιατρικής του Imperial College του Λονδίνου, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και τα περιοδικά “Nature” και “Science”.

Στην πρώτη μελέτη, 30 υγιείς εθελοντές, που είχαν πάρει ψιλοσυμβίνη, υποβλήθηκαν σε έλεγχο του εγκεφάλου τους με την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI), η οποία έδειξε ότι η ψυχεδελική ουσία οδήγησε στην αισθητή μείωση της δραστηριότητας σε περιοχές-κλειδιά του εγκεφάλου, που έχουν πολλαπλές συνδέσεις με άλλες περιοχές. Η δεύτερη μελέτη διαπίστωσε ότι η ψιλοσυμβίνη βελτίωσε σημαντικά τη δυνατότητα των δέκα εθελοντών να ανακαλούν τις προσωπικές αναμνήσεις τους, ιδίως αυτές με ιδιαίτερο συναισθηματικό περιεχόμενο.

Όπως δήλωσε ο Νατ, εδώ και δεκαετίες τα “μαγικά μανιτάρια” και γενικότερα οι ψυχεδελικές ουσίες έχουν θεωρηθεί ναρκωτικά που διευρύνουν το νου. Όπως έδειξε η πρώτη μελέτη, η ψιλοσυμβίνη αδρανοποιεί τις περιοχές του εγκεφάλου που περιορίζουν την αισθητηριακή εμπειρία του ανθρώπου και την κρατούν “στην τάξη”, με συνέπεια -λόγω της αδρανοποίησης αυτής- ο κόσμος να βιώνεται πλέον από τον άνθρωπο με παράξενο και αλλοιωμένο τρόπο. Όσο πιο μειωμένη ήταν η οξυγόνωση μερικών εγκεφαλικών περιοχών και όσο λιγότερη η ροή του αίματος σε αυτές, τόσο οι εθελοντές ανέφεραν πιο έντονες ενοράσεις όπως περίεργα γεωμετρικά σχήματα, ασυνήθιστες σωματικές αισθήσεις και αλλοιωμένη αίσθηση του χώρου και του χρόνου.

Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες, οι συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, στις οποίες επιδρά η ψιλοσυμβίνη, παίζουν ρόλο στη συνείδηση και στην επίγνωση του εαυτού. Εξάλλου, ορισμένοι εθελοντές υπό την επήρεια της ψυχεδελικής ουσίας ανέφεραν βελτίωση διαφόρων χρόνιων συμπτωμάτων τους, όπως της κατάθλιψης και των πονοκεφάλων. Μάλιστα, δύο εβδομάδες μετά το πείραμα και αφού η επήρεια της ουσίας είχε περάσει, οι περισσότεροι εθελοντές ανέφεραν βελτιωμένη ψυχική και συναισθηματική κατάσταση.

Η ψιλοσυμβίνη, όπως επισημαίνουν οι Βρετανοί ερευνητές, χρησιμοποιούταν ευρέως στην ψυχοθεραπεία στη δεκαετία του ΄50, όμως το νευρο-βιολογικό υπόβαθρο για την χρήση της ποτέ έως τώρα δεν είχε μελετηθεί, ενώ η εξάπλωση των ναρκωτικών διεθνώς έβαλαν “φρένο” σε τέτοια πειράματα.

Οι νέες μελέτες, που εκτελέστηκαν μετά από ειδική κρατική άδεια και χρηματοδοτήθηκαν από διάφορα ιδρύματα και ινστιτούτα, αναβιώνουν πλέον τις παλαιότερες μελέτες και επιβεβαιώνουν ότι η ουσία αυτή θα μπορούσε να είναι χρήσιμη στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, αν και, όπως είπαν οι βρετανοί επιστήμονες, θα πρέπει προηγουμένως να γίνουν και άλλες έρευνες σε μεγαλύτερο δείγμα εθελοντών.”Δεν υποστηρίζουμε ότι ο καθένας πρέπει να αρχίσει να τρώει μαγικά μανιτάρια. Όμως θα συνεχίσουμε να το μελετούμε για να καταλήξουμε αν έχει θεραπευτικό όφελος”, τόνισε ο Νατ.
Η ψιλοσυμβίνη φαίνεται να δρα στις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, την ψυχοθεραπεία και το διαλογισμό. Από τα παλιά χρόνια, σε διάφορους πολιτισμούς (όπως στην Κεντρική Αμερική αλλά και στην αρχαία Ελλάδα) τα μαγικά μανιτάρια εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνταν για την πρόκληση μυστικιστικών εμπειριών. Στο βιβλίο του “Οι πύλες της ενόρασης”, το 1954, ο διάσημος συγγραφέας ‘Αλντους Χάξλεϊ υποστήριξε ότι τέτοιες ψυχεδελικές ουσίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διευρύνουν την αντιληπτική ικανότητα του ανθρωπίνου νου.