Φόβος του χωρισμού, εξάρτηση από τον άλλο: Τα χαρακτηριστικά της εξαρτητικής προσωπικότητας

Η εξαρτητική διαταραχή της προσωπικότητας είναι συχνότερη στις γυναίκες…
Κεντρικό χαρακτηριστικό του ατόμου με την εξαρτητική προσωπικότητα είναι οι υπερβολικοί φόβοι ότι δεν θα τα βγάλει πέρα μόνο του και για τον λόγο αυτόν αφήνει τους άλλους να παίρνουν πρωτοβουλίες για την επίλυση των προβλημάτων του.

Έτσι, εξαρτάται από τους άλλους και υποτάσσει τις ανάγκες του στις ανάγκες αυτών των προσώπων. Για να πάρει και την παραμικρή απόφαση, ζητάει τη συνδρομή και τις συμβουλές των άλλων. Στις διαπροσωπικές του συναλλαγές βρίσκει εξαιρετικά δύσκολη την έκφραση μιας διαφωνίας. Προκειμένου να μη διακινδυνεύσει η σχέση του, φθάνει στο σημείο να περιορίσει στο ελάχιστο ακόμη και τις πλέον δικαιολογημένες απαιτήσεις του.

Νιώθει ανασφαλής, ανυπεράσπιστος και αβοήθητος, όταν είναι μόνος και τρομάζει με την ιδέα ότι το πρόσωπο από το οποίο εξαρτάται θα τον εγκαταλείψει. Η ανικανότητα να δεχθεί τον χωρισμό είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό αυτής της προσωπικότητας.

Στα διαγνωστικά κριτήρια περιγράφεται μια εκτεταμένη και υπερβολική ανάγκη του ατόμου να το φροντίζουν, που οδηγεί σε υποτακτική και προσκολλημένη συμπεριφορά και φόβους αποχωρισμού, η οποία αρχίζει νωρίς στην ενήλικη ζωή και είναι παρούσα σε μία ποικιλία καταστάσεων, όπως φαίνεται από πέντε (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:

1. το άτομο έχει δυσκολία να παίρνει καθημερινές αποφάσεις χωρίς συμβουλές και διαβεβαίωση από τους άλλους σε υπερβολικό βαθμό,

2. έχει ανάγκη να αναλαμβάνουν οι άλλοι την ευθύνη για τους περισσότερους από τους μείζονες τομείς της ζωής του,

3. έχει δυσκολία να εκφράζει διαφωνία με τους άλλους, επειδή φοβάται ότι θα χάσει την υποστήριξη ή την αποδοχή τους (σημείωση: Μη συμπεριλαμβάνετε ρεαλιστικούς φόβους ανταπόδοσης),

4. έχει δυσκολία να ξεκινά σχέδια και προγράμματα ή να κάνει πράγματα μόνο του (εξαιτίας έλλειψης αυτοπεποίθησης για την κρίση ή τις ικανότητες του, παρά από έλλειψη κινητοποίησης ή ενεργητικότητας),

5. κάνει υπέρμετρες προσπάθειες για να πάρει φροντίδα και υποστήριξη από τους άλλους, μέχρι το σημείο να προσφέρεται να κάνει εθελοντικά πράγματα που του είναι δυσάρεστα,

6. δεν νιώθει άνετα ή νιώθει ανημπόρια όταν είναι μόνο του, εξαιτίας υπερβολικών φόβων ότι είναι ανίκανο να φροντίσει τον εαυτό του,

7. όταν μία στενή σχέση τελειώνει, αναζητά επειγόντως μιαν άλλη σχέση σαν πηγή φροντίδας και υποστήριξης, και

8. ασχολείται έντονα και εξωπραγματικά με φόβους ότι θα το εγκαταλείψουν να φροντίζει (μόνο του) τον εαυτό του.

Η ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό με αγχολυτική αγωγή είναι δυνατόν να βοηθήσει, αλλά ο αριθμός και η ποιότητα των πραγματοποιήσεων που επιτυγχάνει το άτομο κατά την εκδίπλωση της ζωής του και την οπωσδήποτε δύσκολη, αλλά επιτεύξιμη, πορεία προς την ωριμότητα, συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της προσωπικής αυτονομίας και αποτελεί αξονικό θεραπευτικό παράγοντα.