Υπό διάλυση η Αρχαιολογική Υπηρεσία μας – ξένοι χρηματοδοτούν αδρά αποστολές για ανασκαφές στην Άνδρο [βίντεο]

οικισμός της Ζαγοράς Συνιστά τουλάχιστον ειρωνεία μία χώρα με τους περισσότερους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο να οδηγεί συστηματικά την Αρχαιολογική Υπηρεσία της στο χείλος της καταστροφής, τη στιγμή που ξένα πανεπιστήμια και ινστιτούτα χρηματοδοτούν -αδρά- ειδικές αρχαιολογικές αποστολές, για την πραγματοποίηση ανασκαφών σε ελληνικά εδάφη.
Συγκεκριμένα, η κατάσταση κρίνεται κρισιμότερη από ποτέ άλλοτε, όπως τη σκιαγράφησαν σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και ο Δημήτρης Αθανασούλης, προϊστάμενος της 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Αργολίδα- Αρκαδία- Κόρινθος).
Για το 2013 δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ για τα λειτουργικά έξοδα των μουσείων, το εξειδικευμένο προσωπικό μειώνεται επικίνδυνα λόγω απολύσεων και διαθεσιμότητας, ενώ οι σωστικές ανασκαφές ανατίθενται σε ιδιώτες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Βασιλικής Τζεβελέκου στην Εφημερίδα των Συντακτών, για όλο το 2103 δεν έχει καταβληθεί ούτε ένα ευρώ από τα έσοδα του Ταμείου Ανάπτυξης Αρχαιολογικών Πόρων, προκειμένου να διατεθούν στα λειτουργικά έξοδα των μουσείων όλης της χώρας (βενζίνη, αναλώσιμα, λογαριασμοί κ.λπ.).
Όπως ανέφεραν οι Δήμητρα Κουτσούμπα και Δημήτρης Αθανασούλης: «θυσιάζονται οι σχεδιαστές και οι εργάτες των Εφορειών Αρχαιοτήτων, εξειδικευμένο προσωπικό που έχει προσφέρει τη ζωή του στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Δεν έχει γίνει καμία αξιολόγηση, ούτε υπάρχει επαρκές προσωπικό. Μας παίρνουν τους εργάτες ανασκαφής -είχαν έρθει με απόσπαση από τον ΟΣΕ- οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν επί δύο χρόνια και τώρα θα αντικατασταθούν από εργαζόμενους που προσλαμβάνονται με πεντάμηνη σύμβαση από τις ΜΚΟ και μισθό 500 ευρώ».
Παράλληλα, κατήγγειλαν τη στροφή που σημειώνεται «ώστε να δοθούν οι σωστικές ανασκαφές σε ιδιώτες εργολάβους».
Την ίδια στιγμή, όπως μετέδωσε τo κρατικό αυστραλιανό δίκτυο της SBS, ομάδα πέντε Αυστραλών αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ πραγματοποιεί ανασκαφές στην ‘Ανδρο, σε μία προσπάθεια «να διαλευκανθεί το μυστήριο της ξαφνικής εγκατάλειψης του γεωμετρικού οικισμού της Ζαγοράς κατά τον ένατο αιώνα π.Χ., ενώ βρισκόταν σε ιδιαίτερη άνθιση».
Όπως αναφέρθηκε στο ρεπορτάζ, ο οικισμός της Ζαγοράς εγκαταλείφθηκε κακήν κακώς από τους κατοίκους της κατά τον 8ο αιώνα, ενώ άκμαζε στο θαλάσσιο εμπόριο, στη γεωργία και τη βιομηχανία. Οι Αυστραλοί αρχαιολόγοι με τους συνεργάτες τους έχουν βάλει “στοίχημα” να ανακαλύψουν αν η αιτία ήταν η έλλειψη γλυκού νερού ή κάποιος μεγάλος σεισμός.

Οι ανασκαφές, που επιχορηγούνται με 1.000.000 δολάρια από το Αυστραλιανό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και το Αυστραλιανό Συμβούλιο Ερευνών αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα Η επικεφαλής της ομάδας, Δρ. Μάργκαρετ Μίλερ δήλωσε ότι χρειάστηκε να επιστρατεύσουν ακόμη και μουλάρια για να προσεγγίσουν τον αρχαιολογικό χώρο της Ζαγοράς, όπου θα παραμείνουν έως τις 4 Νοεμβρίου.
«Η Ζαγορά είναι κάτι σαν την Πομπηία, ο χρόνος έχει παγώσει» λέει η Δρ. Μίλερ. «Για τη μεταφορά των βαριών εργαλείων κάνουμε χρήση μουλαριών, ενώ η αποστολή μένει στο Μπατσί. Η ανασκαφή και τα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου της Ζαγοράς, του καλύτερα διατηρημένου οικισμού της Γεωμετρικής Περιόδου, παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την τότε ζωή στο Αιγαίο. Κανένας άλλος χώρος στον ελλαδικό κόσμο δεν προσφέρει μια τόσο καθαρή εικόνα της ιδιωτικής ζωής στην περίοδο αυτή» είπε η Μάργκαρετ Μίλερ.
Ο αρχαίος οικισμός της Ζαγοράς βρίσκεται στο απόκρημνο οροπέδιο της ομώνυμης χερσονήσου. Οι ανασκαφές που έγιναν από το 1960 μέχρι το 1972 έφεραν στο φως μεγάλο τμήμα του. Η ζωή του οικισμού άρχισε το 10ο αιώνα π.Χ. και διήρκεσε μέχρι το τέλος του 8ου αιώνα π.Χ. Ο οικισμός προστατευόταν με ισχυρό τείχος. H είσοδος στον οικισμό γινόταν από μια μεγάλη πύλη. Μέσα στον οικισμό υπάρχει ιερό, που πρωτοϊδρύθηκε τον 8ο π.Χ. Τα σπίτια ήταν κατασκευασμένα με σχιστόλιθο και στεγασμένα με χωμάτινη στέγη. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας εκτίθενται τα ευρήματα της ανασκαφής καθώς και αναπαραστάσεις μιας οικίας και του ναού.